Allah’ın elçisi İsa (as) etrafındaki sömürücülerine, dini yaşanmaz hale getirenlere yoğun eleştirilerde bulunmuş, insan ile Allah arasına örülen duvarları yıkmayı amaçlamıştır. Onun kavmine ve insanlığa yaptığı çağrı İncil’e şu şekilde yansımıştır:
“… İsa halka ve öğrencilerine şöyle seslendi:
“Din bilginleri ve Ferisiler[1]Musa’nın kürsüsünde otururlar. Bu nedenle size söylediklerinin tümünü yapın ve yerine getirin, ama onların yaptıklarını yapmayın. Çünkü söyledikleri şeyleri kendileri yapmazlar.[2]
Ağır ve taşınması güç yükleri bağlayıp başkalarının sırtına yüklerler, kendileriyse bu yükleri taşımak için parmaklarını bile oynatmak istemezler. “Yaptıklarının tümünü gösteriş için yaparlar. Örneğin, hamaillerini[3]büyük, giysilerinin püsküllerini uzun yaparlar. Şölenlerde başköşeye, havralarda en seçkin yerlere kurulmaya bayılırlar. Meydanlarda selamlanmaktan ve insanların kendilerini ‘Rabbî[4]’ diye çağırmalarından zevk duyarlar. “Kimse sizi ‘Rabbî’ diye çağırmasın. Çünkü sizin tek öğretmeniniz var ve hepiniz kardeşsiniz. Yeryüzünde kimseye ‘Baba[5]’ demeyin. Çünkü tek Babanız var, O da göksel Baba’dır. Kimse sizi ‘Önder’ diye çağırmasın. Çünkü tek önderiniz var, O da Mesih’tir. Aranızda en üstün olan, ötekilerin hizmetkârı olsun. Kendini yücelten alçaltılacak, kendini alçaltan yüceltilecektir.
“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Göklerin Egemenliği’nin kapısını insanların yüzüne kapıyorsunuz; ne kendiniz içeri giriyor, ne de girmek isteyenleri bırakıyorsunuz
“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Tek bir kişiyi dininize döndürmek için denizleri, kıtaları dolaşırsınız. Dininize döneni de kendinizden iki kat cehennemlik yaparsınız. (…)
“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Siz nanenin, dereotunun ve kimyonun ondalığını[6]verirsiniz de, Kutsal Yasa’nın daha önemli konularını –adaleti, merhameti, sadakati– ihmal edersiniz. Ondalık vermeyi ihmal etmeden asıl bunları yerine getirmeniz gerekirdi. Ey kör kılavuzlar! Küçük sineği süzer ayırır, ama deveyi yutarsınız!
“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Bardağın ve çanağın dışını temizlersiniz, oysa bunların içi açgözlülük ve taşkınlıkla doludur. Ey kör Ferisi! Sen önce bardağın ve çanağın içini temizle ki, dıştan da temiz olsunlar.
“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Siz dıştan güzel görünen, ama içi ölü kemikleri ve her türlü pislikle dolu badanalı mezarlara benzersiniz. Dıştan insanlara doğru görünürsünüz, ama içte ikiyüzlülük ve kötülükle dolusunuz. “Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Peygamberlerin mezarlarını yapar, doğru kişilerin anıtlarını donatırsınız.[7]
‘Atalarımızın yaşadığı günlerde yaşasaydık, onlarla birlikte peygamberlerin kanına girmezdik’ diyorsunuz. Böylece, peygamberleri öldürenlerin torunları olduğunuza kendiniz tanıklık ediyorsunuz. Haydi, atalarınızın başlattığı işi bitirin!
“Sizi yılanlar, engerekler soyu! Cehennem cezasından nasıl kaçacaksınız? İşte bunun için size peygamberler, bilge kişiler ve din bilginleri gönderiyorum. Bunlardan kimini öldürecek, çarmıha gereceksiniz. Kimini havralarınızda kamçılayacak, kentten kente kovalayacaksınız. Böylelikle, doğru kişi olan Habil’in kanından, tapınakla sunak arasında öldürdüğünüz Berekya oğlu Zekeriya’nın kanına kadar, yeryüzünde akıtılan her doğru kişinin kanından sorumlu tutulacaksınız. Size doğrusunu söyleyeyim, bunların hepsinden bu kuşak sorumlu tutulacaktır.
“Ey Yeruşalim/Kudüs! Peygamberleri öldüren, kendisine gönderilenleri taşlayan Yeruşalim! Tavuğun civcivlerini kanatları altına topladığı gibi ben de kaç kez senin çocuklarını toplamak istedim, ama siz istemediniz.” (Matta, 23. Bölüm ve Luka 11. Bölüm)
“Oradan Yeruşalim’e geldiler. İsa tapınağın avlusuna girerek oradaki alıcı ve satıcıları dışarı kovdu. Para bozanların masalarını, güvercin satanların sehpalarını devirdi. Yük taşıyan hiç kimsenin tapınağın avlusundan geçmesine izin vermedi. Halka öğretirken şunları söyledi: “ ‘Evime, bütün ulusların dua evi denecek’ diye yazılmamış mı? Ama siz onu haydut inine çevirdiniz.” Başkâhinler ve din bilginleri bunu duyunca İsa’yı yok etmek için bir yol aramaya başladılar. O’ndan korkuyorlardı. Çünkü bütün halk O’nun öğretisine hayrandı.” (Markos, 11/15-18)
İsa (as) hayatı boyunca insanları Allah’a karşı samimi ve saygılı olmaya çağırdığı gibi, O ibadetlerin ahlaki zemini olması gerektiğini, ruhsuz ibadetlerin sadece göz boyama olduğunun ifade etmiştir. İnsanlara hükmetmeye çalışan, ibadethaneleri ticarethaneye çeviren din adamlarına da ağır eleştirilerde bulunmuştur. Halk desteğini arkasına alan İsa (as), devrin din tüccarlarının canını fazlasıyla sıkmıştı. Dönemin din tacirleri/sömürücüleri ile mücadele eden İsa tam bir özgürlük önderi, gerçek anlamda bir muvahhid devrimciydi.
Allah’ı davetini yayma uğruna bütün dinci geleneğe/dinci soyguna meydan okuyan İsa’nın engizisyon mahkemelerini kuran, haçlı seferlerinde katliama, yağmaya ve tecavüze doymayan kiliseyle bir alakası olabilir mi? Bedavadan cennet dağıtan, dünyayı cehenneme çeviren ve yüzyıllar boyu işkencelerle halkı ezen kilisenin anlattığı İsa, İncil’deki İsa olabilir mi? İsa kendi adına kurulan bu sömürü sistemini, kilisenin belgesellere konu olan çocuk tacizlerini ve görseydi ne derdi? O gün hahamlara yaptığı konuşmanın kat kat fazlasını Hıristiyan âlemine yapmaz mıydı?[8]
Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi