İsrail ve Kosova, Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkenin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasıyla dün diplomatik ilişkiler kurdu. İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Ashkenazi ve Kosovalı mevkidaşı Meliza Haradinaj Kudüs ve Priştine’de düzenledikleri törende, ilişkileri tesis eden ortak bildirge imzaladılar. Aşkenazi, Kosova’nın Kudüs’te büyükelçilik açma yönündeki resmi talebini de onayladığını açıkladı. Normalleşme ve büyükelçilik hamleleri, geçen yıl İsrail’in Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan da dahil olmak üzere Arap ülkeleriyle diplomatik ilişkiler kurmak için eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından aracılık edilen bir dizi anlaşmaya imza atmasının ardından geldi. Topluca İbrahim Anlaşmaları olarak bilinen bu anlaşmalar, çoğunluğu Müslüman olan birçok ülkede halktan eleştirilere neden oldu. Ancak Kosova’dan farklı olarak, İbrahim Anlaşması’na katılan Arap taraflarının tümü İsrail’deki diplomatik misyonlarının Tel Aviv’de olacağını savundular. Bu durum, Filistin çatışması çözülene kadar Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak tanınmasına karşı küresel fikir birliğine uygundu. Dünyadaki en Amerika yanlısı ülke olarak bilinen Müslüman Arnavut’ların çoğunlukta olduğu Kosova ise tamamen ABD’yi izlemekte.
Biden’da Trump’ın izinden gidiyor
Trump, 2017’de ABD’nin büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıyacağını ve Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyacağını söyleyerek gözlemcileri şok etmişti. Ertesi yıl Mayıs ayında Tel Aviv’den Kudüs’e büyükelçilik hareketi İsrail’de kutlandı, ancak başka yerlerde sert eleştirilere maruz kaldı. Yeni Başkan Joe Biden yönetimi, İsrail’deki ABD büyükelçiliğini Kudüs’te tutacağını ve şehri İsrail’in başkenti olarak tanımaya devam edeceğini açıkladı. Guatemala bugüne kadar ABD dışında Kudüs’te büyükelçilik açan tek ülke. Filistin Yönetimi (PA), Doğu Kudüs’ün bir Filistin devletinin başkenti olması konusunda ısrar ederken, Kudüs on yıllardır süren Orta Doğu çatışmasının merkezinde yer alıyor. Kudüs, 1967’den beri İsrail tarafından yasadışı olarak işgal ediliyor.
Sırbistan’ın Kudüs kararı
Eylül ayında Trump, Kosova ile eski düşmanı Sırbistan arasında bir anlaşmaya varmak için düzenlenen zirvede Kosova ve İsrail’in diplomatik bağlar kuracağını duyurdu. Zirvenin en dikkat çekici kısmı, Kosova’nın karşılıklı olarak İsrail’i tanıyacağına dair açıklaması ve Sırbistan’ın Washington’un büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma konusundaki öncülüğünü takip edeceğini açıklamasıydı. Bazı yetkililer anlaşmanın bağlayıcı olmadığını iddia ederken, Sırbistan, şimdiye kadar sözünü yerine getirmeyi başaramadı. Kosova ayrıca, 2008 yılında Sırbistan’dan bağımsızlık ilanı sonucu kendi devletini daha da meşrulaştırmaya çalıştığı için İsrail’in tanınması karşılığında Kudüs’te İsrail misyonu kurmaya hazır olduğunu açıkladı.