Geçen yıl Somali’nin başkenti Mogadişu’nun sokaklarında 22 yaşında bir kadının cesedinin bulunması, kentteki kadın uyuşturucu bağımlılığı sorununun gündeme gelmesine yol açtı.
Sağlık yetkilileri, konuyla ilgili olarak şahsın aşırı dozda uyuşturucu maddeden öldüğünü söyledi.
Genç sosyal medya fenomeninin arkadaşları ise uzun süredir uyuşturucu madde kullandığını söyledi. Ayrıca popüler TikTok videolarından bazılarını kaydederken tüm bunları uyuşturucu etkisinde yaptığını da söylediler.
Daha önemlisi polis memurları, Mogadişu’da ve Somali’nin başka yerlerinde kadınlar da dahil olmak üzere uyuşturucu kullanıcılarının oldukça arttığını kaydetti. Öte yandan da insanların yeni uyuşturucu türlerine yönelmeye başladıklarını da belirttiler.
Belirtmek gerekir ki Aralık ayı başlarında polis, Mogadişu Uluslararası Havalimanı’nda ancak reçeteyle satın alınabilecek ilaçların bulunduğu ancak çoğunluğu uyuşturucu maddeden oluşan büyük bir ilaç sevkiyatına el koydu. Bu maddeleri ülkeye sokmaya çalışan sevkiyatçıları da tutukladı.
Konunun hassasiyeti nedeniyle ismini vermek istemeyen Mogadişu’dan bir doktor, “Haplar ve enjekte edilebilir ilaçlar özellikle genç kadınlar ve kızlar arasında popüler.” dedi.
Kızların yaygın olarak kullandığı bir başka uyuşturucu da tabu olarak bilinen, ağız ve boğaz kanserine neden olabilen tütün çiğneme uygulamasıdır.
23 yaşındaki Aminu Abdi beş yıldır uyuşturucu kullanıyor. Kadınların uyuşturucu bağımlılığı Somali’de bir tabu olmasına rağmen, konuyu çevreleyen sessizliği ve gizliliği kırmaya yardımcı olması umuduyla BBC’ye bu konuda konuşmaya karar verdi.
Aile yaşamında da oldukça sıkıntılı dönemler geçirdiklerini belirten Abdi uyuşturucudan kurtulmaya çalışıyor ama bunu yapmanın çok zor olduğunu çünkü Somali’de tedavi sürecini baştan sona güvenli bir şekilde gerçekleştirebilecek uygun rehabilitasyon merkezlerinin olmadığını ve her türlü ilacı aynı anda bırakmanın imkansız olduğunu söylüyor.
Somali’de özellikle veliler, okulda bir kısmı halen öğrenci olan kızlar arasında yayılan uyuşturucu sorunundan büyük endişe duyuyor.
Ülkenin son 40 yılın en kötü kuraklığını ve otuz yılı aşkın süredir devam eden çatışmaları yaşadığı böylesi bir dönemde; Somali’nin sınırlı kaynakları uyuşturucu bağımlılığı gibi sorunları çözmek bir yana, en temel insani ihtiyaçları bile karşılamaya yetmiyor.
Ancak yine de bazı küçük kuruluşlar, uyuşturucuların tehlikeleri hakkında farkındalık yaratarak bu boşluğu doldurmaya çalışıyor. Nitekim Yeşilay, okulları ve üniversiteleri ziyaret ederek uyuşturucu, kumar, oyun ve sosyal medya gibi farklı bağımlılık türleri konusunda öğrencileri uyarıyor. Sırat Muhammed Nur, kızlar da dahil olmak üzere gençler arasında uyuşturucu kullanımına odaklanan Mama Ogaso Vakfı’nı yönetiyor.
Polis, uyuşturucu etkisine neden olan malzemeleri satan eczacılara dava açılması için kampanya başlattı. İsmini vermek istemeyen bir eczacı ise kendisinin ve meslektaşlarının polis müdahalesinden hiç memnun olmadığını söyledi. Maddi çıkarlarını önceleyen eczane sahipleri ise bunun zararları hususunda negatif bir tavır sergiliyor. Ancak Aminu Abdi gibi cesur genç kadınlar ve Khadigo Aden gibi anneler, uyuşturucu kullanımı hakkında konuşmalar yaparak, bu konuyu kamuoyuna duyurmak için önemli ilk adımı atmış oldular.
Öte yandan polis müdahalesi ve uyuşturucu eğitimi programları bu sıkıntının üstesinden gelmeye yardımcı olacaktır, ancak daha fazla kaynak ve dikkat isteyen çalışmalar olmadan da sorunun kısa sürede ortadan kalkması pek olası değildir.