2017 yılında Vasfije Krasniqi-Goodman, kendisine cinsel tecavüzde bulunan Sırp çetniklere açık bir mektup yazmış, bunu Facebook sayfasında yayınlamıştı. İki Sırp polisi olan tecavüzcüleri, Kosova Savaşı sırasında 16 yaşındayken onu kaçırıp tecavüz etti. Suçlandılar, ancak daha sonra 2014 yılında Kosova Yüksek Mahkemesi tarafından beraat ettiler. Savaşın sonundan beri Vasfiye Amerika Birleşik Devletleri’nin Teksas eyaletinde yaşıyordu.
İktidarın kuvvetli bir paydaşı oldu
Ancak 2015’te, hikayesini kimliğini gizlemeden ulusal televizyonda kamuya açık olarak paylaşmak için savaşta tecavüze maruz kalan ilk kişi olarak Kosova’ya geri döndü. O zamandan beri, Kosova’da ve dünyada hayatta kalanları savunan ve ülkesindeki savaş sırasında işlenen suçlar için adalet talep eden bir görevde bulunuyor. Bugüne kadar Sırbistan’da veya Kosova’da tek bir fail bile savaştaki tecavüz suçundan hapse gönderilmedi. Vasfiye, bu yılın başlarında, 14 Şubat seçimlerinde Kosova parlamentosuna aday olmaya karar verdi. Kendisi ve katıldığı parti, sol muhalefet partisi Vetevendosje Partisi (kendi geleceğini belirleme hareketi) yüzde 48 oyla ezici şekilde kazandı. Krasniqi, 61.885 oy alarak en çok oy alan ilk 10 milletvekili arasında yer aldı.
Sırpların savaş taktiği: tecavüz
1998-99 Kosova Savaşı sırasında, çeşitli kaynaklar 20.000 kadın ve erkeğe Sırp polisi ve Yugoslav ordusu tarafından tecavüz ve işkence yapıldığını tahmin ediyor. Savaş zamanı tecavüz konusunu çevreleyen utanç ve damgalanma, hayatta kalanların 22 yıl önce başlarına gelenler hakkında halka açık bir şekilde konuşmasını engelliyor. Şimdi 38 yaşında olan Krasniqi-Goodman, parlamentoda bir sandalye kazandıktan sonra Teksas’taki evini terk etti ve Kosova’ya geri döndü. Savaş zamanı tecavüz mağdurlarına gelince, dört yıllık görev süresi boyunca bazı gerekli değişiklikleri getirebileceğini umuyor. Ayrıca, 2018’de hayatta kalanların başvurması için mevcut olan 230 avroluk (yaklaşık 270 dolar) aylık devlet emekli maaşına daha fazla değişiklik getirmek istiyor. Hayatta kalanların emekli maaşından çok daha fazla desteğe ihtiyacı olduğunu söylüyor. Kurbanların sık sık tıbbi müdahaleye ihtiyacı olduğu için tıbbi teminat ve psikolojik destek en önemli şey diyor.
Ancak savaş sonrası Kosova’daki utanç ve damgalanmayı kırmak için değişiklik getirmek ve farkındalık yaratmak zor olmuş. Aktivistler, Kosova toplumunun savaş zamanındaki tecavüz hakkındaki gerçeği kabul etmeye henüz hazır olmadığını söylüyorlar. UNMIK (Kosova’daki Birleşmiş Milletler Misyonu) ve yerel politikacılar bir şekilde bu konuyu ele almak zorunda kalmasınlar diye gömmeye çalıştılar. Bosna’da olduğu gibi Kosova’da da savaş sırasında Sırbistan’ın kullandığı bir savaş aracı olarak tecavüz konusuna hiç dokunulmadı veya tartışılmadı. Bu konunun tanınması için çalışan aktivistler susturma, tehdit ve tacize uğradı. Kurbanlar ise konuyu dile getirdiklerinde savaştan sonra toplum tarafından bir kez daha utandırıldılar ve mağdur edildi. Hatta canlarına kıymalarını önerenler bile oldu.
Eskiden kendi travması vardı şimdi binlerce travma taşıyacak
Krasniqi-Goodman hikayesiyle ortaya çıktığından beri, hayatta kalan birçok kişi de hikayelerini paylaşmak için onunla iletişime geçti. Birçoğu ondan başka kimseye söylemedi. Hayatta kalan arkadaşlarının, Sırbistan’ın savaş suçları için parlamentoda güçlü bir ses olduğuna inandıklarını kabul ediyor. Onların güveni onu gururlandırsa da, artık kendi acılarının yanı sıra başkalarının da acılarını yanında taşıması gerektiğini hissettiğini söylüyor. Krasniqi-Goodman’ın tek dileği, hayatta kalanların ailelerine ulaşmak ve sevdiklerinin başlarına gelenlerde hiçbir kusurunun olmadığını ve böylesine zor bir yaşam travmalarını iyileştirmek ve üstesinden gelmek için desteğe ve güvenli alana ihtiyaçları olduğunu anlamalarını sağlamaktır.