Yeni müjde: 135 milyar metreküp rezerv

Geçen yıl Karadeniz’de yüzmilyarlarca m³ gaz bulduğu müjdesi veren Erdoğan bugün Zonguldak’ta doğal gaz tesisinin açılışında yeni bir müjde verdi.

Mirat Haber – Karadeniz’de keşfedilen doğal gazın karaya çıkacağı ilk nokta olan Filyos Doğal Gaz İşletme Tesisi’nin temelini bugün atan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni bir müjde de verdi. Geçen yıl 405 milyar m³ keşfininin güzel haberini veren Başkan Erdoğan’ın yine benzer bir doğal gaz yatağı müjdesi vererek 135 milyar m³ daha bulunduğunu paylaşması, Türkiye’nin Karadeniz toplam gaz yatak hacmini 540 milyar m³‘e çıkardı. Bu da yaklaşık 12 yıllık ihtiyaca karşılık geliyor.

Filyos Limanı’nda temeli atılan tesis, Türkiye’nin yeni enerji üssü olacak. Karadeniz’den çıkarılan doğal gaz Türkiye’ye buradan yayılacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, petrol ve doğal gaz arama çalışmalarıyla ilgili, “Cuma günü Zonguldak’ta Uzun Mehmet Cami’nin açılışını yapacağız. Orada bir müjde açıklayacağız” ifadelerini kullanmıştı. Erdoğan, tesisten Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştiren Kanuni sondaj gemisine de bağlandı. Türkiye’nin Karadeniz’deki ikinci sondaj gemisi Kanuni’den çalışmalar hakkında bilgi aldı. Kanuni yaklaşık 1 ay önce Sakarya gaz sahasına gitmişti.

780 milyonluk yatırım

Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesi kapsamında karadaki doğal gaz alım ve işleme tesisi, Zonguldak Çaycuma’da yer alan Filyos Endüstri Bölgesinde inşa edilecek. Filyos tesisi, Türkiye’nin yeni enerji üssü olacak. Tesiste üretilen gaz içindeki su ve sıvılar ayrıştırılacak, partiküller filtrelenecek, gaza basınç verilecek ve şebekeye sevk edilecek. Kara tesisi inşaat ve işletim süreçlerinde ortaya çıkacak istihdam ve satın alma gereksinimleri için yerli ve özellikle de yerel kaynaklara öncelik verilecek. Karadeniz’de doğal gazın şebekeye iletilmesi için gerekli üretim ve iletim altyapısına ilk etapta 780 milyon lira yatırım yapılacak.

Keşfin adı: Fatih, Yavuz, Kanuni

Öte yandan Türkiye, envanterinde bulunan üç sondaj ve iki sismik arama gemisiyle çalışmalarını aralıksız bir şekilde sürdürüyor. Fatih, Yavuz ve Kanuni sondaj gemileri ile Barbaros Hayreddin ve Oruç Reis sismik arama gemileri Türkiye’nin denizlerdeki gücünü oluşturuyor. Denizlerdeki hidrokarbon arama serüveni 2018 yılında başlarken, Türkiye’nin ilk derin deniz sondaj gemisi Fatih, ilk sondajını 2018’de Akdeniz’de, Alanya-1 kuyusunda yaptı. Ardından yine Akdeniz’de Magosa-1 ve Narlıkuyu-1 kuyularında sondajını tamamlayan Fatih, İstanbul’un fethinin yıl dönümünde, yani 29 Mayıs 2020’de Karadeniz’e geçti.

