ALİ ERKAN KAVAKLI: BİLGİ İNSANA YOL GÖSTERİR!

Herkesin hayalidir, hem eğitim hayatında, hem iş hayatında başarılı olmak. İşte bu hayallere ışık tutan bir isim Eğitimci Yazar Ali Erkan Kavaklı, kendisiyle “Başarı İnanç İşidir” isimli kitabı çerçevesinde başarının yollarını konuştuk. Kavaklı, “Kitap, bilginin kaynağıdır. Bilgi insanı yükseltir, kemale erdirir, insanı erdemlerle donatır. Cehaletle varılacak bir yer yoktur” dedi.

Hocam eğitimle ilgili bugüne kadar birçok makale ve eser kaleme aldınız. Ben kitaplarınızın bir kısmını inceledim. Son olarak da “Başarı İnanç İşidir” isimli eserinizi okudum. Öncelikle böyle bir eseri kaleme aldığınız için size teşekkür ediyorum.  Klasik bir sorundan başlamak istiyorum. Hocam, böyle bir eseri yazmadınız da ki temel amaç nedir?

Başarı insanı mutlu eder. Allah insanı donanımlı bir varlık olarak yaratmış, ilim öğrenerek erdemleri kuşanmasını ve kemale ermesini emretmiş. Başarı fıtridir, tembellik insanın yeteneklerini öldürmesi anlamına gelir. Allah, insan beynini öğrenme programlı yaratmış, kitap göndermiş: “Seni yaratan Rabbinin adıyla oku! O insanı bir kan pıhtısından yarattı! Oku cömert Rabbin insana kalemle yazmayı ve bilmediğini öğretti” buyurmuş.

Hz. Âdem’e ilim öğretmiş, bu sayede Hz. Âdem meleklerden üstün hâle gelmiş. İlim insanı yükseltir. İlim, çalışmayla elde edilir.

Kur’an: “İnsan için sadece çalıştığının karşılığı vardır” buyurur.

Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurur: “Çalışıp kazananları Allah sever.”

Tembelliğin cezası fakirlik, yoksulluk ve ayakaltında kalmak ve sürünmektir.  Kur’an, “inanıyorsanız üstün olmalısınız” buyurur. Üstün olmayı emreder. Müslümanlar ilim sahibi olmalı, çalışmalı, yükselmeli ve kâfirlere sömürülmemeli. Ben bir öğretmenim, öğrencilerimin başarılı olmasını isterim. Başarılı öğrencilerim hem kendileri mutlu oluyor hem beni mutlu ediyorlar.

Başarı yolunda en önemli unsur, büyük hedefler belirlemek, yükselmek istemek ve sonra da doğru bir yol haritası takip etmektir. Kitabımı, gençlere başarı için iyi bir yol haritası sunmak için yazdım.

SAĞLIKLI VE MUTLU OLMANIN SIRRI

Kitaptan hareketle sağlıklı, başarılı, mutlu olmanın sırları nelerdir?

İnsanın hedef belirlemesi ve çalışması şarttır. Başarılı insanların hikâyelerini okumak, onlardan ilham almak ve onları geçmek için çalışmak gerekir.

Yeni bilgiler öğrenmeyi, çalışıp başarmayı insan beyni ödüllendirir. Yeni bilgiler öğrendiğimiz ve derslerimizde, işlerimizde başarılı olduğumuz zaman beynimiz bizi mutlu eden dopamin, endorfin, melatonin, serotonin gibi hormonlar salgılar. Başarı beyin tarafından ödüllendirir.

Allah sistemi böyle kurmuş.  Kitap göndermiş, oku, buyurmuş. Bilgi insana yol gösterir, insanı yükseltir, bu da başarıyı getirir. Başarı mutluluk verir. Sağlık,  Allah’ın insana verdiği en büyük nimet. Onu korumak için akıl gibi bilge bir organ vermiş, sağlığımızı korumamız için haramlar koymuş, helal şeyler yemeyi ve helal işler yapmayı sevap saymış. Bedenimiz, beynimiz, gözümüz, kulağımız, elimiz, ayağımız bize emanet. Emaneti iyi korumalıyız.

BAŞARMANIN ŞARTI

Hocam, başarmanın ilk şartı nedir?

İnsan yetenekli olduğunu bilmeli. İnsan beyni öğrenme programlıdır, öğrenme sınırı yoktur. Allah’ın ilmi sonsuz, bize de sınırsız öğrenme yeteneği vermiş. Yüksek hedefler belirlemeli, doğru bir yol haritası belirlemeli ve çalışmayı ibadet bilerek gayret etmeli. Allah çalışana verir.

