Müslümanlar Arasındaki Ağları Genişletme ve Kimlik Geliştirme
İslami okullar, dini bilgiyi teşvik etmenin yanı sıra hem Çin’de hem de yurtdışındaki Müslüman topluluklar arasındaki ağları güçlendirmede ve farklı derecelerde dini kimliği teşvik etmede önemli roller üstlenmiştir. Çin’in farklı bölgelerinde, hatta en ücra ve en yoksul bölgelerinde bile Müslüman köylüler, bölgede ve Çin’in diğer bölgelerinde yaşayan Müslümanların durumu ve dünyadaki Müslüman toplulukları ilgilendiren son konular hakkında bilgi sahibi ve haberdardır. Bu ağlar, asırlardır taşımacılık ticaretine hakim olduklarından (başlangıçta at arabaları ve şimdi kamyonlar aracılığıyla) Müslümanların ülke genelinde kullandığı ticaret yollarına dayanıyordu. Farklı din alimlerinden eğitim almak amacıyla seyahat eden Müslümanlar da sürekli bir bilgi akışı kaynağı olmuştur. Müslüman topluluklar dergiler, haber bültenleri ve son zamanlarda web siteleri kurmuştur. Bu bilgi ağının kapsamı, son zamanlarda artan sayıda öğrencinin İslami çalışmalarını ilerletmek amacıyla yurtdışına gitmesiyle çarpıcı biçimde genişledi. Tutulan resmi bir kayıt olmamasına rağmen, şu anda Mısır, Suriye, Pakistan, İran, Suudi Arabistan, Türkiye ve Malezya’da okuyan toplam 1.000 ila 1.500 Çinli Müslüman olduğu tahmin edilmektedir. (Çev., bu makale 2007 yılında yayınlanan bir kitaptan hazırlanmıştır.) El Ezher, yaklaşık 300 öğrencisi ile en fazla öğrenci sayısına sahiptir. Öğrencilerin çoğu aileleri ve toplulukları tarafından destekleniyor ve hangi İslami üniversiteye giderlerse gitsinler küçük bir harçlık alıyorlar.
Şam, Kahire, Malezya, Pakistan, Suudi Arabistan ve İran’da İslam üniversitelerinde okuyan veya mezun olan Çinli Müslümanlarla yapılan görüşmelerde, bu gençlerin dünyanın geri kalanı ve başka yerlerdeki Müslümanların karşılaştığı zorluklar hakkında pek çok şey öğrendikleri ortaya çıktı. Çoğu öğrenci yurtdışında beş ila sekiz yıl kalıyor. Bazıları lisansüstü eğitimine devam ederken, diğerleri en azından geçici olarak da olsa okudukları şehirlere yerleşmeyi tercih ediyor. Şam ve Kahire’de küçük işletmeler kuran veya Çin ile iş yapan Orta Doğu şirketlerinde çevirmen olarak çalışan mezunlarla tanıştım. Daha pratik nedenlerle yurtdışında eğitim almaya karar veren öğrenciler de var. Çin hükümeti, uzun süredir devam eden üniversite eğitimini tam olarak finanse etme politikasını terk ettiğinden ve masrafların büyük kısmını öğrencilere ve ailelerine bıraktığından bazı aileler çocuklarını evde eğitmek amacıyla harcayacakları parayı, onları yurt dışına göndermek için kullanmayı seçmiştir. Yurtdışındaki İslami üniversiteler, masrafları makul olduğundan ve orada okuyan diğer Çinli Müslümanlarla bağlantı kurmak nispeten kolay olacağından, bu şekilde süreci kolaylaştırdığından genellikle tercih edilen bir seçenektir.
Çeviren: Zehra Kaya
Kaynak: Islam in China, Jacqueline Armijo; Asian Islam in the 21st Century kitabındaki bir makaleden hazırlanmıştır.