Fatih, Karadeniz’de ilk olarak Sakarya Gaz Sahası’nda Tuna-1 kuyusunda sondaj gerçekleştirdi ve bu kuyuda toplam 405 milyar metreküp doğal gaz keşfetti. 2020’de denizlerde dünyanın en büyük keşfini gerçekleştiren Fatih, akabinde Türkali-1 ve Türkali-2 ve Kuzey Sakarya sahanındaki Amasra-1 kuyularında sondajı tamamladı. Fatih, çalışmalarına Türkali-3 kuyusunda devam ediyor. Türkiye’nin Karadeniz’deki diğer sondaj gemisi Kanuni ise Kasım 2020’de Karadeniz’e geçti. Burada bakım çalışmaları tamamlanan Kanuni, bu yıl Mayıs ayında sondaj için Karadeniz’e açıldı ve Türkali-2 kuyusunda testlere devam ediyor. Öte yandan Türkiye’nin Akdeniz’deki çalışmalarını sürdüren Yavuz sondaj gemisi için de Taşucu Limanı’nda bakım çalışmaları sürüyor.

Uluslararası değerlendirme: 80 milyar dolarlık keşif

Uluslararası Enerji Ajansı, Sakarya Gaz Sahası Tuna-1 kuyusundaki gaz keşfinin, ekonomik büyüklüğünü 80 milyar doların üzerinde olarak hesapladı. Keşfin ardından iki tespit ve bir keşif kuyusunda sondaj gerçekleştirilirken, üçüncü tespit kuyusunda da çalışmalar sürüyor. Ayrıca, geçen yıl TPAO envanterine katılan ve Sakarya Gaz Sahası’nda kuyu testlerini gerçekleştirmekle görevlendirilen Kanuni sondaj gemisi de halihazırda Türkali-2’de kuyu testlerini yapıyor. Son müjdeyle beraber rezerv değerlerinin 100 milyar dolara çıkması bekleniyor.

Doğal gaz ülkesi oluyoruz

Deniz altına kurulacak üretim sistemine ilk olarak 6 ila 10 kuyu bağlanacak ve bu kuyulardan günlük 10 milyon metreküp gaz üretilecek. Bu miktar yıllık bazda 3,5-4 milyar metreküpe denk gelirken, üretim dünyadaki bu tür sahalarda da olduğu gibi kademeli olarak artacak. Karadeniz’de en yüksek üretim seviyesine 2027-2028’de ulaşılması beklenirken, bu dönemde günlük 40 milyon metreküp, yıllık bazda ise yaklaşık 15 milyar metreküp gaz üretilmiş olacak. Söz konusu üretim bugünkü rakamlarla, Türkiye’nin geçen yıl 48,2 milyar metreküp olan doğal gaz tüketiminin yüzde 30’unu karşılayabilecek. Geçen yıl Türk sondaj gemileri Karadeniz’deki en büyük keşif olan Tuna-1 kuyusunda 405 milyar metreküp gaz bulmuş ve üretimin 2023 yılına kadar başlayabileceği açıklanmıştı.

Muhalefetten komik yaklaşımlar

Geçen yılki müjdenin ardından muhalefet partiler ve muhalif gazeteciler ardı ardına bu gelişmeyi kötülemiş, kimi yalan olduğunu, kimi bunun ekonomik değeri olmadığı, kimi bunun iktidarın becerisi değil bir şans olduğunu, kimileri de gündemi doğal gaz keşfederek saptırdığını ileri sürmüştü. Bazıları fakir ama onurlu kalmayı savunmuş, bazıları da bunun savaia neden olabileceğini, savaş istemediklerini savunuşlardı.

Bu yıl da CHP ve İYİ Parti’den 135 milyar metreküp ile 128 milyar dolar Merkez Bankası rezervi arasında bağlantı kuruldu ve muhalefetin beklediği tek müjdenin AK Parti hükümetinin istifası olduğu yazıldı. CHP’li Engin Özkoç ve İYİ Partili Lütfü Türkkan saldırgan yorumlar yapmalarıyla biliniyor. Her iki grup başkanvekili milletvekili de Mirat Haber yazarımız Kutluk Özgüven’e geçen yıl asılsız ithamlarda bulunmuşlardı. AK Parti milletvekili eski milli futbolcu ve antrenör Alpay Özalan Türkkan’a İYİ P. için müjdenin Meral Akşener ile HDP eski eşbaşkanının birlikte kahvaltısı olacağını yazdı.