Bacon, “bilgi güçtür” der.

Evliya Çelebi, “her şeyin ilmi cehlinden yeğdir” demiş.

Kur’an, Hz. Âdem’in ilim öğrenerek meleklerden üstün hâle geldiğini anlatır. Bilgili olanlar önemli mevkilere gelirler, başarılı olurlar ve bilgisizlere hükmederler.

ÖĞRENCİLER NE YAPMALI

Bir öğrenci başarılı olmak istediğinde nasıl bir yol izlemelidir?

Her şeyden önce öğrenci yeteneklerinin çalışma sayesinde ortaya çıktığını bilmeli. Allah’ın çalışana başarıyı ve mutluluğu verdiğini bilmeli. Okul bitince ne olacağını, hayatta hangi mesleği yapacağını belirlemeli.

Sonra da bir çalışma programı yapmalı. Öğrencilik hayatımda her gün 3.5 saat çalıştım. “Başarıya Götüren Yol” kitabımın 89. sayfasında; “Başarı İnanç İşidir” isimli eserimin 143.sayfasında her öğrenci için günlük çalışma programı yazdım. Bu program benim ortaokul ve lise hayatım boyunca yatılı okulda öğretmenlerimden öğrendiğim ve hayat boyu uyguladığım programdır.

Beyinden sonra Allah’ın bize en büyük nimeti zaman. Zamanı verimli kullananlar, kullanmayanları geçer. Zamanı verimli kullanabilmek için plana ihtiyacımız var. Zamanı verimli kullanmanın en kestirme yolu plan yapmak ve uygulamaktır.

Namık Kemal:

“Yüksel ki yerin bu yer değildir;

Dünyaya gelmek hüner değildir” der.

İnsan kendisini yükseltecek hedefler belirlemeli, bu hedeflere ulaşmak için programlar yapmalı, dinlenmeyi kabre bırakmalı, yükselmek için rakipleri ile yarışmalı. Erdemli ve mutlu olmak için gayret etmeli.

BAŞARI NASIL MI ELDE EDİLİR

Kitapta başarı ile ilgili çok önemli mesajlar var. Çok önemli tavsiyeler var. Gerçek bir başarı nasıl elde edilir?

Başarılı ve bilgili insanların biyografilerini okumalı, onları örnek almalı. Sonra da onları geçme hedefi koymalı. Başarı ve motivasyon kitapları okumalı, yol ve yöntem belirlemeli.

Kendisini motive etmeli. Arif Nihat Asya’ya kulak vermeli:

“Sen de geçebilirsin anadan, yardan, serden;

Senin de destanını okuyalım ezberden;

Haberin yok gibi taşıdığın değerden;

Elde sensin, dilde sen, gönüldesin, baştasın;

Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın.”

ÖĞRENCİ MOTİVASYONU

Öğretmen öğrenciyi nasıl motive etmelidir?

Her şeyden önce öğrenciye yetenekli olduğu anlatılmalı, hedef belirlenmesi sağlanmalı, program vermeli. Neyi nasıl yapabileceği anlatılmalı. Başarılı insanları örnek göstermeli. Yapabilme, başarma zevki tattırılmalı, rehberlik edilmeli.

“Senin kimseden bir eksiğin yok, başaranların senden fazlası yok” demeli. Başarı ve motivasyon kitapları okutmalı, başarılı insanların biyografileri okutulmalı.

Müslümanın üstün olması gerektiği ideali verilmeli. Çalışmanın, başarmanın, insanlara faydalı olmanın hem sevap hem mutluluk verdiğini zihinlere yerleştirmeli.

BEYNİ YÖNETME SANATI

Kitaptan birçok not aldım. Beyni iyi yönetmekten söz ediyorsunuz. Beyni iyi nasıl yönetebiliriz?

Beyin bilgi ile beslenen bir organımız. Öğrenmeye aç olarak yaratılmış. Bilgiyle beslendiği için Allah kitap göndermiş. Kitap, bilginin kaynağıdır. Bilgi insanı yükseltir, kemale erdirir, insanı erdemlerle donatır. Cehaletle varılacak bir yer yoktur.

Okul derslerinden başlamak lazım. Derslerde başarıyı teşvik etmeli. Sonra projeler yapmalı, araştırma, deneme ve uygulamalar insana zevk verir.

