ALZHEİMER İLE MÜCADELEDE YENİ BİR YAKLAŞIM ÖNERİLDİ!

St. Petersburg Politeknik Üniversitesi bilim adamları tarafından Alzheimer hastalığıyla mücadele etmenin yeni bir yolu önerildi. Onlara göre, astrositlerin yani nöronlara yardım eden hücrelerin aktivitesini uyarmak için keşfettikleri mekanizma, bu hastalığın etkili tedavisinin temelini oluşturabilir. Sonuçlar Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi’nde sunulmaktadır.

Alzheimer hastalığı, WHO istatistiklerine göre demansın en yaygın şeklidir. Bu hastalık, hatırlama sürecindeki bozukluklar da dahil olmak üzere bilişsel işlevlerin kaybına yol açar, hastalığın ileri aşamalarında, kısa süreli hafızadan gelen bilgiler uzun süreli hafızada kaydedilmediği için hasta her gün yeni bir sayfayla başlar.

Alzheimer hastalığının ortaya çıkış sebebi kesin olarak henüz belirlenememiştir ancak entelektüel yeteneklerdeki bozulmanın nedeninin sinapsların yani nöronlar arasındaki temasın zarar görmesi olduğu bilinmektedir. Bugün uzmanlar, patolojik aktivitesi Alzheimer hastalığına yol açan iki molekül sınıfı beta-amiloid proteinleri ve tau proteinleri olarak tanımlıyor. Ancak bilim adamları, bunların bastırılması üzerine terapi girişimlerinin başarısız olduğunu söyledi.

St. Petersburg Politeknik Üniversitesi’nden bilim insanları, bu soruna yeni bir yaklaşım önerdi ve üzerinde test etti. Onlara göre, nöronların aktivitesini modüle eden astrositlere özel bir şekilde etki ederek, hasar görmüş sinir hücrelerinin fonksiyonlarında önemli ölçüde iyileştirmek mümkündür.

Evgeniy Gerasimov, “Etkinin hasarlı nöronlara odaklandığı mevcut yaklaşımlardan farklı olarak, optogenetik yöntemleri kullanarak, nöronların ana yardımcıları diyebileceğimiz astrositleri uyararak dolaylı olarak hareket etmeye çalıştık” dedi.

Sunulan çalışmada astrositlerin uyarılması, ışığın bu hücrelerin zarının dış tarafında bulunan hassas bir protein üzerindeki etkisi nedeniyle meydana geldi. Işık, astrositlerin, sinir iletimini ve nöronal plastisiteyi yeniden sağlamaya yardımcı olan moleküller olan gliotransmitterleri serbest bırakmasına neden oldu.

Araştırmacı, “Astrositler tarafından salınan maddelerin bir kısmı, Alzheimer hastalığının gelişimi sırasında aşırı uyarılan nöronları sakinleştirirken, diğer kısmı da bunların elektriksel aktiviteleri üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bu durum, bu hastalığın tedavisine temelde yeni bir yaklaşımdır” dedi.

Bilim adamlarına göre, laboratuvar fareleri üzerinde yapılan testler, gliotransmiterlerin tetiklenen salınımının genel etkisinin, nöronal aktivitenin pozitif düzenlenmesinde ve fonksiyonel özelliklerinin restorasyonunda ortaya çıktığını gösterdi. Gelecekte, bilim adamları astrositleri aktive etmek için hücrelerin ışık yerine özel maddelere maruz bırakılmasını içeren başka bir yöntem olan kemogenetik kullanmayı planlıyorlar. Bu durumda, optogenetikte olduğu gibi hipokampusun ayrı bölümleri değil, beynin bu kısmı tamamen dahil edilir.

Çeviri: Zehra Kaplan

Kaynak: https://ria.ru/20230921/nauka-1897572345.html