Cinsellikten laikliğe*

Bu söyleşi, Ali Koçman’la Posta gazetesi adına yapılmış ve mezkur gazetede yayınlanmıştır. Ali Rıza Demircan hocamızın ve ülkemizin yakın tarihine ışık tutan bilgilendirici bu röportajı içeriğine ve diline dokunmadan sunuyoruz.

Ali Koçman:İlk önce çok kısa tanıyabilir miyiz sizi?

Ali Rıza Demircan:1945 doğumluyum.

A. Koçman:Benden iki yaş küçüksünüz.

A. R.Demircan: Galiba sizden daha genç görünüyorum. Öyle mi?

A. Koçman: O sizin vehminiz.

Kahkahalar…

A. R.Demircan:İstanbul doğumluyum ama Rize asıllıyız. İlk ve ortaokulu okul dışından bitirdim.

A. Koçman:Neden?

A. R. Demircan:Efendim, ailede ilk yüksek tahsil yapan benim. Pederim belli bir tahsil kademesinden geçmediği için, ailemizde daha önce tahsil yapan da olmadığı için, gereğince üzerinde durulmadı. Bu arada ben Kur’an-ı Kerim’i ezberledim.

A. Koçman:Kaç yaşlarındaydınız?

A. R. Demircan:13…

A. Koçman: Kur’an-ı kim ezberletti size? Babanız mı yoksa bir başkası mı?

A. R. Demircan:Hayır, hayır.. Bir din hizmetlisi…

A. Koçman: Hocam usul bakımından soruyorum, bilmediğim için, nasıl hafız olunur? Kur’an-ı ezbere bilmek hafız olmak için yeterli midir?

A. R. Demircan:Tabii, her ne kadar sözlük anlamı bir şeyi ezberleyen demekse de, hafız sözünün özel bir anlamı var: Kur’an-ı Kerim’i ezberleyen. Kur’an-ı Kerim’i ezberlemeden bu unvanı alamazsınız. Hafızlığı 11 ayda bitiren var, 6 ayda bitiren var, ama normalde bir talebe 30 ayda bitirir.

A. Koçman: Hafız olmadan imam olunur mu?

A. R. Demircan:Olunur.

A. Koçman: Siz imamlık-hatiplik yaptınız mı?

A. R. Demircan:Ben Süleymaniye Camii’nde yaptım, ilk görevim fahri olarak babamın yaptırdığı camidedir. 6 sene kadar. Sonra bir müsabaka sonucu Süleymaniye’de…

A. Koçman: Orada devlet memuriyetiniz mi başladı?

A. Koçman: Kaç sene?

A. R. Demircan:Süleymaniye’de 12 sene devam etti. Tabii bu arada eserlerimi verdim. Nedense, bilemiyorum 12 Eylül’den sonra Süleymaniye’deki görevimden alındım. Daha önce de İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı’na eserlerim ihbar edildi. Bir tahkikat açıldı. Fakat o tahkikat müspet sonuçlandı benim açımdan. Böyle olmasına rağmen görevden alındım. Sebebini hâlâ bilmiyorum.

A. Kocaman:İhbar edilen suçun nedeni ne idi? Eserlerinizde ne var deniyordu?

A. R. Demircan:Umumiyetle din hizmetlisinin eserlerinde laikliği ihlâl ediyor iddiası egemen olur.

A. Koçman: Söyleşi yaptığınız kadınlar size bir mesaj vermez mi?

A. R. Demircan:Verebilir. Ama şu ana kadar etkilenmemeye çalıştım.

A. Koçman: iyi bir Müslümansınız. Dini itikadınız yerinde. Ama yarımızdan bir hanım geçerken dayanamıyorsunuz, cinsi bir… Buna nasıl mani oluyorsunuz?

A. R. Demircan:Efendim tetkik ettiğinizi ifade buyurduğunuz İslâm’a Göre Cinsel Hayat isimli kitabımızda da görüldüğü gibi, İslâm dini cinsel konularda gerçekçidir. Yani nefse güveni esas almaz. Daima metotlu şüpheye yer verir. Umumiyetle böyle bir arzu doğduğunda bakmama yoluna gidersiniz. Eğer mesaj çok kuvvetli geliyorsa ve bu cinsel mesajı irade potasında eritemiyorsanız problem haline dönüştürmeden eşinize gelirsiniz..

