3 ayet, 14 kelime ve 68 harften oluşan bu surenin birinci ayetinde asra yemin edildiği için, ona “Asr Suresi” ismi verilmiştir. Bu sure, Kur’an-ı Kerim’in yüz üçüncü suresidir. “Asr” kelimesi, genel olarak yüzyıllık bir zaman dilimi için kullanılmaktadır. Bunun yanında bu kelime, gece, gündüz, günün nihayeti, ikindi vakti ve umumi bir anlamda zaman manaları için de kullanılmaktadır. Bu surede zamanın, imanın, dürüst yaşamanın, hakkı ve sabrı yaşayıp başkalarına tavsiyede bulunmanın önemi anlatılmaktadır. Surenin metin ve mealine yer verdikten sonra, bu konular üzerinde duracağız.
METİN VE MEAL
وَالْعَصْرِ {1} إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ {2} إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ {3}
“Asra yemin ederim! Muhakkak ki insan, ziyandadır. Ancak, iman edip dürüst yaşayanlar, bu ziyanın dışındadır. Onlar, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye ederler.”[1]
ASR/ASIR
Arapça “asr” kelimesi, Türkçede “asır” şeklinde kullanılmaktadır. Bu surenin ilk ayeti, “Asr” kelimesi ile başlamaktadır. Bir de Allah bu kelime ile yemin etmek suretiyle asrın önemine işaret etmektedir. Yukarıda da anlatmaya çalıştığımız gibi “asır”, yüzyıllık bir zaman dilimidir. “Asır” kelimesi, genel olarak zaman anlamını da ifade etmektedir. Öğleden sonraki zamana da asır vakti denmektedir. Nitekim ikindi namazına “Asır Namazı” denmektedir. Ayrıca Arapçada “asr” kelimesi, herhangi bir şeyi sıkıp suyunu çıkarmak anlamına da gelmektedir. Nitekim zaman, zamanla insanı da sıkmakta, suyunu çıkarmakta ve neticede onu ölüme terk etmektedir. Genel anlamda zaman, yani insan ömrü çok değerlidir, insanın en büyük sermayesidir. Harcanan, kaybedilen para, sermaye, mal, mülk, tekrar kazanıla bilir. Ama harcanan, kaybedilen zaman, ömür, tekrar kazanılamaz ve bir daha geri gelmesi de mümkün değildir. Onun için her kişinin, kendi hayatının, zaman sermayesinin kıymetini çok iyi bilmesi gerekmektedir.
İNSANIN ZİYANDA OLMASI
Nitekim insanın ömrünü boşuna geçirmesi, onun ziyanda, zararda olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü kaybedilen zaman, bir daha geri gelmemektedir. Hz. Muhammed (sav), “Beş şey gelmeden önce, beş şeyin kıymetini biliniz: Ölüm gelmeden önce hayatınızın, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğinizin, hastalık gelmeden önce sağlığınızın, fakirlik gelmeden önce mal varlığınızın/zenginliğinizin ve iş vakti gelmeden önce boş vaktinizin kıymetini biliniz.”[2] Dikkat ederseniz bunların çoğu zamanla ilgilidir.
KARLI ÇIKANLAR
Ancak dünya hayatında inananlar, dürüst yaşayanlar, yani iyi işler yapanlar, sosyal hayatta hakkı ve sabrı yaşayarak başkalarına tavsiye edenler, ömür sermayelerini değerlendiren, boşuna geçirmeyen ve ziyana uğramayan, karlı çıkan kişilerdir. İnanmak, dürüst yaşamak, hakkı ve sabrı yaşayarak başkalarına da tavsiyede bulunmak, insan hayatının önemli hususiyetleridir. Bunlar, insan hayatının hem inanç ve hem de sosyal yönünü ilgilendiren meselelerdir. İnanmak, salih amel işlemek, kul hakkına riayet etmek ve bütün bu meselelerde sabırla hareket etmek, insan hayatının bütün yönlerini ilgilendirmektedir.
İmamı Şafii, “İnsanlar yalnız bu ayete göre hareket etseler, hem dünya hem de ahiret hayatlarının kurtuluşu için yeterlidir” demiştir.[3]
SONUÇ
Önemli olan mesele, Kur’an-ı Kerim’i anlamadan okumak değildir. Esas mesele, Kur’an’ın manasını öğrenerek ondan ders ve ibret almak ve hayatımızı ona göre yönlendirmektir. Ömür boyu Kur’an’ı anlamadan okumaktansa, az ve öz bir şekilde bazı ayetleri veya kısa bir sureyi okuyup manası üzerinde durmak ve bizlere neler anlattığını anlamaktır. “Asr Suresi”, Kur’an-ı Kerim’in en kısa surelerinden biridir. 3 ayetten oluşanbu surede, bizlere çok şey anlatılmaktadır.
Herkese selam, saygı ve hürmetler.
Anahtar Kelimeler: Asr Suresi, insan, ziyan, iman, salih amel, hak, sabır.
PROF.DR. NURETTİN TURGAY
MİRATHABER.COM -YOUTUBE-
YAZARIN DİĞER YAZILARINA ULAŞMAK İÇİN BURAYA TIKLAYINIZ
[1] el-Asr 103/1-3.
[2] İbn Hacer, el-Münebbihât.
[3] Süleyman Ateş, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul tsz. XI, 81.