“Beyin Gücünü Etkili Kullanma Sanatı” isimli bir kitap kaleme aldım. Bilgi zekâyı geliştirir ve başarıyı artır. Hedef odaklı çalışmak lazım. Beynimizi bizi geleceğe ve büyük hedeflere taşıyacak meşgul etmeli. Okulda başarıyı artırmayacak, sınavlarda lazım olmayacak, kariyerimizi yükseltmeyecek, kabirde bize huzur ve saadet sağlamayacak gereksiz tablet, bilgisayar, cep telefonu oyunlarından uzak durmak gerekir.

Beynini ve sahip olduğu donanımı etkili kullanan insanları örnek vermek lazım. Mesela İbn Hacer’in benim çok sevdiğim bir hikâyesi var. Anlatayım:

TAŞIN OĞLU

İbn-i Hacer el-Askalanî (Askalanlı Taşın Oğlu) büyük bir İslam âlimi. Küçükken okumak için büyük bir şehre gitmiş. Bir müddet sonra derslerin zor olduğunu ve dersleri yapamayacağını düşünmüş, okulu bırakıp memleketine geri dönmeye karar vermiş. O yıllarda ne uçak, ne otobüs var.

Dönüş yolunda hayli yorulmuş, dinlenmek için bir yer aramış. Yol kenarında bir dağın mağarasına çekilmiş, başını taşa koyup uzanmış ve hemen uyumuş.

Bir süre sonra, “şıp şıp şıp” sesleri ile uyanmış.

Bir de bakmış, mağaranın tavanından yere su sızıyor. Tabanda bulunan taşın üstüne damlıyor. Yumuşacık su, damlaya damlaya taşı oymuş, oyuğa su birikmiş, birikinti üzerine düşen damlalar, “şıp şıp şıp” diye ses çıkarıyor.

Düşünmüş:

Su damlacıkları ne kadar yumuşak. Taş ne kadar sert. Su, damlaya damlaya taşı oyuyor.

Benim kafa bu taştan daha sert, bilgi denen şey sudan daha yumuşak değildir, sabırlı çalışırsam derslerimi başarabilirim, demiş, geri dönmüş, medrese tahsilini tamamlamış.

İbn-i Hacer, taşın oğlu demek. Taştan ders alan Askalanlı bu büyük âlim, sabır ve azimle çalışmış, hadis alanında büyük bir âlim olmuş, ilim adamlarının bugün de faydalandığı cilt cilt eserlere imza atmıştır. Aynı zamanda hafız olan İbn-i Hacer azim ve sabırla çalışarak büyük bir âlim olmuştur. Bütün mesele iyimser düşünmek, çok çalışmak ve neticeyi Allah’tan istemek.  Başarıyı veren Allah’tır.  Kur’an, insan için sadece çalıştığının karşılığı vardır, buyurur.

VERİMLİ DERS ÇALIŞMA METOTLARI

Bir öğrenci verimli ders nasıl çalışabilir. Bu konuda neler tavsiye edersiniz?

Verimli ders çalışma metotlarını bilmek şart. Hemen sıralayalım:

Zamanı verimli kullan ve bunun için program yap.

Gün herkes için 24 saattir. Zamanı iyi kullanan, kötü kullananı geçer.

Zamanı iyi kullanmanın yolu, program yapmaktan ve programlı çalışmaktan geçer.

Programlı çalışmayanlar, istedikleri hedefe ulaşamazlar.

İyi bir program yapabilmek için günlük hayatınızda zaman alan ve hatta zaman kaybına yol açan durumları belirleyin.

Önce ne zaman verimli çalışabileceğinizi düşünün. Herkesin bir eşref saati vardır. Verimli çalışabileceğiniz saati belirleyin. O saatlere denk düşecek bir program yapın.

Plân yapmadan önce okulda geçireceğiniz saatleri, yolda geçen vakti, evde yemek yenen zamanı program dışına almalısınız.

Yazarak çalışın. Bir kere yazmak, on kere okumaya eş değer öğrenmeyi sağlar. Yazarken dikkatinizi konu üzerine yoğunlaştırırsınız, okurken dikkat kolay dağılır.

Sınava bir gün kala sabaha kadar ders çalışmak zararlıdır. Bir derse 10 saat çalışılacaksa on günde birer saat çalışmak daha verimlidir. Aksi halde kafa ambalaj olur ve her şey birbirine karışır. Zamanı verimli kullanın.

Çalışırken formülleri, tarih ve sayıları, yer isimlerini ve buna benzer önemli şeyleri not edin. Not tutmak, dikkatinizi konuya yoğunlaştırmanızı sağlar.

Tekrar, öğrenmede verimliliği artırır. Konuların önemli yönlerini not edin, akşam yatarken veya sınavlardan önce bu notları tekrarlayın, öğrenmenizi pekiştirir.