A. Koçman: Bu konulan konuşmamızın bir sakıncası…

A. R. Demircan:Hayır hiçbir sakıncası yok.

A. Koçman: Bekârsınız ya da aileniz uzak bir yerde, hanım da size, saçınıza sakalınıza alıcı gözüyle baktı.

A. R. Demircan:Olabilir.

A. Koçman: Eee.. Nasıl durduracaksınız kendinizi? Ali Rıza Demircan güler…

A. R. Demircan:Eğer kendimizi durdurmayı temel alamayacak olsaydık çok saldırılar olurdu toplumda. İnsanların hayvanlardan farklı hususiyeti aklın kontrolü altında iradelerini yönlendirebilmeleridir. Hayvan arzu ettiği zaman eşine hücum eder ama insanların bir takım inandığı ahlâkî değerler vardır, dini normlar vardır.

A. Koçman: Evlisiniz?

Â. R. Demircan:Evliyim.

A. Koçman: Kaç çocuğunuz var?

A. R. Demircan:9.

A. Koçman: Hanımınız çok mesut?

A. R. Demircan:Öyle olması gerek. Çünkü biliyor ki kocası kendisini tek kadına tahsis etmiştir.

A. Koçman: Bu teminatı nasıl verdiniz?

A. R. Demircan:Tecrübe etmiştir mutlaka. Bir kadın kocasını bilmez mi?

A. Koçman: Evlenmeden önce hiç çapkınlığınız oldu mu?

A. R. Demircan:Olmadı.

A. Koçman: Hiç…

A. R. Demircan:Belki bugünkü gibi şahsiyetim teşekkül etmemişti. Ben 17 yaşında evlendim. 17 yaşına kadar insanın şahsiyeti teşekkül etmez, daha henüz birikim safhasındadır.

A. Koçman: Hanımefendi kitabınızı okudu mu?

A. R. Demircan:Hanımefendi kitabımı yaşıyor.

A. Koçman: Yaşaması mühim değil. Yazdığınızı okudu mu?

A. R. Demircan:Tabii.

A. Koçman: Beğendi mi?

A. R. Demircan:Efendim burada bir noktayı ifade edeyim. Benim kitabımda bana ait yorumlar son derece azdır. Ben İslâm’ın iki ana kaynağına göre meselelere bakıyorum. Benim kitabımda hangi fikir yer alıyorsa mutlaka bir Kur’an âyetine, ya da Peygamberimizin bir hadisine dayanır. Kaynaklarda yer alan, dağınık olan, konuyla alâkalı meseleleri bir araya getirdim, klasik normlarından ayırdım ve günün insanının idrak edebileceği bir kıvama ulaştırdım. Benim yaptığım budur. Aslında eleştirilerin muhatabı ben değilim. 14 asırlık bütün İslâm müellifleri bu eleştirilere muhatap olurlar. Cinsellik insanın bir parçasıdır. İslâmiyetin emirlerinin veya yasaklarının mühim bir bölümü —doğrudan veya dolaylı olarak— cinsellikle alâkalıdır.

A. Koçman: Sizden önce Türkiye’de bu konuda kitap yazmış din adamı ya da kitap var mı?

A. R. Demircan:Dini kaynaklarda cinsellik olayı vardır. Ama dağınıktı. Konular birarada değildir. Elbette daha önce yazılmış idi ama, biri bir tarafta, diğeri öbür tarafta idi. Biz bunları biraraya getirdik.

A. Koçman: 9 çocuk büyütüyorsunuz. Varlıklı bir ailenin çocuğusunuz. Bu daha rahat yazmanıza, daha rahat konuşmanıza yardımcı bir faktör mü?

A. R. Demircan:Denebilir.

A. Koçman: Hocam laiklik nedir?

A. R. Demircan:Şimdi efendim ben bu tür suallere suali soranın bir açıklık getirmesi taraftarıyım. Türkiye’de ilk başta laiklik çok sınırlı bazı kelimelerde sembolleştiriliyor. Ama üzerinde yorum birliği yok. Muhakkak suali yöneltenin aslında bir cevabı var, sizin verdiğiniz cevap buna uyuyorsa ne âlâ, uymuyorsa ortada bir tezat beliriyor.

