Binicilik ve Atıcılık

Peygamberimizin Dilinde ve Uygulamasında At IV

Binicilik ve At Yarışları

 Peygamberimiz yukarıda işaret edildiği gibi biniciğe de teşvik buyurdu.Tarihi bir gerçeği ifade etmek gerekirse binicilik, Peygamberimizin devrinde çok ilgi gören genelde bir spor özelde de savaş eğitimi dalıydı.Yalnızca spor için de at yetiştirilirdi. Mekke’de olduğu gibi Medine de at yarışları için ayrılmış alanlar vardı.

 Peygamberimizin. Muhterem arkadaşları Peygamberimizin huzurunda at yarışları yaparlardı. Sevgili Peygamberimiz, bu yarışmalarla bizzat ilgilenirdi ve teşvik ederdi. O ilgi gösterdiğinde için de erkek izleyici katılımı çok olurdu. [1]

 Yarışları Ödüllendirme

 Satın alma ve hediye edilme yoluyla zaman zaman birden fazla ata sahip olan Peygamberimiz teşvik etmekle de kalmazdı.[2] Peygamber Devlet Başkanı olarak insanlar arasında olduğu gibi, atlar ve diğer hayvanlar arasında da yarışlar düzenlerdi.[3] Medine’de iki kategoride yaptırdığı at yarışları için yarış alanlarını da kendisi belirlemişti. Yarış atları için belirlediği yarış alanı ise Hafya ile Seniyetül-Veda arasıydı ve yaklaşık 6-7 mil uzunluğundaydı. Sıra atlar için belirlediği saha ise daha kısa mesafeliydi.[4]

Peygamberimiz yarışlarda ilk beş dereceye girenler için birincilik ödülleri koyar,konulmasını teşvik eder,[5] yarışları şehir halkı gibi bizzat izler ve ödülleri de kendisi dağıtırdı.[6] Kaynaklarımız “Hz. Peygamber (binicilere) at yarışı yaptırdı ve birinciye ödül verdi.” bilgisini aktarmaktadırlar.[7]

Peygamberimiz bu yarışları tasvip ve teşvik etmekle de kalmaz, önceden idman ettirerek hazırladığı atı ile yarışlara kendisi de katılırdı.[8]
Peygamberimizle sürekli beraberliği olan Hz. Enes’e (r.a.): -Peygamber devrinde at yarışı yapar mıydınız? Hz. Peygamber de yarışır mıydı? diye sorulduğunda şu cevabı vermiştir:
– Evet, biz at yarışları yapardık. Allah’a yemin ederim ki, Hz. Peygamber de “Sebha” adlı atı ile yarıştı ve birinci geldi. Birinciliği O’nu hoşnut etmişti.[9]

 (Bu ve aşağıda sunulacak hadisten anlaşılacağı gibi Peygamberimiz insanlara verir gibi atlara da isim verirlerdi.)[10]     

Peygamberimizin yarışmalarda daima birinci gelen “Gadba” isimli bir devesi de vardı. Bu yarış devesinin bir yarışmacı tarafından geçilmesi sahâbilerini üzmüştü. Arkadaşlarının üzüldüklerini sezince Peygamberimiz sporda centilmenliğin de örneğini teşkil edecek bir ifade ile şöyle buyurmuştur:
“Dünyada yükselttiği her şeyi alçaltmak Allah’ın kanunudur.”[11]

Atıcılık:

Peygamberimiz dönemi meşrû eğlencelerinden, sporlarından ve savaş eğitimlerinden biri de ok ve mızraklarla atıcılık idi. Peygamberimiz atıcılığa gereğince önem vermişlerdir. Binicilikte olduğu gibi sözlü teşviklerle de yetinmemişlerdir. O, bazen atıcılık meydanlarında sahâbilerine uğrar, “Atınız, ben de sizinle beraberim” buyururdu.[12]

Peygamberimiz, bu harp sporu ile ilgili bir başka hadislerinde ise şöyle buyurmuşlardır:

“Atıcı ve binici olunuz. Atıcılığınız biniciliğinizden daha çok hoşuma gider…”[13]

Ali Rıza DEMİRCAN

[1] Yarış atları,yarış alanları, ödüllü yarışmalar ve bütün bunların varlığı ve  eğlenceyi içermesi  yarış müsabakalarına  erkekler yanı sıra muhtemelen kadınların  ve çocukların  da katıldığını  göstermektedir. Peygamberimizin “Eğlenceye eğilimli genç kızların arzularını anlayışla karşılayınız.”  buyurması ve kılıç-kalkan ve mızrak oyunları türünden bazı sportif gösterilerin kendi camisinde(Mescid-i Nebİ) düzenlenmesini ve  kadınlar tarafından izlenmesini onaylaması ve  eşlerine izlettirmesi  de kadınlar ve çocukların izleyici olduklarına işaret etmektedir. (Kettanî,et-Teratibül İdariye 2/144: Buharî, Salat 69, Îdeyn  25)

[2] M.Hamidullah İslâm Peygamberi Mad.1369, 1681,1876; Elnure Azizova, Hz.Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler,İsam yay.İst.2011,s.79-83

[3] Hz.Peygamberin bu yarışları seyrettiği ve dereceye girenleri tespit ettiği yerin anısına Medine şehrinin kuzey taraflında bu gün halen mevcut olan Sebek/yarıs camisi  inşa edilmiştir.(İslâm Peygamberi, madde 1701)

[4] Buhârİ Cihad 56; Darimî Cihad  36

[5] Ebu Davûd Cihad 67

[6] Ödül, Hurma vs. maddeler olurdu. Kur’an’da kesinlikle yasaklanmış kumardan başka bir şey  olmayan “müşterek bahis” elbette ki  ne at yarışlarında ve ne de başka spor dallarında söz konusu olmazdı.(İslâm Peygamberi madde 1876)

[7] Ebu Davûd Cihad 60; Müsned 2/5,55,91; slâm Peygamberi madde  1701,1876

[8] Ebu Davûd Cihad 67,Hn.2577

[9] Dârimî, Cihad 37

[10] Buharî Cihad 46, Bab-ü İsmil-Feresi

[11] Buharî, Cihad 56/59; Nesâî, Hayl 4

[12] Neylül-Evtâr 8/95; Tecrîd-i Sarih HN.1386

[13]  Hz.Peygamberin bu iki ana unsuru öne çıkarması, onun asırları kapsayan ilahi mesajının eskimezliğini ve zaman aşımına uğramadığını göstermektedir. Atıcılık ve binicilik savaşın iki temek unsurudur.Aletleri ve teknolojisi değişmiş  ve gelişmiş olmakla beraber bu gün de atıcılık ve binicilik önemini hiç kaybetmemiş,aksine daha da ehemmiyetli hale gelmiştir.  Çünkü ata da uçağa da hata aya ve diğer gezegenlere  gönderilen mekiğe de binilmektedir. Ok atıldığı gibi en modern silahlarla mermi veya rampa ve uçaklarla füze de atılmaktadır. Bunlar olmalı mı olmamalımı,kullanılmalı mı kullanılmamalı mı konusu ayrı bir bahistir. (Riyazüs-Salihin Tercüme ve Şerhi, İsmail Lüfi Çakan …6/93)

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi