Fas’la Polisaryo’nun Batı Sahra anlaşmazlığı savaşı yeniden başlatabilir

Mirat Haber Ajansı

Fas güçleri altındaki Müslüman Afrika ülkesi Batı Sahra’nın bağımsızlık yanlısı Polisaryo Cephesi, Fas’ın komşu Moritanya’ya giden yolu yeniden açmak için bir operasyon başlatmasının ardından Batı Sahra’daki otuz yıllık bir ateşkesin bittiğini ilan etti. Fas, askerlerinin, Polisaryo Cephesi’nin “provokasyonlarını” sona erdirmek için Batı Sahra’nın güney sınırında kimsenin olmadığı bir bölgede bir operasyon başlattığını söyledi. Rabat hükümeti yaptığı açıklamada, askerlerinin tartışmalı bölgenin Fas kontrolündeki bölgeleri ile komşu Moritanya arasında gidip gelen kamyonların ablukasına son vereceğini bildirdi. Polisaryo Cephesi ise, Fas’ın ateşkesi bozduğunu ve savaşı ateşlediğini iddia ediyor. Herhangi bir Fas askeri, güvenlik veya sivil varlığının Gurguret tampon bölgesine girmesinin, Sahra tarafının şiddetle yanıt vereceği aleni bir saldırı olarak değerlendirileceği konusunda uyardı. Gurguret, tartışmalı Batı Sahra’nın güney kıyısında, Birleşmiş Milletler barış gücü tarafından devriye gezilen bir tampon bölge olarak başkent Nuakşot’un yaklaşık 380 km kuzeyinde, Moritanya’ya giden yol boyunca yer almaktadır. Ancak Rabat, taraflar arasında herhangi bir silahlı çatışma olduğunu yalanladı ve otuz yıldır süren ateşkesin devam ettiğini söyledi. Geçen hafta yaklaşık 200 Faslı kamyon şoförü, Faslı ve Moritanya makamlarına yardım çağrısında bulunarak, Gurguret yakınlarında sınırın Moritanya tarafında mahsur kaldıklarını söyledi. Üretici kamyon şoförleri, Moritanya ve Sahra ötesi Afrika’dan döndüklerini ancak “ayrılıkçılarla bağlantılı milislerin” geçişlerini engellediğini söylediler. BM ayrıca yakın tarihli bir raporda Guerguerat’taki münferit olaylara da değindi.

Çatışma, ilk olarak İspanya’nın 1975’te bölgeden sömürgeci olarak çekilmesinden sonra ateşlendi. Hepsi Arap ülkesi olan Moritanya, Fas ve Batı Sahra’nın Polisaryo Cephesi, bölgenin egemenliği konusunda çatışmaya girdi. Aynı yıl, Uluslararası Adalet Divanı, Fas ve Moritanya’nın bölgeyle olan tarihsel bağlarını kabul ederken, bu bağların bölgenin mülkiyeti anlamına gelmediğini belirten bir tavsiye kararı sundu. Rabat, fosfat yatakları ve balıkçılık suları da dahil olmak üzere Afrika’nın Atlantik kıyısında geniş bir çöl alanı olan Batı Sahra’nın yüzde 80’ini kontrol ediyor. Batı Sahra’nın krallığın ayrılmaz bir parçası olduğunu savunan Fas, özerklik teklif etti, ancak Batı Sahralılar egemenliklerini korumakta ısrar ediyor. 1975-1991 yılları arasında bağımsızlık savaşı veren Cezayir destekli Polisaryo Cephesi, kendi kaderini tayin konusunda referandum talep ediyor. İki taraf, 16 yıl süren savaşın ardından Eylül 1991’de BM himayesinde ateşkes imzaladı. Ancak, Rabat ile Polisaryo arasında seçmenlerin bileşimi ve bölgenin büyüklüğü konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle planlanan referandum defalarca ertelendi.