A. Koçman: Siz buna cevap verdikten sonra karar vereceğim.

A. R. Demircan:Laikliğin Türkiye’de genel kabul gören tarifi yönetimle dini ölçülerin birbirlerinden ayrı olması. Bu belki de Hıristiyanlık için geçerlidir ama İslâm için geçerli değildir.

A. Koçman: Geçerli değildir derken neyi kastediyorsunuz?

A. R. Demircan:İslâm insan hayatını yönetmeyi esas alan bir dindir, ferdi görevlerle, sosyal görevler iç içedir. Toplumsal mekanizma dini ölçülere göre oluşmaz ve yönlendirilmezse o dini bütünüyle yaşamanız mümkün olmaz toplumda. Onun için laiklik ve İslâm dini birbirine yabancıdır. Bunların birbirini onayladığını iddia etmek belki bugünkü toplumda belli yerlere gelmek isteyen insanların görüşleri olabilir ama gerçekle bağdaşamaz. Laiklik dinin hayata müdahalesine karşıdır. İslâm ise hayata hakim olmak amacındadır.

A. Koçman: Bir uzlaşma noktası olamaz mı?

A. R. Demircan:Bir ölçüde olabilir. Şöyle ki, bugün Türkiye’de uygulanan laiklikten çok daha değişik, güdümlü olmayan, temel hak ve hürriyetlere saygılı bir laikliğin ikame edilmesi lâzım. Yani insanların inandıkları gibi yaşayabilme özgürlüğüne sahip olmaları lâzım.Ve toplumun o imkânı onlara sağlaması lâzım. Bir misalle konuya açıklık getirelim. Bildiğimiz gibi vatandaşın gözünde televizyon fevkalâde bir nimettir. Günümüz Müslümanı bu güzel nimetten yararlanamıyor. Niye? Çünkü programların büyük kısmı inançlarıyla çatışıyor. Ahlakî değerleriyle çarpışıyor, kızıyla, oğluyla, eşiyle rahatlıkla inançlarından, ahlâk değerlerinden taviz vermeden bir program izleyemiyor.

A. Koçmam:Bu Avrupa’da nasıl?

A. R. Demircan:Avrupa’da laiklik inançlarınızı yaşamanız; yaşatabilmeniz ve de kurumlaştırabilmeniz için imkânlar sunuyor. Kilisenin kolejleri var, hastahaneleri özel radyoları, özel televizyon programları var, yani vatandaş alternatifler içinde. İnançlarını, değer yargılarını muhafaza mı etmek istiyorsun? Tamam, buyurun size şu kanal tahsis edilmiştir. O kanalı seyredin, deniliyor.

A. Koçman:Size soruyu sorduğumda çok zekice dediniz ki «Soruyu soranın, cevabı hakkında bir fikri vardır.» Bu konuda size kendi fikrimi söyleyeceğim. Ben % 100, size katılmıyorum ama meseleyi o kadar mantıki ortaya koydunuz ki tartışmayı da bu açıdan bu noktada bırakıyorum.

A. Koçman: Öbür ideolojileri kabul ediyor musunuz? İslâmın devleti yönettiği yerlerde diğer ideolojileri kabul etmiyorlar.

A. R. Demircan:İslâm toplumunda yabancı ideolojilerin fikir planında propagandaya dönüştürülmesi onaylanmaz ama hiçbir insana İslâmî değerlere inanmak ve yaşamak zorunluğu getirilmez. Düşünce inanç ve ibadet hürriyeti dokunulmazdır. Bakınız İstanbul’un fethi ile Endülüs Emevileri’nin yıkımı aynı döneme rastlar.

İspanya’da Müslüman bulamazsınız. Ama İstanbul’da hâlâ gayri müslimler var ve Türkiye’nin ekonomisine bir ölçüde egemendirler. Mahsuru yok. İslâm’ın adaleti ve hoş görüsünden kaynaklanıyor.

