‘Cezası olacak’ Dünyada örnekleri var! Türkiye’de harekete geçti

Özellikle Batı’da ağırlıklı olmak üzere dünya genelinde, her sene yüz binlerce ton gıda çöpe gidiyor.

Bir taraftan ise açlıkla savaşılırken diğer yandan gıdaların %30’u kadarının israf edilmesi büyük bir sorun haline geldi. Batı ve AB ülkeleri bu soruna karşı harekete geçtiği görüldü. Dünyada pekçok örneği de olan çalışmaların benzeri için Türkiye’de de harekete geçildi.

Hali hazırda bulunan pilot uygulama olarak süren projenin takdir topladığı ifade edilirken Meclis’te buna karşı çalışmalar yapıldığı tespit edildi.

”HER SENE YÜZ BİNLERCE TON GIDA İSRAF EDİLİYOR”

Dünyada üretilen tüm gıdaların üçte biri (yaklaşık 1.3 milyar ton gıda) kaybediliyor veya israf ediliyor. Bu durum ise küresel ekonomide her sene 940 milyar dolara yakın bir maliyete sebep oluyor. Öyle ki gıda atığı bir ülke olsaydı, ABD ve Çin’den sonra en çok sera gazı salan üçüncü ülke olurdu.

BÜTÜN ÜLKELER HAREKETE GEÇMEYE BAŞLADI

İsrafın önüne geçilemeyince ülkeler de atık problemine karşı yasal düzenlemelere gitmeye başladı.

İki yıl önce Avrupa Birliği Komisyonu, tarafından başlatılmış bir düzenleme ile AB çapında gıda atığını belli bir seviyeye çekmeyi zorunlu hale getirecek. 2023 yılı sonuna kadar AB genelinde gıda israfını azaltmak için yasal olarak bağlayıcı hedefler önerilecek. İspanya ise bunlara son örnek.

İSPANYA’DA ÇALIŞMALAR BAŞLADI

Çöpe atılan gıdayı azaltmak için İspanyol hükümeti, evde kalan artıkları almayı, reçel yapmayı ve tarihi sona erecek ürünlere indirim yapmayı teşvik ediyor.

Süpermarket ve mağazalardan son kullanma tarihi geçmek üzere olan ürünlerin fiyatlarını düşürmeleri ve kullanılmayacak olanları mahalle derneklerine ve gıda bankalarına bağışlamaları istenecek. İşletmeler, çöpe attıkları gıda miktarını azaltmazlarsa 60 bin euro’ya kadar para cezasına çarptırılabilecek. Hükümet, İspanya’nın her yıl 1 milyon tondan fazla yiyecek ve içeceği çöpe attığını tespit etmiş durumda. Bu rakam, kişi başına yaklaşık 31 kilograma ve her birey için yaklaşık 250 euro’ya eşdeğer.

TÜRKİYE DE HAREKETE GEÇTİ

Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan ve Emine Erdoğan’ın himayelerinde devam eden Sıfır Atık Projesi var. Aynı zamanda topraktan tabağa gibi projeler ile semt pazarlarındaki atıklardan kurtarılabilir olanlardan salça ve reçel gibi ürünler yapılıyor. Geri kalan atıklar ise kompost yapılarak çiftçiye bedava veriliyor. Ayrıca bu konuda Bu konuda Meclis’te de çalışmalar yürütülüyor.

“PİLOT UYGULAMA TAKDİR TOPLADI”
Sabah’ta yer alan habere göre projeyi yürüten Şef Ebru Baybara Demir, “AK Parti İzmir Milletvekili Ceyda Bölünmez Çankırı’nın desteği ile hayata geçirdiğimiz projenin pilot uygulaması, TBMM Dilekçe Komisyonu tarafından gerçekleştirilen incelemede takdir topladı. Dilekçe komisyonunun üzerine çalıştığı konu. Nüfusu 100 binin üzerinde olan her ilçede bu projenin belediyeler tarafından uygulanabilir hale gelmesi” dedi.

DÜNYADAN ÖRNEKLER…

ABD

ABD’de, gıda arzının yüzde 30 ila 40’ı israf ediliyor. ABD Tarım Bakanlığı ve ABD Çevre Koruma Ajansı EPA, bu kaybı azaltmaya yönelik 2030 Gıda Kaybı ve Atık Azaltma hedefini açıkladı. Hedef, 2030 yılına kadar gıda kaybını ve israfını yarıya indirmek

İTALYA

İtalya’da 2016’dan beri perakendecilerin gıda atıklarını gıda bankalarına ve hayır kurumlarına bağışlamasına olanak tanıyan bir yasa var. Kanun, işletmelerin son kullanma tarihi geçen gıda bağışlarını yapmalarını, bağışlanan gıda miktarıyla orantılı olarak vergi teşvikleri almalarını sağlıyor.

FRANSA

Fransa, yasa düzeyinde gıda israfıyla mücadelede öncülerden. 2016’da ülke, perakendecilerin yiyecekleri çöpe atmasını yasakladı ve ihtiyacı olanlara dağıtılması için STK’larla işbirliğine zorladı. Kanunda 3 bin 750 euro’ya kadar ceza var.