Batı’da Çift Haneli Enflasyon Korkusu!

Batıda ortak endişe petrolün 110 dolar barajını aşmasıydı. Artık bu eşik aşıldı. Buna gaz, mısır ve buğday da eklenince enflasyonun 10 barajını aşması bekleniyor. ABD enflasyonda 10 rakamını en son 1981’de görmüştü.

Ukrayna savaşının etkileri petrolden doğalgaza buğdaydan mısıra kadar her şeyin fiyatına rekorlar kırdırıyor. Bu nedenle Avrupa’yı şimdi çift haneli enflasyon korkusu sardı. Bir litre yakıtın fiyatı 2 euro civarında seyrederken, enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 10’a kadar yükselebileceği belirtiliyor. En kritik nokta olarak petrol fiyatlarının 110 doları aşması gösteriliyor ki dün itibarıyla bu seviye aşıldı.

Rusya’nın işgalini başlatmasından bu yana, Avrupa’da yakıt fiyatları iki katından fazla arttı. Birçok ülkede ekonomistler yüzde 6 veya 8 gibi tahminler yaparken savaşın ardından bu tahminler yüzde 10 seviyelerine çekildi.

41 YILDIR YAŞANMADI 
ABD’de de benzer bir baskı var. Danışmanlık firması RSM’in yeni bir analizine göre, petrol 110 dolarda kalırsa, ABD’deki enflasyonu yıllık yüzde 10’u aşacak. ABD ekonomisi Ekim 1981’den bu yana yüzde 10’luk bir enflasyon yaşamadı. RSM baş ekonomisti Joe Brusuelas, “Gerçek bir kısa vadeli şoktan bahsediyoruz” dedi. İrlanda Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (ESRI) ekonomi profesörü Kieran McQuinn, enflasyonunun düşünülenden çok daha yüksek bir hızla artacağını ve bu yılın sonunda yüzde 8.5 ile zirve yapacağını söyledi. ESRI daha önce enflasyonun bu yıl ortalama yüzde 4 olmasını ve mart ayında yüzde 6 ile zirve yapmasını bekliyordu. Ekonomist Jim Power ise enflasyonun yüzde 10’a yakın artacağını söyledi.

ŞUBATTA ZİRVE YAPMIŞTI 
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), verilerine göre Euro Bölgesi’nin şubat ayına ilişkin yıllık enflasyon öncü verilerine göre ocakta yüzde 5.1 olan yıllık enflasyon, yüzde 5.8’e yükseldi. Euro Bölgesi’nde en yüksek yıllık enflasyon yüzde 31.7 ile enerjide gerçekleşti. Enerjiyi, yüzde 4.1 ile gıda, alkol ve tütün ürünleri, yüzde 3 ile enerji dışı sanayi ürünleri ve yüzde 2.5 ile hizmetler izledi. Enflasyon, şubatta Almanya’da yüzde 5.5, Fransa’da 4.1, İspanya’da 7.5, İtalya’da 6.2, Hollanda’da 7.2, Belçika’da 9.6, Estonya’da 12.4 ve Litvanya’da 13.9 olarak ölçüldü. ABD’de ise yıllık yüzde 7.5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşmişti.

10’DA DOKUZU ENFLASYONDAN ENDİŞELİ
10 yıllardır görülen en hızlı enflasyon, Amerikalıların ekonomiye dair karamsar olmasına da katkıda bulunuyor. Online araştırma şirketi Momentive tarafından 1-7 Şubat tarihleri arasında yapılan bir ankete göre, yaklaşık 10 yetişkinden dokuzu enflasyon konusunda endişeli olduklarını belirtti. Demokratların yüzde 85’i ve Cumhuriyetçilerin yüzde 96’sı endişeli olduklarını söyledi.

BUĞDAY VE MISIR KITLIK TEHLİKESİ YARATIYOR
Rusya’nın ukrayna”yı işgal etmesiyle buğday ve mısır fiyatları çok hızlı yükseliyor. buğday ve mısır fiyatları 2022 başından bugüne yüzde 37 ve yüzde 21 oranında arttı. 2021’de Rusya 75.5 milyon ton, Ukrayna 33 milyon ton buğday üretti. Rusya 15 milyon ton, Ukrayna ise 2021’de 42 milyon ton mısır üretti. Savaş ve benzer sebeplerle Dünya Gıda Programı, dünya çapında 811 milyon insanın her gece aç yatacağı konusunda uyarıda bulundu. 38 ülkede toplam 44 milyon insan kıtlığın eşiğinde.

ALMANYA’DA ZAMLARIN ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR 
Almanya’da çalışanların aylıklarına neredeyse hiç zam yapılmazken, ülkede enflasyon tarihi rekor kırıyor. İşsizlikle karşı karşıya kalan vatandaş, artık her güne yeni bir zam şoku ile başlıyor. Şubatta enerji fiyatlarına yüzde 22.5 oranında zam yapılırken, gıda ürünleri de yüzde 5.3 oranında arttı. Buğday, arpa ve zeytinyağı gibi ürünleri Ukrayna’dan alan Almanya’yı unlu mamüller yapılacak yeni bir zam korkusu sardı. Ocak 2022’de enerji fiyatları geçen yılın aynı ayına göre ortalama yüzde 66.7 arttı. Sanayi ürünleri için üretici fiyatları Ocak 2022’de 2021’e göre yüzde 25 daha yüksek oldu. Tüm gıda gruplarında özellikle yemeklik sıvı ve katı yağlar (yüzde 5.3) ve sebzeler (yüzde 3.9) önemli ölçüde daha pahalıydı. Araçlar (yüzde 4.5), mobilya ve aydınlatma (yüzde 3.2) dahil olmak üzere ortalama yüzde 2.4 arttı. Hizmet fiyatları bir bütün olarak 2021’de bir önceki yılla karşılaştırıldığında yüzde 2.1 oranında pahalandı.

Mustafa AKBABA / NÜRNBERG