Uykunuzu getirecek kadar rahat bir ortam içinde olmayın. Yatarak ders çalışmayın. Elinizde mutlaka kalem ve kâğıt bulunsun. Önemli cümlelerin altını çizin, çok önemli formül ve cümleleri not edin. Mutlaka plânlı ve düzenli çalışın.

BAŞARILI YÖNETİCİNİN ÖZELLİKLERİ

Kitaptan yöneticilerden de söz ediyorsunuz. Yöneticiler başarılı olmak için neler yapmalı. Başarılı yöneticilerin özellikleri nelerdir?

Kurumu müdür yönetir. At sahibine göre kişner. Okulda veya kurumda pek çok personel müdüre bakıp çalışma temposunu ayarlar. Kurumda yöneticileri, kurumu ortak akılla yönetmeye önem vermeli, kaliteyi artıracak bir sistem geliştirmeli, herkesi görevini daha nitelikli yapmaya davet etmeli, kalitenin artması için personeli teşvik etmeli.

Herkes okulda kaliteyi artıracak şekilde hedefler belirlemeli.

İyi idareci, kurumda kaliteyi artırır. Yöneticilerin ve idarecilerin eğitime kalite kazandıracak gayret ve kapasitede olması lazım.

İyi bir idarecinin başlıca nitelikleri şöyle sıralanabilir:

Öğretmen, öğrenci ve personeli ile iyi diyaloglar kurar, onları dinler, onlara önem verir.

Birlikte çalıştığı insanları anlamaya çalışır.

Düzenlidir, düzene önem verir.

Disiplin anlayışı açıktır. Herkesin bildiği prensipleri vardır.

Baltayı biler, eğitimdeki yeni gelişmeleri takip eder.

Başarı için hedefler belirler, personeline hedef gösterir.

Yetenek keşfeder, geliştirir ve destekler.

Temiz ve güzel giyinir, sallapati ve dağınık değildir.

Çalışması, davranışları ve sözleri ile örnek teşkil eder.

Adaletli davranır, başarıyı ödüllendirir.

OKUMAK UFUK AÇAR

Kitap okumayla ilgili neler söylemek istersiniz. Kitap okuma alışkanlığını insanlar nasıl kazanabilirler?

Okumak insana ufuk açar, zekâyı geliştirir, kitaplar beyin vitaminidir. Mutlaka okuma alışkanlığı edinmeliyiz. Okumak kendi alanında uzman, başarılı, düşünme sanatını bilen insanlarla bir çeşit sohbet etmektir.

İnsan çevresinden ve arkadaşlarından etkilenir, onlardan beslenir, onlardan ilham alır, onları örnek alır. Kitaplarla dost olursanız başarılı, etkili, ilham veren insanlarla arkadaşlık kurmuş olursunuz. Onlarla sohbet ve arkadaşlık, onlar gibi olma ve onlara imrenme duygusu uyandırır. Sonunda özendiğiniz insanlara benzersiniz.

BAŞARI VE YETENEK GELİŞTİRMEYE VE BAŞARIYA HER YAŞTA HERKESİN İHTİYACI VAR

Hocam bana göre “Başarı İnanç İşidir” kitabını sadece eğitimciler, öğretmenler, öğrenciler değil, herkes okumalıdır. Çünkü bu kitapta her okuyan mutlaka kendisini bulacaktır. Son olarak bu kitapla ilgili neler tavsiye etmek istersiniz?

İnsanları harekete geçiren düşünceleri, idealleri ve hedefleridir. İnsana değer kazandıran şey yaptığı işlerdir.

Mutlaka büyük bir ideale gönül vermeli; büyük hedefler seçmeli.

İdeali olan insan koşar fakat yorulmaz. Kahvehanelerde oturanların, cep telefonu oyunlarıyla kendilerini oyalayanların ulaşmak istediği bir hedefi yoktur, olsa kahvede oturmaz, cep telefonuyla vakit öldürmezler.

Hedefi olan insan, çalışmaktan zevk alır. Hedefi olmayan yelkenliye hiçbir rüzgâr yardım etmez.

Herkes benzer donanımla dünyaya gelir. Başarılı insanların sahip olduğu donanıma biz de sahibiz. Onları örnek alır, onların tecrübe ve birikimleriyle yolunuza devam edersek yanlış yapma riskimiz azalır, daha kısa yoldan başarıya ulaşabiliriz.

Başarı istenmediği yere gitmez, gayrete âşıktır.

Hocam, verdiğiniz bilgiler için size çok teşekkür ediyorum.

Bende size teşekkür ediyorum.