TEK COVİD-19 AŞI FABRİKASI, ÜRETİMİN DURDURMASIYLA TEHDİT EDİLİYOR

Afrika kıtasında Corona virüsüne karşı aşı dozları üreten tek şirketin CEO’su BBC’ye yaptığı açıklamalarda, yoksul ülkelere aşı satın alan küresel kuruluşların “acele etmesi gerektiğini” ve üretim hattını kurtarmak için bu şirketten doz talep etmeleri gerektiğini söyledi.

Bu uyarı, Aspen Pharmacare’in Güney Afrika’daki fabrikasında düşük talep nedeniyle üretimi durdurması gerekebileceğine dair uyarılarından sonra geldi.

Altı Afrikalıdan birinden daha azı iki doz koronavirüs aşısı aldı ve birçoğu aşıyı almaya isteksiz. Kıtanın üst düzey sağlık otoritesi, Afrika kıtası için aşı satın alan uluslararası kuruluşları Aspen’e başvuruda bulunmaya çağırdı.

Geçen Kasım ayında Aspen, Johnson & Johnson aşısını paketlemek, satmak ve Afrika’nın dört bir yanına dağıtmak için bir lisans anlaşması müzakere etti. O zamanlar anlaşma, dünyanın daha zengin bölgelerinden çok daha düşük dozlar alan Afrika ülkeleri için büyük bir destek olarak görülüyordu.

Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Kenya, Ruanda, Mısır ve Gana’daki meslektaşlarıyla birlikte “kıtamızda kullanılacak aşıların burada aşıları üreten şirketlerden satın alındığından emin olmak için” çalıştığını söyledi.

Ancak Aspen Group’un CEO’su Stavros Nikolaou BBC’ye yaptığı açıklamada, Afrika hükümetlerinin satın almalarının tek başına Güney Afrika’nın Covid aşı üretim hattını kurtarmak için yeterli olmayacağını söyledi.

Daha az varlıklı ülkelere daha fazla aşı göndermek için kurulan BM destekli kuruluş olan Kovacs’ın Afrikalı üreticiden doz satın almak için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi.

Nicolau, Kovacs’ın satın aldığı 2 milyar dozun hiçbirinin kıtadan gelmediğini söyledi. Küresel alıcıların aşı satın aldıkları yeri değiştirmeleri ve harekete geçmeleri gerektiğini de sözlerine ekledi.

Afrika nüfusunun %16’sı tam aşılıdır

Ancak Kovacs için aşıları güvence altına almaktan sorumlu olan Küresel Aşı İttifakı Gavi, sorunun şu anda taleplerle ilgili olduğunu söyledi.

Bir Gavi sözcüsü, başlangıçta 2020 ile 2021 arasında Aspen’in ” Johnson & Johnson isimli geniş, aşı üretim ağının bir parçası” olması nedeniyle Gavi’nin hiçbir şirketin Kovacs’a kaç aşı sağlayacağı konusunda hiçbir söz hakkı olmadığını söyledi.

Ancak şimdi Aspen, Johnson & Johnson’dan Aspinovax markası altında bir Covid aşısı üretme ve satma lisansına sahiptir.

Dünya çapında bazı ülkeler aşılama oranlarında düşüşe tanık oldu ve Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden olan Afrika CDC tarafından yayınlanan rakamlar kıta nüfusunun sadece %16’sının tam olarak aşılandığını gösterdi.

Bazı uzmanlar, birçok Afrika ülkesindeki kabulün gecikmiş olmasıyla ilgili Covid aşılarının güvenliği ve etkinliği hakkındaki endişeleri suçluyor.

Bununla birlikte, diğerleri, aşılama mücadelesinden sonra Afrika’da arz fazlası olduğunu, bundan sıkıntı çekildiğini ve tüm aşıları istenilen zamanda kullanmanın zor olduğunu ve bazılarının aşamalı olarak kaldırılması gerektiğini savunuyor.

Afrika’da aşı üretimi, aşıların dağıtımında adaleti sağlamanın ve kıtayı Covid ve gelecekteki salgınlarla savaşmak için kuzey bölgesine daha az bağımlı hale getirmenin anahtarı olarak görülüyordu.

Aspen Pharmacare, Johnson & Johnson ile Aspinovax’ı üretmesine izin veren anlaşmayı tamamladığında, Dünya Sağlık Örgütü bu atılıma “ileriye doğru büyük bir sıçrama” şeklinde övgüde bulundu.

Ancak Aspen bugün hala Covid aşısını üretmeye devam etmek için kıta dışından alıcılara ihtiyaç duyacak bir konumda.

Nicolaou, Afrika dışındaki ülkelere ve ajanslara “hala güvenme ihtiyacı” olduğunu söyledi.

Kıtanın COVID yanıtını denetleyen Afrika Hastalık Kontrol Merkezi başkanı Dr John Nkengasong, Afrikalı üreticilerden satın almanın “politik bir karar” olduğunu söylüyor.

Aynı zamanda BBC’nin “Newsday” programına, bunun bir hayır kurumu olarak görülmek yerine “bu salgından ve gelecekteki salgınlardan kurtulmak için küresel stratejilerin bir parçası” olması gerektiğini söyledi.