Türk-AB Gümrük Birliği’nde düzenlenmemiş alanda ürünler düzenlendi

Türkiye-AB Ortaklık Konseyinin kararı kapsamında olmak şartıyla, Türkiye’de veya AB üyesi bir ülkede yasal şekilde piyasada bulundurulan bazı yeni ürünlerin de serbest dolaşımı esas olacak.

AA – Gümrük Birliği kapsamında Avrupa Birliği’nde (AB) ortak düzenlemeye tabi olmayan veya bazı özellikleri ortak düzenlemelerin kapsamı dışında kalan ürün gruplarının, Türkiye ve AB piyasasında serbest dolaşımı için karşılıklı tanıma prensibinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Ticaret Bakanlığının Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliği, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle, Türkiye-AB Ortaklık Konseyinin kararı neticesinde yürürlüğe konulan Gümrük Birliği kapsamında AB’de ortak bir düzenlemeye tabi olmayan veya bazı özellikleri ortak düzenlemelerin kapsamı dışında kalan ürün gruplarının Türkiye ve AB piyasasında serbest dolaşımını sağlamak amacıyla karşılıklı tanıma prensibinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amaçlandı.

Söz konusu hükümler, yetkili kuruluşlar tarafından bir ulusal teknik kurala dayanarak alınan ve AB üyesi ülkede yasal olarak piyasada bulundurulan ürünlerin doğrudan ya da dolaylı piyasaya erişiminin kısıtlanması ya da engellenmesine neden olan idari kararları kapsayacak.

Yönetmelik, mahkeme kararlarını, hakem heyetleri ve tahkim kurullarınca alınmış kararları, yasa dışı örgütler ya da suç örgütleriyle veya ırkçılık, ayrımcılık ya da yabancı düşmanlığı niteliğindeki suçlarla bağlantılı terim, sembol veya materyale ilişkin bir suçun soruşturması veya kovuşturması sırasında alınan yargı kararlarını kapsamayacak. Buna göre, Türkiye-AB Ortaklık Konseyinin kararı kapsamında olmak şartıyla, Türkiye’de veya AB üyesi bir ülkede yasal olarak piyasada bulundurulan ürünlerin serbest dolaşımı esas olacak.

AB üyesi bir ülkede yasal şekilde piyasadaki ürünlerin, burada bulundurulmasına ilişkin önlemler yetkili kuruluşlar tarafından ancak meşru bir kamu yararı gerekçesiyle ulusal teknik kurala dayanılarak alınacak. AB üyesi ülkenin piyasasında bulundurulan, bulundurulması hedeflenen bir ürünün veya ürün grubunun Türkiye’de yerleşik imalatçısı, bu ürünün veya ürün grubunun Türkiye veya bir başka AB üyesi ülkenin piyasasında yasal olarak bulundurulduğunu gösteren gönüllü bir karşılıklı tanıma beyanı düzenleyebilecek. İmalatçı kendisi adına karşılıklı tanıma beyanı düzenlemesi için yetkili temsilcisini görevlendirebilecek.

Karşılıklı tanıma beyanı AB resmi dillerinden birinde hazırlanacak.

Aynı şekilde, Türkiye piyasasında bulundurulan veya bulundurulması hedeflenen ürün grubunun AB üyesi ülkede yerleşik imalatçısı da bu ürünün veya ürün grubunun bir AB üyesinin piyasasında yasal olarak piyasada bulundurulduğunu gösteren gönüllü bir karşılıklı tanıma beyanı düzenleyebilecek. Bu durumda, yetkili kuruluşun talep etmesi halinde karşılıklı tanıma beyanının Türkçe tercümesi sunulabilecek.

Ürünlere ilişkin değerlendirme

Bir yetkili kuruluş, söz konusu yönetmelik kapsamında bir ürün ya da ürün grubunun AB üyesi bir ülkede yasal olarak piyasada bulundurulup bulundurulmadığını ve eğer bulundurulmuşsa Türkiye’de uygulanan bir ulusal teknik kuralla korunan meşru kamu yararını yeterli ölçüde koruyup korumadığını, ilgili ürünün özelliklerini de dikkate alarak değerlendirmek istediğinde, ilgili iktisadi işletmeciyle irtibata geçecek. Değerlendirmeye tabi tutulan ürünler ve bu ürünlere uygulanabilecek ulusal teknik kurallar veya ön izin süreci hakkında yetkili kuruluş, iktisadi işletmeciye bilgi verecek. Yetkili kuruluşça değerlendirme yapılırken, iktisadi işletmecinin ürünü piyasada bulundurmasına izin verilecek ve iktisadi işletmeciye ürünün piyasaya erişimini kısıtlayan ya da engelleyen bir idari karar çıkmadıkça işletmeci ürünlerini piyasada bulundurmaya devam edebilecek.

Ürünün piyasada bulundurulmasının askıya alınması

Ürün normal ve öngörülebilir makul kullanım koşullarında insan sağlığı veya güvenliği ya da çevre açısından etkileri kısa vadede ortaya çıkmayanlar da dahil yetkili kuruluşun acil müdahalesini gerektiren ciddi risk taşıyorsa, ürün grubunun piyasada bulundurulması genel ahlak ve kamu güvenliği gerekçesiyle genel olarak yasaklanmışsa, ürünün piyasada bulundurulması geçici olarak askıya alınacak.

Yetkili kuruluş askıya alma kararını iktisadi işletmeye derhal bildirecek. Yönetmelik hükümleri çerçevesinde ulusal ürün irtibat noktası Ticaret Bakanlığı olacak. Bakanlık, karşılıklı tanıma prensibinin uygulanması hususunda Avrupa Komisyonu ve AB üyesi ülkelerin ulusal ürün irtibat noktalarıyla karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla iş birliği yapacak.