A. Kaçmam: Milyonlarca Müslüman da Avrupa’da yaşıyor.

A. R. Demircan: Avrupa’da yaşayan Müslümanlar tarihî dönemlerden intikal eden insanlar değil, Avrupalının kendi çıkarları için getirttiği işçi müslümanlardır. Benim asıl anlatmak istediğim İslâm’ın egemen olduğu toplumlarda Yahudi’ye, Hıristiyan’a «Müslüman ol» diye zorlama yapılamayacağı hakikatidir. Evet, İslâm’ın bir otoritesi var ama bu otorite kabulden sonra devreye girer, yoksa İslâm’ı benimsemeyen insana «İlla benimseyeceksin» denmez. Eğer tarihte bu tür olaylar olduysa bu, İslâm’dan kaynaklanmıyor, onun adına uygulama yapan insanların cehaletlerinden kaynaklanıyor.

A. Koçman: Ben sizin kravatlı çok yakışıklı resimlerinizi gördüm. Kravat takmaya karşı değilsiniz. Bugün takmamışsınız ama.

A. B. Demircan: Efendim kravat takmaya özel bir eğilimim de vardı.

A. Koçman: Severdiniz?

A. R. Demircan:Severdim ama şimdi takmıyorum.

A. Koçman: Ramazan diye mi?

A. R. Demircan:Yoooo.. Hayır.

A. Koçman: Neden?

A. R. Demircan: Zevkim öyle. Takmama zevkim gelişti.

A. Koçman: Şık bir adammışsınız eskiden.

A. R. Demircan:Gene de şıkım. Şıklık izafi bir olaydır.

A. Koçman: Neye göre?

A. R. Demircan:Yani siz şık olduğunuzu mu iddia ediyorsunuz kravat taktığınız için?

A. Koçman: Hayır ben böyle bir şey söylemedim siz söylediniz.

A. R. Demircan:Sualin doğurduğu zaruri anlam oydu. Kravat takmayan bir insan şık olmaz mı?

Ali Koçman konuyu değiştirir…

A. Koçman: İslâm dinine olan bağlılığınız dünya nimetlerine karşı olan eğilimlerinizi etkiler mi?

A. R. Demircan:Etkilemez. Efendim İslâm’da bu yanlış algılanan bir konudur. İslâm hayatın bütün nimetlerinden yararlanmayı önerir. Materyalistten çok daha arzulu ve aşklı yaşamaya namzettir bir Müslüman. Çünkü Müslüman için hayat, âhiret hayatı ile bir bütündür. Ölüm sadece bir intikal olayıdır. Biz dünya hayatını ebedi hayat için bir yatırım alanı görürüz. Allah’ın yarattığı bütün nimetler insanlar içindir. Bizim sınırlarımız sadece haramlardır. Meselâ biz, emeği sömürerek, haksız kazançla elde edileni istemeyiz. Her çeşit meşrubat içeriz, fakat alkollü içkiler içmeyiz.

A. Koçman: Hiç içki içmediniz mi?

A. R. Demircan:Hayır.. Alkollü hiç içmedim.

A. Koçman: Sigara?

A. R. Demircan:Sigaraya gençliğimde özendiğim oldu. Benim ölçülerime göre sigara dinen de yasaklı olan maddeler arasındadır ama bunun ölçüsünü doğrudan dinden almıyoruz. Din bazen genel ölçü koyar, insanın sıhhatini tehdit eden, muzır şeyler yasak kapsamına girer. Biliyorsunuz materyalist, Müslüman Yahudi, Hıristiyan bütün ilim adamları sigaranın zararları konusunda hemfikirler. Sağlığa zararlı olması da sigarayı yasak maddeler arasınma sokar.

A. Koçman: Jambonlu sandviç hayatınızda hiç yemediniz mi?

A. R. Demircan:Jambonlu sandviç ile domuz eti ihtiva eden sandviçi kastediyorsanız yemedim elbette.

A. Koçman: Hocam evde video var mı? Ne seyrediyorsunuz?

A. R. Demircan:Maalesef, seyredemiyorum. Beni tatmin edecek ürünler yok.

A. Koçman: Hani miki filmi falan diyorlar..

A. R. Demircan:Hangi miki? Çocuklar için mi?

A. Koçman: Seks filmi falan. Muazzam ticaret var bu konuda. Bilincinde misiniz?

A. R. Demircan:Bilincindeyim. Biliyorsunuz kitabımda cinsel sözler, resimler ve filmler diye özel bir bölüm var. Bunlar duyguları tabii mecrasından saptırıp azgınlaştırmak ve sonra da oluşturulan aşırı istekle insanları sömürme amacına yönelik ürünlerdir. Temelde budur. Allah ömürler versin bütün iş adamlarımıza, cinsellik sömürüsünü her alana indirgediler. Bakıyorsunuz çiklet reklâmında mayolu bir kadın var. Boya reklâmlarında çıplak vücudlar teşhir ediliyor. Yani kadin vücudunun âlet edilmediği, sömürülmediği alan kalmadı.

