Bereketin Manevî Şifrelerini Biliyor musunuz? (1)

Herkesin rızkı ve kazancı, kemiyet (maddî) açısından farklı olduğu gibi bereketi (keyfiyeti) de farklı olmaktadır. Kimileri az bir sermaye ile hiç stres yaşamadan çok bereketli sonuçlar yakalayabilirken, kimileri çok güvendikleri sermayeleri ile çok geçmeden iflas bayrağını çekebiliyor. Bu durumu, gayri maddi alana ait olan manevî unsurlarla ancak izah edebiliriz.

Kısacası, hadiseye kişinin kısmeti ve bereketi açısından baktığımızda burada Yaratan-Yaratılan ilişkisi çerçevesinde kişinin fıtrî, manevî, ahlâkî ve sosyal duruş, tutum ve davranışları ön plâna çıkmaktadır. O halde kişinin helal yoldan zengin olmak istemesi veya ileri derecede zengin olması, kişinin sadece bedenî çabası veya maddî gayretinin bir sonucu değildir. İşin içinde genelde maneviyat, özelde ise iman ekseninde Allah’a bağlılık ve şuurlu kulluk inancı vardır.

İnsanların maddiyat veya para kazanmakla hiç ilgisi olmayan ve-fakat Allah’ın hoşuna gidecek bazı güzel tutum davranışların (amel-i salih) kişilerin zenginliğine bir vesile olabileceğini hiç düşündünüz mü? Örneğin insanlara güler yüzlü davranmak, onları cömertçe ağırlamak, yoksulların ihtiyaçlarını gidermek, anne babaya iyilikte bulunmak, yalan söylememek gibi Allah için yapılan bütün sosyal davranışların rızkın (kazancın) bol ve bereketli olmasını sağlayan faktörler olduğunu hiç tahmin edebilir misiniz?

İşte bu seferki yazılarım, başarı ve mutluluk vaat eden diğer kişisel gelişim yaklaşımlarından farklı olarak, Allah katında makbul bir girişimci, iş adamı veya tüccar olmak, helal yoldan temiz para kazanmak ve zenginliğini başkalarıyla paylaşmaktan manevî zevk almak isteyen sosyal duyarlı insanlar için kaleme alınmıştır. Bu yazı dizisini dikkatlice okuduğunuzda maddî zenginliğin, ne tesadüfün, ne de pozitif düşünmenin bir sonucu olduğunu görecekseniz. Maddî zenginlik dâhil arzu ettiğiniz her şeyin, aslında halis niyet ve salih amellerinizin Allah’ın iradesi ise buluşmasının bir sonucu olarak ortaya çıktığını idrak edeceksiniz.

Manevî dünyasını keşfeden her insan, temiz fıtrat ve teslimiyet ekseninde hareket ettiği sürece kendisine bahşedilen rızkı daha bereketli hâle getirebilir. Onun için maddî zenginliği talep eden herkes, rızık için dünya telaşına girerken, ilk önce zayıf ve güçlü taraflarıyla kendini ve daha sonra Yaratan’ını tanımalıdır. Bu bağlamda maddî zenginliğine tatlı bir huzur katmak isteyen herkes, maddiyatın yol açacağı manevî risk alanlarına ve mayın tarlalarına yaklaşmayı engelleyen ilâhî emirlere kulak vermelidir. Gerçek zenginliğin, manevî kazanımlarla ancak elde edilebileceğini bilmeyen bir insan, haddizatında gaflet ve hüsran içinde manasız bir hayatın esiri olur. Onun için, hemen herkes tarafından arzu edilen zenginliğin maddî ve manevî faydalarının yanında riskleri de bilinmesi, bireysel ve toplumsal saadet için son derece önemlidir.

Bereket Nedir?

Bereket, bir şeyde ilâhî hayrın sabit ve devamlı olmasıdır. Yani bereketli olan herhangi bir şey, Allah’ın lütfü keremiyle verildiği için, hem manen, hem de maddeten çok anlamlı ve değerlidir. Bu bağlamda helal yollardan elde edilmiş olan kazanç bereketli olduğu için, kazancın artarak devam etmesi mümkündür. Maddî yönüyle bereket, nimet bolluğu, maddî imkânların ve verimliliğin sürekli olarak artmasıdır. Manevî boyutuyla bereket ise, artan nimetin kişiyi hem dünyada, hem de ahirette hayır getirmesi, yani iyilik ve huzur getirmesidir.

Dolayısıyla bereket gibi doğrudan ilahî rahmet hazinesine bağlı olarak elde edilen zenginliğin mahiyeti, materyalist bir yaklaşımla anlaşılamaz. Çünkü materyalizm, ahiret ile dünya arasında öyle kalın bir duvar örmüş ki, orada zenginliğin sadece dünyevî ve zahirî boyutu görülebilir. Halbuki berekete yani Allah’ın lütfuna bağlı bir zenginlik, rızkın ilahî taahhüt altına alınması sonucunda her ne kadar dünyevî gibi görünse de ahiret için de manevî bir yatırımdır. Çünkü böyle bir zenginlik, meşru yollardan elde edildiği gibi hayır alanlarında da kullanılan manevî bir servettir. Haram ve sömürü yollardan elde edilen zenginliğin ise Allah katında ne dünyada, ne de ahirette bir değeri vardır.

Zenginlik konusu ve talebi, tartışmalı bir mesele olmakla beraber biz zenginliğin İslâm’ın kabul ettiği ve hatta teşvik ettiği bir olgu olduğuna inanmaktayız. Ancak, İslâm’ın öngördüğü zenginlik, materyalist ve profan (dünyevî) yaklaşımlardan tamamen farklıdır. İslâm’ın benimsediği zenginlik olgusu; özellikle rızık, bereket ve hayır kavramları ile açıklandığında gerçek anlamını bulur. Onun için zengin olmak veya zengin olduğunu düşünüp zenginliğinin devam etmesini isteyen Müslümanların, mutlaka bu kavramlar doğrultusunda hayat tarzlarını biçimlendirmeleri gerekmektedir.

Aksi takdirde Allah’ın hoşnutluğunu ve rızasını kazanamayacakları gibi, O’nun lütfundan ve rahmetinden de mahrum olabilir. İşte bizim sunduğumuz ve önerdiğimiz zenginlik, Allah’ın lütfu ile ortaya çıkan, dünyaya ait bütün maddî ve manevî nimetleri barındıran, bunun yanında uhrevî kazanımları da olan bütüncül bir hazinedir. O halde zenginlik olgusu ile yakından ilgili olan lütuf, rızık, bereket ve hayır kavramlarının gizemli dünyasına bir seyahat etmeye ne dersiniz? Gelecek yazımda bu konuları sizler için ele alacağız. Görüşmek dileğiyle…Hoşça kalın…

Prof. Dr. Ali SEYYAR

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi