İslâm’da Aile ve Eşlerin Görevleri I

Bismillah…  Şanı Yüce olan Allah’a hamd ederim. Allah’ın son ve  evrensel Nebisi-Rasûlü- kıldığı Hz. Muhammed’e kalbî ihtiramlarımı arzederim…

Toplumun yeniden inşasında Aile’yi oluşturmak için insana, aileye ve aile içi mütekabil görevlere yeniden bakılması gerekir.

İNSANA BAKIŞIMIZ

Toplumu oluşturan “Aile”nin ana unsura insandır. Toplumun/Ailenin yeniden inşası için insanın doğru tanınması gerekir. Bilimsel tahminlere göre on milyonu aşkın canlı türü içinde müstesna bir yeri olan insan gereğince tanınmamaktadır. Bunun için insanı yaratan Allah’ın tanıtımına muhtacız.

Yaratanımızın insanlığa son mesajlarını içeren Kur’ân-ı Kerîm’e göre insan şöylece tanımlanabilir:

İnsan nedir?

a- İnsan, ilk ferdi, topraktan yaratılan varlıktır. Yüce Mevla’mızın zatından değerler üfleyerek en güzel kıvamda yarattığı ve melekleri saygı secdesine vardırdığı muhteşem varlıktır.

Rabbimiz Kur’an-ı Kerim’in Tîn suresinin 4. âyetinde,“And olsun biz insanı en güzel kıvamda yarattık.” buyurur. Kur’ân’ın değişik sûreleri ve muhtelif âyetlerinde ise, melekleri Hz. Âdem’in şahsında insana saygı secdesine vardırdığını şöylece açıklamaktadır:

“Biz meleklere şöyle demiştik. (Saygıdeğer bir varlık olarak yarattığımız) Âdem’e saygı secdesine varın. Onlar da saygı secdesine vardılar…”
İnsan, taşıdığı öze meleklerin saygı secdesi ile yükümlü kılındığı varlık olduğu içindir ki insana saygısızlık Şeytanî bir eylemdir.

İnsan Nedir?

b- İnsan dağlar, denizler, bitkiler, ovalar, hayvanlar, madenler vesaire yeryüzündeki bütün varlıkların kendisi için yaratıldığı varlıktır. İnsan, ürpermeden edemiyor… Çünkü o, 10 milyonu aşkın canlı varlık türü içinde bütün bu yeryüzü varlıklarının kendisi için yaratıldığı varlıktır. Bakara Sûresinin 29. âyetinde, “O’dur, bütün yeryüzü varlıklarını sizler için yaratan…” buyurulmaktadır. Bir diğer âyette de şöyle buyrulmaktadır:

“Biz Âdemoğullarını yücelttik. Karada ve denizde ulaşım gücüne erdirdik ve güzel güzel nimetlerle besledik ve de yarattıklarımızın büyük çoğunluğunu da üstün ve ayrıcalıklı kıldık.(İsra 70)

Sadece yeryüzü varlıkları mı? Kur’an’ın semâvat dediği varlıklar da insan için yaratılmıştır. Semâvat dediğimiz varlıklar içinde yer alan güneş de, ay da, yıldızlar da biz insanlar için biz insanlara hizmet vermeleri için yaratılmışlardır.
Bu açıklamalarımız Kur’an’ın açık beyanlarıdır. Bereketlenmek için Câsiye sûresinin 13. âyetininin anlamını aktaralım:

“Göklerde ve yerde var olan bütün varlıkları sizin hizmetinize veren Allah’tır. İşte bu hizmete verişte düşünebilen insanlar için büyük ibretler vardır.”

İnsan Nedir, Niçin Yaratılmıştır

c- Sorgulayan fakat sorgulanamaz lütufkâr bir Rab olan Yaratıcımız insanı tanımlamak için, niçin yarattığını da şöylece açıklıyor:

“Biz insanları ve insanlar gibi iradeli varlıklar kıldığımızı cinleri, başka değil yalnızca bana ibadet etsinler diye yarattım.” (Zâriyat 56)

Niçin yarattığını bir diğer âyette de şöyle açıklıyor:

“Hangilerinizin daha güzel ameller yapacağını denemek için ölümü ve hayatı yaratan Allah’tır. O, karşı konulamaz güç sahibidir ve pek bağışlayıcıdır.”