A. Koçman: Hocalarımız seks kitabı yazarsa, yorumlarsa, biz reklâmlarda neden hanım vücudunu kullanmayalım?

A. R. Demircan:Efendim burada da istismara yelteniliyor. Hocalar ve dindar insanlar cinsellik olayına karşı değildir. Cinsellik olayının sömürülmesine karşıdır. Çerçeve bu. Cinsel öğretim olayı başkadır, cinselliği sömürmek başkadır. Bizim yaptığımız işin öğretimidir.

Başkaları zinayı teşvik ediyor biz ise haramlığını öğretiyoruz.

A. Koçman: Hocam İncil’i okudunuz mu?

A. R. Demircan:Efendim İncil’i bir tetkikten geçirdim.

A. Koçman: Yurt dışına çıktınız mı hiç?

A. R. Demircan:Yurt dışına, bir defa Almanya’ya gittim. Hamburg, Berlin, Münih gibi şehirlerde konferanslar verdim.

A. Koçman: Sevdiniz mi Avrupa’yı?

A. R. Demircan:Sevdim veya sevmedim şeklinde bir cevap veremeyeceğim, çünkü Avrupa hayatım bütünüyle inceleme imkânım olmadı ancak, pek tabii ki insan değişik yerler görmeyi arzular. İlim ve tekniğin farklı ürünlerini müşahade etmekten, içten içe bir zevk duyarım ama yaşantısına intibak edebileceğimi sanmıyorum. Çünkü inançlarımla tezat teşkil ediyor. Avrupalının yaşadığı anlamda bir Avrupai yaşantıya özlem duymayacağım açık. Kültürel farklılıklar var. Kültür zaten ayrıcalıklar bütünüdür.

A. Koçman: Sizinle konuşacağımı söyledikleri zaman kendi çapımda bir araştırma yaptım, sizin kitabınızın özellikle hanımlar tarafından büyük ilgiyle karşılandığı ve resimlerinizden sizi çok yakışıklı buldukları şeklinde bir rivayet dolaştı.

A. R. Demircan:Bu istatistiki bilgi bana intikal etmedi. Bilmiyordum bunu.

A. Koçman: Bu bir şahsi araştırma.

A. R. Demircan: İnsanların ihtiyaçlarına yönelik her araştırma ilgi uyandırır. Kadınlarda da uyandırır, erkeklerde de uyandırır. Ben eserime gösterilen ilgiyi insanlığın çok önemli bir alandaki ihtiyaçlarına cevap vermemden kaynaklandığı kanaatindeyim. O kadar çok mektuplar alıyorum ki, o kadar değişik türde sualler yöneltiliyor ki bana. Problemler gözardı edilmekle, bilinç altına itilmekle halledilmiş olmuyor.

A. Koşman:Hocam futbol oynamak günah mı?

A. R. Demircan:Efendim, belki dikkatinizi çekmiştir, «İslâm Nizamı» adlı eserimde spor diye bir araştırmam var. İslâm’da kaide olarak istisnasız bütün spor dalları meşru. Bazı spor dalları ise arızi nedenlerle yasak kapsamına girerler.

A. Koçman: Şimdi bir dakika. Spor serbesttir diyorsunuz. Yüzme yarışması bikini ile olursa günah mıdır?

A. R. Demircan:Ali Bey, beni dikkatle dinlemiyorsunuz. Biraz önce dedim ki bazıları, arızi nedenlerle yasak kapsamına girer. Yüzme, yüzme olduğu için, kadın yüzdüğü için yasak kapsamına girmez ama vücudun örtülmesi gereken bölümleri teşhir edildiği için yasak kapsamına girer. Siz mayoya şartlanmışsınız, mayosuz da yüzülür.

