Bak Abi Kızar

Çocuk eğitimi ve terbiyesi zor bir süreçtir. Bu süreçte bazen eğitimcilerin tavsiyesiyle yol alınırken bazen de ilk akla gelen pratik çözümlerle an kurtarılmaya çalışılır. Bu pratik çözüm yollarından biri de “bak abi- abla kızar “ cümlesidir. Bu sihirli cümle hemen hemen her ebeveynin kullandığı, çocuk üzerinde etkili bir yöntemdir.

Ebeveyn, markette huysuzlanmaya başlayan çocuğa, güvenlik görevlisini göstererek “bak abi kızacak şimdi “ der. Ödevini yapmak istemeyen çocuğa “öğretmenin kızar “ uyarısında bulunur. Misafirlikte koşturmaya başlayan çocuğa da “teyze kızacak “hatırlatması yapar. Çocuk istenilen hareket değişikliğini gösterir.

Peki bu cümlelerle çocuğa nasıl bir mesajda bulunulur? Kızmak her insanın hissedebileceği ve tehdit, şiddet gibi hareketlerle ifade edebileceği bir duygudur. Şiddete maruz kalmak istemiyorsan kimseyi kızdırmamalısın. Ödevini yapmalısın çünkü öğretmeni kızdırmamalısın. Öğretmenin kızarsa sana düşük not verebilir. Misafir olduğumuz teyze koşmandan hoşlanmıyorsa koşmamalısın. Teyze kızarsa sana istediği tepkiyi gösterebilir. Çocuk bu mesajları alır. Kızacağını düşündüğü insanların yanında farklı kızmayacağını bildiği insanların yanında farklı davranır. Çünkü davranışına yön verecek olan o davranışın doğru ya da yanlış oluşu değil, insanların tepkisidir.

Oysaki kızgınlık normal olmakla birlikte kontrol edilmesi gerekli bir duygudur. Bir insanın bir canlıya kızgınlığını şiddetle göstermesi hak değildir. Çocuğa kazandırılması gereken bilinç insanları kızdırmaması değil, onların hak ve duygularına saygılı olmasıdır. Bu da onlara, onaylanmayan hareketinin nedenleri saygı ve adalet bilinciyle anlatılarak sağlanabilir.

Evde fazla koşan çocuğa “alt kattaki teyze kızacak “ yerine “ aşağıdaki teyzenin başı çok ağrıyor. Fazla ses onu üzebilir “ demek, gittiği bir ortamdan(yuva-oyun evi vs) kendisine ait olmayan bir oyuncağı evine getirmek isteyen çocuğa “abiler-ablalar kızar “ yerine “ buradaki oyuncaklar tüm çocukların burada oynamaları içindir “ açıklamasında bulunmak doğru tepki olacaktır.

Doğru mesaj ve açıklamalar alan çocuklar da kızdığı zaman “bak kızarım, döverim “tehditleri yerine “sana kırgınım, saygılı olmanı istiyorum, ben üzülüyorum..vs “ cümleleri ile kendilerini ifade edebilecektir.

Yaptığımız açıklamalar inanç dünyamızın dışındaki insanlar tarafından da tecrübe edilmiştir/edilmekte ve yazılmaktadır. Peygamberimizin ifadesiyle “bilgi/tecrübe bizim yitik malımızdır,” onu bulduğumuz yerde alırız, edindiklerimiz ve bulduklarımızı da isteyenlere veririz.

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi