Son zamanlarda Almanya’daki ekmek fiyatları ile Türkiye’deki ekmek fiyatları kıyaslanırken, konu sosyal medyada gündem haline geldi. Ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarının ortadan kalktığı Satın Alma Gücü Paritesi, tartışmalara son noktayı koydu. Bilindiği gibi SAGP, ülkeler arasındaki gelir ve fiyat seviyelerini karşılaştırmak amacıyla yine ülkelerin ulusal para birimlerini uluslararası para birimine çevirerek net veriler elde etmeyi sağlayan güvenilir bir yöntem.
Son günlerde ülkelere göre fiyat tartışmaları gündemde sıkça konuşulan konular arasındaydı. Özellikle Almanya’daki ekmek fiyatları üzerinden gerçekleştirilen tartışmalar kapsamında sosyal medyada birçok görüşe yer verildi.
Ülkeler arasındaki geliri ve fiyatları karşılaştırmak amacıyla kurulan satın alma gücü paritesi (SAGP) ile bu hesaplar kolaylıkla yapılabilir. Satın alma gücü paritesi ile ülkeler arasındaki fiyat ve gelir seviyelerini karşılaştırmak amacıyla ulusal para birimlerini uluslararası para birimine dönüştürebilirsiniz.
Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Türkiye arasındaki durumu değerlendirecek olursak; 2020 senesinde Almanya’nın satın alma gücü paritesi 0,74 olurken, Fransa’nın 0,73, İngiltere’nin 0,69, İtalya’nın 0,66 ve Türkiye’nin 2,19 oldu.
Bu ülkelerin 2020 senesindeki Gayri safi yurt içi hasılasını (GSYİH) dolar üzerinden satın alma gücü paritesini kıyaslanınca, Almanya’da 46 bin 208 dolar olan GSYİH 34 bin 49 SAGP doları, Fransa’da 39 bin 30 dolar olan GSYİH 28 bin 330 SAGP doları, İngiltere’de 41 bin 125 dolar olan GSYİH 28 bin 278 SAGP doları, İtalya’da 31 bin 714 olan GSYİH 21 bin 10 SAGP doları ve Türkiye’de 8 bin 536 dolar olan GSYİH 18 bin 717 SAGP doları oldu.
Yukarıdaki tablodan yola çıktığımız vakit Almanya’daki kişi başı GSYİH, Türkiye’nin 5,4 katı olarak hesaplanıyor. Ancak bunu satın alma gücü paritesi ile kıyasladığımızda oran 1,8’e düşüyor. Buna göre Alman vatandaşlar, Türkiye’deki vatandaşların yaklaşık olarak 2 katı GSYİH’ye sahip.
Bu hesabı son günlerde yapılan ‘Ekmek fiyatı’ tartışmaları üzerinden de ele aldık. Ülkelerin başkentlerini karşılaştırdığımız zaman ekmek fiyatları; Berlin’de 1,5 euro, Paris’te 2 euro, Londra’da 1 pound, Roma’da 1,3 euro ve Ankara’da 3 lira oldu. SAGP hesabına göre 2020 senesinde 500 gram ekmek Berlin’de 1,5 uluslararası dolara satılırken, Ankara’da 0,94 uluslararası dolara satıldı. Yani Berlin’deki ekmek fiyatı Ankara’dan daha pahalı oluyor. Diğer taraftan Ankara’daki ekmek fiyatı Paris ve Roma ile aynı seviyede.
Yine SAGP hesabına göre başkentleri ev kiraları üzerinden kıyasladığımızda; 2020 yılında ortalama 100 metrekare evin kirası Berlin’de bin 250 dolar olurken, Paris’te bin 30 dolar, Londra’da 2 bin 300 dolar, Roma’da 800 dolar Ankara’da ise 126 dolar oldu. Berlin’deki evin kirası satın alma gücü paritesine göre 921 uluslararası dolara denk olurken, bu rakam Türkiye’de 277 uluslararası dolara denk geldi. Buna göre Berlin’deki ev kiraları Ankara’daki ev kiralarından daha fazla.
Uluslararası para birimlerini karşılaştırdığımız vakit durumu daha iyi analiz etmemiz gerekiyor. 2020 senesinde Almanlar Türkiye’deki ekmek fiyatlarından 5 kat daha fazla para ödemediği gibi; Türkiye’deki vatandaşlar da 46 bin 208 dolar kişi başı GSYİH’ye sahip olan Almanlardan 5,5 kat daha az gelir elde etmiyor. Bu rakamı satın alma paritesine göre hesapladığımızda oran 1,8 oluyor. Uluslararası kıyaslama yapıldığında satın alma paritesine göre hesap yapıldığında daha verimli sonuçlara ulaşılabilir.