A. Koçman: Çıplak, ya da entariyle…

A. R. Demircan:Hayır efendim çırılçıplak değil, nedenentari ile şartlandırıyorsunuz, yani mayoyu biraz daha büyütemez, İslâmî ölçülere uyduramaz mısınız?

A. Koçman: Hayır büyütemezsiniz. Neden biliyormusunuz? Fiziki bir kaide. Çünkü ne kadar fazla giyeriniz su çeker..

A. R. Demircan: Su çekmeyen kumaşlar da var. Hem yüzmek yarışmak değildir ki,

A. Koçman: Yüzme de bir yarışmadır, bir spordur.

A. R. Demircan çok yüksek bir sesle…

A. R. Demircan: Niçin olayı bir müsabaka olarak görüyorsunuz? Efendim sporun bir ferdi olanı vardır, bir de topluma yönelik olanı vardır. Profesyonel olanı vardır. O ayrı bir olaydır. Kaldı ki kadınları özel, ayrı bir alanda kadınlar arası bir ortamda yüzdürürsünüz. Problem kalmaz.

A. Koçman: Hocam bir şey soracağım ben, kızdığınız için mi bağırıyorsunuz yoksa hocalıktan alışkanlık mı?

A.R. Demircan’dan kahkahalar…

A. R. Demircan: Efendim teşekkür ederim. Sesimin tonajlı olduğunun farkındasınız, ben nedense konuşurken heyecan duyuyorum. Bazı insanlar konuşma yaparlar, sonra hiç yorgunluk hissetmezler, ben yarım saatlik bir konuşmadan sonra sırılsıklam oluyorum. Bu konuşmaları yaparken bir mesaj verdiğimin bilincindeyim. Yararlı olduğum inancını taşıyorum. Bir fırsat değerleniyor burada, yani Ali Koçman’la bir söyleşi yapmak değil olay.

A. Koçman: Tabii binlerce kişi okuyacak.

A. R. Demircan:Okuyacak. Şimdi bunun heyecanım duyuyorum. Ama iki kişiyle konuşurken de bunu duyuyorum. Biz kürsüde konuşurken muhatap bizi vecd ile dinler. îtiraz yoktur, söz bölünmez. Umumiyetle konuşmaya alıştığımız için…

A. Koçman:O arada biri geçse «Hocam» diye bağırsa rezalet olur herhalde. Böyle bir şey olur mu?

A. R. Demircan:Efendim, kürsüde pek yaygın değilse de zaman zaman olur. Meselâ benim bir hatıram vardır. Efendim bir Ramazan Cuma’sıydı, Süleymaniye camiinde muhteşem bir kalabalık, Süleymahiye’deki ihtişamı minbere çıkmazsanız göremezsiniz Ali Bey. Minberden çok ihtişamlıdır görünümü. Biraz yüksekçedir ya.

A. Koçman: Hiç minbere çıkma şansım olmadığı için..

A. R. Demircan:Evet, ne diyordum. Bir Ramazan Cumasıydı, muhteşem bir kalabalık, kendimden geçmişim konuşuyorum, ama konuşma da bitmek üzere. Zannediyorum 1973 seçimlerinin arefesiydi. Bir büyük partinin gövde gösterisi var Taksim’de aynı gün. özellikle o konvoy Süleymaniye’yi tercih etmiş. Belki bir çağrışım olsun diye. Ben farkında değilim, bilmiyorum fakat ikide de miting başlayacakmış. Efendim arkadan bir ses geldi. «Yeter hoca efendi» diye. Son derece tehlikeli tabii Ali Bey. Sosyal psikolojiden yoksun kişilerin çok cahilane davranışıdır bu. Çünkü vecd halinde onbinler beni izlerken bir insanın ortaya çıkması, «Yeter» demesi son derece tehlikeli bir olaydır.

A. Koçman: Linç olabilir.

A. R. Demircan:Olabilir, Allah korusun. Gençlik kesimi fırladı «Kimdir» diye, oysa ki cevap dahi verilmesi Cuma’nın faziletini giderir. Bir an farkettim olayı. Hemen müdahale ettim. «Şu anda buraya hâkim olması gereken benim, sakin olunuz konuşmam bitmek üzeredir» dedim, bağladım olayı.