Evet, İnsan; yeryüzünde yaratıcısına ibadetle yükümlü kılınmış varlıktır. İbadet Rabbimizin her bir emrine itâat ve her bir yasağından sakınmadır. Buna göre, güzel ameller yapma, yükümlü kılındığımız ibadet görevimizdir.

İnsan Nedir?

d- İbadet için yaratılan insan ayı zamanda Halîfe kılınmış varlıktır. Bir diğer anlatımla insan Rabbinin emirleri ve yasaklarını yaşamak yanı sıra yaşatmakla da yükümlü kılınmıştır. Yaşamak ve yaşatmak… Ergenlik çağına ulaşan her bir insan Rabbimize karşı sorumludur.

“Biz insanı karışık bir maddeden yarattık, onu deniyoruz. Bunun için de, onu gerçekleri dinleyebilir ve görebilir kıldık. Ona (Peygamberler ve kitaplar göndererek)Dosdoğru yolları açtık, artık irade insanda. Dilerse şükredici bir kul olacak, dilerse nankör bir kul.” (İnsan 2-3)

İnsan Nedir?

e- Kur’an zaviyesinden Yaradan’ımızın açıklamaları ışığında baktığımız zaman özetleyebileceğimiz bir gerçek de şudur:

İnsan, ebediliğe erdirilmiş varlıktır; hizmet edilmesi ve mutlu kılınması Cennet’e; mutsuz edilmesi, hakları ve özgürlüklerine tecavüz edilmesi ise Cehennem’e yol kılınmış varlıktır.

Bakınız; rahmeti bol olan Rabbimizin kulluk denemesi gereği bize verdiği emirler ve yasakların büyük bir kısmı biz insanlara yöneliktir.

İnsan Değerini Allah’tan Alır

Kur’an ışığında yaptığımız açıklamalarla insanın nasıl muhteşem üstü bir varlık olduğunu beyan etmeye çalıştık. Görülüyor ki insan değerini insandan değil Yaradan’ından alır. Yaradan ihtişamlı yaratmış. Yaratırken insan olarak yarattıklarına da haklarını ve özgürlüklerini, özelliklerini ve güzelliklerini ihsan etmiştir. Ama peygamberlerin izinden yürümeyen ve insanı sömürmeyi amaçlayan zalimler insanların haklarını ve özgürlüklerini ellerinden almışlardır. Güçlüler sömürmüştür. Çok az olan istisnaları bir tarafa Yaradan’ın buyruklarını dinlemeyen krallar çıkmış, padişahlar çıkmış, şahlar çıkmış ve güçleri ölçüsünde insanları maddeten veya mânen köleleştirmişlerdir.

İnsan Nedir?

…Ve insan erkek ve kadındır.

“Ey İnsanlar! Biz sizi erkek ve kadın olarak yarattık…”

İnsanların Yüceliği ve Eşlerin Birbirinin Zevci Oluşu

Yüce Allah, en güzel kıvamda yaratıp yücelttiği insanları erkek ve kadın şeklinde birbirinin Zevci olarak yaratmıştır.[1] Bir diğer anlatımla onları bir bütünün birbirinin eşi ve eşiti fakat işlevleri farklı iki parçası kılmıştır. Bu gerçek Rûm sûresinin 21.âyetinde kadınlara ve erkeklere yönelik olarak şöylece açıklanır:

“Kendileriyle bütünleşip huzur bulmanız için kendi türünüzden biri diğerinin zevci olan eşler yaratması, böylece aranızda Meveddet (cinsel câzibe)[2]ve Rahmet (sevgi)var etmesi, O’nun varlığının delillerindendir. Hiç şüphesiz bunda düşünen bir topluluk için, çıkarılması gereken nice dersler vardır.”(Rûm 21)
——

[1] Kur’ân, kendi cinsinden biri diğerinin çifti/benzeri mânasına erkeğe de de kadına da Zevc,der. Çoğulu Ezvâc’dır.(Bakara 35, 230; Rum 21)
[2] er-Râzî, et-Tfsîrl-Kebîr. Rûm 21

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi