Bilim

20. yüzyılın bilmediğimiz en önemli mucidi günümüz teknolojilerini tam 75 yıl önce ilan etmişti

Mirat Haber Ajansı

Dünyada adı az bilinen bilim adamı, mucit ve mühendis Dr. Vannevar Bush, 1950’li yıllardaki fikirleri sayesinde günümüzde Web’in, İnternet’in ve hatta bilgisayarlarının öncüsü olarak görülmektedir. ABD’nin ana bilim kuruluşu National Science Foundation’ın, ilk atom bombasını imal eden olan Manhattan Projesi’nin, dünyanın en önemli savunma endüstrisi firmalarından Raytheon’un, differansiyel analiz makinasını ortaya çıkaran çalışmaların kurucusu olan Amerikalı bilim adamının Memex önerisi, ekran, klavye ve seçim tuşları olan bir masadan oluşan, bilgileri mikrofilme depolayan, bütünleşik ve ortaklaşa çalışan bir hafıza paylaşım makinasıydı.

Memex, insanların belgeleri depolamalarını ve belgeleri birbirleriyle ilişkileri sayesinde hızlıca bulabilmelerini amaçlıyordu. Burada geçen ‘birbirleriyle ilişkili belgeler’ günümüzde HTML’de kullanılan hipermetinlere (hypertext) benzemekteydi. Hypertext’in gerçek mucidi Ted Nelson da Bush’tan esinlendiğini belirtmiştir. Memex günümüz bilgisayarlarının ve Web’in yapabildiği bir çok işlemi gerçekleştirmeyi amaçlıyordu. Bunlardan bazıları; bilgileri fotoğraf çekerek mikrofilm hafızasına alabilmesi, kullanıcı tarafından belgelere not eklenebilmesi ve bunları birbirleriyle ilişkilendirilmesi, kullanıcının istediği bir bilgiyi kopyalayarak arkadaşının memex’ine gönderebilmesi ve hatta ses tanıma özelliğiydi.

Dr. Bush, belirli bir alanda değil istenen her alanda proje geliştirebilen bir beyin olarak bilgisayarlar, roketler, nükleer silahlar, iletişim ağları, matematiksel işlemciler gibi en kritik alanlarda faaliyet gösterdi.

Düşündükçe başlıklı ünlü makalesi

Bush, Memex’ten bahsettiği bir makaleyi Dünya Savaşı sonunda yayınladı. “As We Think” (düşündükçe) isimli makaleyi yayınladıktan sonra da çalışmalarına devam etti. Fakat teorik olarak bahsettiği memex, ortaya atılışından ancak 50 yıl sonra hayatımıza girebildi. Elektronik bilgisayarın öncüsü ve ilk analog bilgisayarın mucidi olan Vannevar Bush “memex” cihazı ile günümüz teknolojisinin temellerini 1945’te atmış oldu.

Vannevar Bush 1890 yılında Everett’te doğdu. Harvard Üniversitesi ve Massachusetts Institute of Technology (MIT)’de mühendislik eğitimi aldı. 84 yıllık ömründe günümüzün en önemli yapıcı ve yıkıcı icatlarına katkıda bulunmuştur.Vannevar Bush 1930’larda günümüz bilgisayarlarından tamamen farklı bir görünüşte olan mekanik olarak işleyen analog bilgisayarlar üzerinde çalışıyordu. Bir masanın üzerine kurulan büyük boyutta bilgileri mikrofilm üzerine depolayabilen bir makine üretti. Rapid Selector ismini verdiği makineyi kullanan kişi hızlıca istediği belgeyi seçebiliyor ve belge projektörle ekrana yansıtabiliyordu.

Bush aynı zamanda pek çok popüler kurgu edebiyatına da yön verdi. Bilim kurgu romanı kahramanları, Dr. Strangelove gibi bilimi eleştiren yapımlardaki dünyayı yok etmeye hazır çılgın profesör, hatta Iron Man çizgi romanlarındaki baba Stark da dahil ondan esinlendi.