O. Koçman:Çocuklarınızın en büyüğü kaç yaşında, oğlan mı, kız mı?

A. R. Demircan:23. Kız.

A. Koçman: Namaz kılıyorlar mı, en küçüğü kaç yaşında?

A. R. Demircan:Kılıyorlar. En küçüğü 4 yaşında.

A. Koçman:Oğlanlar mı kıymetli.

A. R. Demircan:Hayır. Biz ayırım yapmayız. Çünkü takdir eden Allah’tır.

A. Koçman: Damat seçerken ayırım yapar mısınız?

A. R. Demircan:Yaparım tabii. Yaptım ve yapacağım. Siz yapmaz mısınız Ali Bey?

A. Koçman: Yaparım.

A. R. Demircan:Eeee peki ben de yaparım.

A. Koçman: Ne kıstaslar ararsınız?

A. R. Demircan:Efendim özellikle şuurlu bir İslâm inancına sahip olması birinci şartım. Yaşamının İslâm’a uygun olmasını ararım. Meselâ bilerek alkol alana kız vermem.

A. Koçman: Hocam sosyal hayatınız.. Meselâ hanımefendiyle bir sinemaya, bir tiyatroya gider misiniz?

A. R. Demircan:Efendim gitmem. Çünkü konular, üslup ve seyirci seviyesiz.

A. Koçman: Hiç gitmediniz mi?

A. R. Demircan:Hayır efendim, çok gittim. Genellikle sinemayla yakından ilgilendim. Ben İslam’ın cihanşümul adalet ve merhamet mesajının ulaştırılmasında sinemanın dev bir güç olduğuna inanıyorum. Ve belki de ileride sinema dalında yatırım da yaparım gücüm olursa. Sinema büyük bir olaydır. Sinema olayım görmemezlikten gelemezsiniz. Televizyon da büyük bir olaydır. Yani siz bu kitle iletişim araçlarından kendinizi soyutlayamazsınız. Mesele şudur Ali Bey, biz ne sinemanın, ne tiyatronun kendisine değil bugünkü kullanış biçimine karşıyız. Ben özellikle sanat değeri haiz olan filmleri basından izler ve takip ederim, özellikle son zamanlarda Hodri Meydan’a giderdim. Hodri Meydan’da biliyorsunuz sinema kulübü vardı.

A. Koçman: Şimdi disko oldu. Hayatınızda hiç diskoya gittiniz mi?

A. R. Demircan:Gitmedim. Ama sağolsun televizyonumuz, basınımız, magazin basını bize her şeyi öğretiyorlar.

A. Koçman biraz sinirli..

A. Koçman: Fena mı canım?

A. R. Demircan:Efendim faydasını ben göremiyorum. Burada ayrılalım müsaade ederseniz Ali Bey. Kahkahalar..

A. Koçman: Zaten hep ayrı gidiyoruz. Hiç daha anlaşamadık. Hocam bir şey soracağım, meselâ hanımefendiyi alıp yürüyüşe çıkar mısınız?

A. R. Demircan:Tabii efendim. 10 yıldan beri özel arabam var. Umumiyetle hafta sonlarını tercih etmem. Hafta ortalarında çocukları alırım. Çok değişik yerlere götürürüm.

A. Koçman: Yani gezersiniz ailece.. Tatil yapar mısınız?

A. R. Demircan:Hiç sormayın bugüne kadar tatil yapma fırsatımız olmadı. 9 çocukluyduk biliyorsunuz, îşin engelleyici tarafı vardı. Fakat son zamanlarda bizim hanımın romatizma ağrıları arttı. Onun teşvikiyle gidiyoruz birkaç seneden beri. Kaplıcalara…

A. Koçman: Hocam hangi takımı tutuyorsunuz?

A. R. Demircan:Vallahi çocukluğumda futbolla meşgul oluyordum.

A. Koçman: Oynar mıydınız çocukken?

A. R. Demircan:Her çocuk gibi ben de mahalle aralarında oynardım. Dünyanm gerçeğinde var bugün futbol.

A. Koçman: 11 yaşında hafız ol, 13 yaşında penaltı at.

A. R. Demircan:Kur’an kurslarında teneffüs saatlerinde futbol oynuyorlar çocuklar. Her çocuk oynar.

A. Koçman: Ev işlerine yardımcı olur musunuz?

A. R. Demircan:Efendim ev işlerine yardımcı olmamak mümkün mü? 9 çocuk babası olup da.

A. Koçman: Din tahsili yapan çocuğunuz var mı?

A. R. Demircan:Dini tahsil yapan çocuğum var, hafızdır.

Yüksek tahsilinin dini bir fakültede olmasını arzu ediyorum.

