Çin’de İslam – 1

Muhammed (s.a.v)’in döneminden beri Çin’de Müslümanlar olmasına rağmen, bugün çok az insan Çin’in geniş Müslüman nüfusunun ve onların, yabancıları absorbe ve asimile etme yetenekleriyle ünlenen bir halk ve kültür arasında varlığını sürdürme noktasındaki karmaşık tarihinin farkındadır. Yüzyıllar boyunca, Müslüman nüfus, Çin’in güneydoğu kıyısındaki küçük bir Fars ve Arap tüccar yerleşiminden, ülke geneline dağılmış geniş ve çeşitli bir nüfusa dönüştü. Bugün Çin’deki Müslümanlar, Çin’in coğrafi olarak en dağınık azınlık gruplarının yanı sıra en kentleşmiş ve hayatın her alanına en çok entegre olan kişileri temsil ediyor.

Periyodik dini ve etnik zulüm dönemlerine rağmen, Müslüman nüfus hayatta kalmayı ve çoğu zaman gelişmeyi başardı. Şu anda, Çin’in Müslüman nüfusunun en az 20 milyon olduğu tahmin ediliyor, buna rağmen Müslüman alimler bu makamı 50 milyona yakın olarak ifade ediyor. Müslümanlar devlet tarafından dinleriyle değil etnik kökenleriyle tanımlanıyor. Çin’in resmi olarak tanınan elli beş azınlık halkından on tanesi genel olarak Müslümandır: Hui, Uygur, Kazak, Dongxiang, Kırgız, Salar, Tacik, Özbek, Bonan ve Tatar. En büyük grup olan Huiler, tüm ülkeye yayılmıştır, diğer dokuzu ise esas olarak kuzeybatı eyaletleri olan Sincan, Gansu, Tibet ve Ningxia’da yaşamaktadır.

En dağınık grup olarak Huiler, aynı zamanda, ister Han Çinlileri isterse diğer azınlık halkları olsun, yaşadıkları topluluklara hayatları en sıkı şekilde bağlı olanlardır. Ayrıca diğer Müslüman gruplardan daha geniş bir dini özgürlüğe sahiptirler. İkinci büyük grup olan Uygurlar, temelde Çin’in kuzeybatısındaki Sincan Eyaletinde (resmiyette Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak bilinir) yaşıyor. Uygurlar, ataları İslam öncesi dönemlerden Çin’de yaşayan bir Türk halkıdır. Kültürleri karakteristik bir şekilde Orta Asya kültürüdür ve ana dilleri Uygur Türkçesidir. Uygurlar Hui’lerin aksine, tek bir bölgede yoğunlaşıyorlar ve siyasi, kültürel ve dini faaliyetleri de dahil olmak üzere yaşamları Çin hükümeti tarafından yakından izleniyor ve kısıtlanıyor.

Çeviren: Zehra Kaya

Kaynak: İslam in China, Jacqueline Armijo; Asian Islam in the 21st Century kitabındaki bir makaleden hazırlanmıştır.