BÜYÜMEK İSTEMEYEN KÜÇÜK ELİF

Hayat böyle işte başlar ve biter

-Anne her şeyi Allah mı yarattı?

-Evet oğlum var olan her şeyi Allah yarattı.

-İnşaat arabalarını ve evleride mi Allah yarattı yani?

Oğlum bu sorusu ile benden duyacağı “evet” cevabına hazırdı ve “ama bak bunları insanlar yapıyor işte” diyecekti.

-İnşaat arabalarını ve evleri insanlar yapıyor ama insanlara bunu düşünebilecek aklı ve yapabilecek gücü Allah veriyor.

-Biz yoktuk, Allah bizi yarattı, yaşayacağız yaşayacağız sonra yine Allah’ın yanına geri mi döneceğiz anne?

Ben hem ilahiyat hem de çocuk gelişimi mezunu bir insan olmama rağmen bir anda ne diyeceğimi bilemedim, afalladım. Sonra sohbeti çok da uzatmamaya ve yönünü değiştirmeye özen göstererek devam ettim.

-Evet oğlum.

-Hayır anne ben gitmeyeceğim, sen de gitme…

-Merak etme şimdi dönmeyeceğiz. Daha bir sürü güzel işler yapacağız. Allah insanları iyilik yapsınlar ve diğer canlılara faydalı olsunlar diye yarattı.

-Kötü davranırsak Allah bizi sevmez mi?

-Allah tüm yarattıklarını sever. Ama iyi işler yapanları daha çok sever, onlara yardım eder.

Bu kısa sohbet henüz 4 yaşındaki oğlumla aramda geçti. Bu yaşlardaki çocukların Allah’ın varlığını ve ölümü sorgulamaya başlamaları normal. Hele de benim gibi Allah’ın varlığından çokça bahseden ebeveynler için bu sorular bitmek bilmez.  Önemli olan, Allah ve ölüm gibi soyut konularda çocuklara yaşlarına uygun nasıl cevaplar vereceğimizi bilmekte. Bizler bu tür soruları geçiştirir ve cevap vermezsek, çocuk kafasında kurduğu bir şeye inanabilir veya çevresinde duyduğu bir takım yanlış inanışlara kapılabilir.

Ebeveyn ya da öğretmen olarak ölümle ilgili sorulara nasıl hazırlık yapabiliriz?

Çocuklar okul öncesi 3-6 yaş döneminde soyut kelimeleri, durumları bizler gibi anlayamazlar. Beni ne kadar seviyorsun sorusuna kollarını açarak, “kocaman ya da dünyalar kadar” demeleri bundandır. Bu yüzden Allah’ın varlığını da somut örneklerle açıklamak, yarattıkları üzerinden gitmek anlamalarını sağlamak için doğrudur. Ölüm konusu ise bu dönem için sohbete uygun bir konu değildir aslında. Çocuklar ısrarla sormadıkça bu konudan bahsetmeye gerek yoktur. Çünkü ölüm, algılarını aşacak ve üzerlerinde korku yaratacak bir konudur. Ancak sorgulamaya başladıklarında artık geçiştiremeyiz.

Çocuklara 2 yaşından itibaren Allah’ın varlığından, merhametinden, yaratıcılığından, sonsuzluğundan bahsetmek Allah inancı ve sevgisi oluşturmak, ileride akıllarını karıştıracak birçok soru ve kuşkuları için açıklama yapmamızı kolaylaştırır.

7 yaşından sonra çocuklar artık soyut kavramlara anlam verebilirler. Sordukları takdirde onlarla ölüm üzerine kısa sohbetler edebiliriz. Peygamberimiz bir hadis-i şerifte, “Her doğan İslam fıtratı üzerine doğar” buyurmuştur. Yani çocuklar Allah’ı kabul etmeye ve sevmeye gönüllüdürler.

Onlara, Allah’ın canlıları yarattığı, hepsine dünyada kalmaları için bir süre verdiği, bu süre dolduğunda ölecekleri anlatılabilir. Ölümün bir son olmadığından, hayatımızın ahirette de devam edeceğinden ve orada Allah’ın sevdiği insanlar için dünyadan kat kat  güzel şeyler olduğundan bahsedilebilir.

Çocuklarla ölüm üzerine sohbetler 7 yaşına kadar kısa cevaplar şeklinde olmalıdır. 10 yaşına kadar cehennemden bahsedilmemeli, ölüm bir uykuya benzetilmemelidir. Çünkü bu benzetme çocuklarda gece korkularına, uykudan kaçmaya sebep olabilir.

Çocukları ölümden korkutmama adına uzun uzun cennet tasvirleri yapılmamalıdır. Çünkü onların beyni biz yetişkinlerden çok daha farklı çalışır. Bu güzel anlatımlar onları ölüme özendirebilir.

“Allah sevdiği için onu cennetine aldı” gibi bir açıklama doğru değildir. Bu, çocuktaki Allah sevgisini sarsabilir. Dini konulara ve bilgilere gizli bir öfke geliştirmesine sebep olabilir.

Büyümek istemeyen küçük Elif

Elif, okulumuzun çok sevimli öğrencilerinden biriydi. Öğretmeni onun son günlerde midesinin bulandığı gerekçesiyle hiçbir şey yemediğini fark etti. Durumu aileye açtığımızda, son zamanlardaki bu iştahsızlığı fark ettiklerini hatta doktora gittiklerini ancak Elif’in bir sağlık problemi olmadığını söylediler.

Bunun üzerine Elif’e ilgiyi artırdık ve bireysel sohbetlere başladık. Bir oyun saatinde Elif’in Legolardan mezarlar yaptığını gördük. Özellikle 5-6 yaş çocuklarının ölüm konusunu merak ettiklerini bildiğimiz için kafasında bir şeyler kurduğunu anladık. Oyununa katılarak onunla sohbet etmeye başladık. Elif mezarda büyük birinin olduğunu söyledi. Sonra da “Büyükler ölüyor” dedi. Ailesiyle görüştüğümde yakın zamanlarda yaşlı bir yakınlarını kaybettiklerini söylediler.

Elif sonraki çalışmalarımızda bana, ”Ben hiç büyümeyeceğim öğretmenim ”dedi. “O nasıl olacak Elifciğim” dediğimde ise “Yemek yemeyenler büyüyemez, ben de yemek yemiyorum” cevabını verdi.

O zaman Elif’in, ailesinden yaşlı, onun tabiriyle “büyük birinin”   ölümünden çok etkilendiğini, kendini ölümden korumak için büyümek istemediğini ve bunun için de yemek yemediğini anladık.

ŞEYMA DEMİRCAN NAMAZCI 

MİRATHABER.COM -YOUTUBE-

YAZAIN DİĞER YAZILARINA ULAŞMAK İÇİN BURAYA TIKLAYINIZ