A. Koçman: Kendi de istiyor mu?

A. R. Demircan:Kendi de arzu ediyor ama pek ilim adamı olma arzusu yok. Yüksek tahsil mümkün de ilim adamı olmak ayrı bir mesele. Onda ticarete bir ilgi görüyorum. Ben de ona diyorum ki oğlum zaten ailece ticaretle iştigalimiz var. Ticaret yapacaksan Arapça, İngilizce öğren. Bugün artık bu iki dil gerekli sana. Tüccar olacaksan da gerekli. Benim arzum ilim adamı olman. Ama olamayacaksan hiç değilse iyi bir tüccar olmanın alt yapılarını oluştur.

A. Koçman: Bir an için günahkâr olduğumu farzedelim. Nasıl nefsi ıslah edelim? Tavsiyenizi yapar mısınız?

A. R. Demircan:Yeryüzünde günahkâr olmayan insan yoktur. Ama farklı boyutlardadır. Ben de zemzemle yıkanmış bir insan değilim. Az veya çok herkes belli ölçüler içerisinde günahkârdır. Fakat İslâm yüce, Allah sınırsız bağışlayıcı olduğu için bize tövbe kapılarını açmış.. Biz, karşımızdaki insanı durumuna göre öğütler veririz.

A. Koçman: Bana ne tavsiye ediyorsunuz?

A. R. Demircan:Size Yüce Kitabımız Kur’ân-ı Kerim’in öğütlerini ve Peygamberimizin hadislerini konu alan eserleri tavsiye ederim. İslâmî kuralları öğreten kitaplar tavsiye ederim. Göklere, yerküresindeki değişik varlıklara ve öz nefsinize bakarak düşünmenizi öğütlerim. Bir de çevrenizdeki insanları kültür ve yaşantı bakımından İslâm’la bağlantılı olan insanlardan seçmenizi.

A. Koçman: Hocam çok teşekkür ederim bu bilgileri bize verdiğiniz için. İkincisi sorularda zaman zaman «Acaba kızdırabilir miyim?» diye düşündüğüm oldu. Ben sizin bu kadar zeki ve sabırlı olduğunuzu bilmiyordum. Bu kadar tehlikeli derecede sempatik olduğunuzu da bilmiyordum. Görüşlerimiz % 80 – % 90 civarında birbirine zıt ama hem bu söyleşiyi yaptığımız hem de sizi tanıdığım için fevkalâde memnunum. Allah razı olsun.

A. R. Demircan:Teşekkür ederim efendim.

*ALİ KOÇMAN

Ali Koçman 1999 yılında 57 yaşında vefat eden büyük bir iş adamımızdı. 1980-1985 yılları arasında ünlü iş adamları derneği Tüsiad’da başkanlık yapmıştır. İnanç ve yaşam dünyası hakkında tahminlerim varsa da kesin bilgim yoktur. Sebetayist olduğu söylenir.

Aşağıda okuyacağınız röportaj 1985 yılında Posta gazetesi adına yapıldı ve yayınlandı. İlk söyleşisini Çetin Altan ile yapan Ali Koçman’ın ikinci konuğu, o günlerin medyasında şöhreti olan bendenizdi.

Ünlü bir iş adamının gazeteciliğe soyunur görünmesi herhalde renkli kişiliğini yansıtmak amacıyla olmuştur.

Bu röportaj 1990 yılında yayınlanan Söyleşiler isimli kitabımda yer aldıysa da tarafımızdan unutulmuştu. Habertürk’te Balçiçek İlter ile yaptığımız bir program öncesinde bu röportajı okuyup beğendiğini söylemesi hatırlanmasına vesile oldu.

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi