Ana baba ile olan ilişkiler, arkadaş ilişkilerine benzemez, benzememelidir. Eş ile ilişkilere benzemez, benzememelidir. Müşterimizle, öğrencilerimizle, öğretmenlerimizle ilişkilerimize benzemez, benzememelidir. Ana babayla ilişkiler “Allah görüyor” bilgisi ve bilinci içinde yapılmalıdır. Son derece önemlidir.
Bismillahirrahmanirrahim
Yüce Rabbimiz bizleri yaratırken ve de ilk büyük nimetlerini bizlere ikram ederken analarımızı – babalarımızı aracı kılmaktadır.
Bunun içindir ki Rabbimiz İsra suresinin 23. ayetinde kendisine ibadet etmememizi emrederken aynı ayette bu emrinin hemen ardından ana – babaya iHSAN edici olmamızı da emretmektedir.
Bu ayette şöyle buyrulur:
“Rabb’in yalnızca kendisine ibadet etmenizi ve ana babanıza ihsanda bulunmazı emretti. Onlardan biri yahut her ikisi sana sığınır da senin yanında ihtiyarlık çağına erişirlerse, onlara karşı son derece saygılı davran, hizmet ve hürmette kusur etme. Değil kötü bir söz söylemek, onlara “Öf!” bile deme. Hele onları sakın azarlama, tam tersine, onlara saygı ve sevgi dolu, gönül alıcı tatlı sözler söyle.”
ANA BABAYA İHSAN
Burada, önce ibadeti tanımlayalım.
İbadet Rabbimizin her bir Kur’ânî emrine ve yasağına itaat etmektir. Ana babaya ihsan emri de Rabbimizin Kur’ani buyruğudur. Bu sebeple ana babaya ihsan da Rabbimize ibadettir.
Okuyucularımın dikkatlerini çekmek isterim. Ana babaya itaat değil de ihsan emredilmektedir.
İHSAN’IN ÜÇ ANLAMI
İhsan üç anlamı içermektedir. Bir işi “Allah görüyor” bilgisi ve bilinci içinde yapmaktır. Bu birinci anlamdır. İkinci anlam; “ yapılan işi güzel yapmak” tır. Üçüncü anlamı ise “maddi ve manevi iyiliklerde bulunmak” tır.
Yaptığımız bu açıklamadan hareketle ifade edelim aziz kardeşlerim; ana baba ile olan ilişkiler, arkadaş ilişkilerine benzemez, benzememelidir. Eş ile ilişkilere benzemez, benzememelidir. Müşterimizle, öğrencilerimizle, öğretmenlerimizle ilişkilerimize benzemez, benzememelidir. Ana babayla ilişkiler “Allah görüyor” bilgisi ve bilinci içinde yapılmalıdır. Bu son derece önemlidir.
Onlara karşı sözlerimiz, davranışlarımız ve işlerimiz de güzel olmalıdır. Güzel olmak durumundadır.
Ana-babamıza maddi ve manevi iyiliklerimiz de devamlı olmalıdır Onlar zengin de olsalar, fakir de olsalar iyilikler sürekli olmalıdır. Onlara hediyeler almalı, ziyaretlerine gitmeli, gönüllerini ve dualarını kazanmalıyız.
Analar Babalar da Çocuklar Gibi İlgiye Muhtaçtırlar
Analar babalar da çocuklar gibi ilgiye muhtaçtırlar, ilgi isterler, ilgi beklerler. Fakir iseler zaten nafakaları çocukları üzerinedir. Özellikle de erkek çocukların üzerindedir.
Erkek çocukların babaların mirasından kız çocuklarına nazaran iki kat almalarının bir sebebi de fakirlikleri halinde ana babanın ihtiyaçlarını gidermekle yükümlü olmalarıdır.
Kur’an-ı Kerim’de fakir ana babayı da içine alan akrabaya nafaka görevi İsra suresinin 26. ayetinde açıklanırken; “Akrabaya hakkını ver. Yoksula da ver, mültecilere de ver ama saçıp savurma” buyrulur. Burada nafaka hakkını verme emri erkekleri de kadınları da içine almaktadır. Ama erkekler daha bir yükümlüdür ana babanın nafakalarından.
Not: Ali Rıza Demircan hocamızın “Ana Babamıza İhsan da İbadet Görevimizdir” başlıklı sohbetinden alınmıştır.