İHLÂS SÛRESİ

Mushaf’taki sıraya göre Kur’an-ı Kerim’in 112. Suresi olan İhlâs Suresi, dört ayet, on beş kelime ve kırk yedi harften oluşmaktadır. Bu sure, yalnız Allah’tan bahsettiği için, Allah’ın birliğini halis kılmak manasında “İhlâs” adı verilmiştir. Ayrıca bu surenin tevhid, marifet, esas, samed, necat, velayet, iman, berâe ve daha başka bazı isimleri de vardır.¹ Bu surede Yüce Allah’ın varlığı, birliği, hiçbir şeye muhtaç olmadığı, her şeyin ona muhtaç olduğu, hiçbir anne babadan gelmediği, çocuklarının olmadığı, eşi ve benzerinin bulunmadığı anlatılmaktadır. Surenin metin ve mealine yer verdikten sonra, kısaca izahı üzerinde duracağız.

METİN VE MEAL

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ {1} اللَّهُ الصَّمَدُ {2} لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ {3} وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُواً أَحَدٌ {4}

“De ki: O Allah, birdir, Samed’dir,² doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. Hiç bir şey O’na denk değildir.”³

ALLAH’IN BİRLİĞİ VE HER TÜRLÜ İHTİYAÇTAN UZAK OLDUĞU

Bu surenin ilk ayetinde geçen, “O Allah, birdir, Samed’dir ” anlamındaki ifadeler, Allah’ın birliğini, hiç kimseye muhtaç olmadığı ve herkesin kendisine muhtaç olduğu anlatılmaktadır.

ALLAH DOĞURMAMIŞ VE DOĞURULMAMIŞTIR

Hemen hemen bütün tefsir kaynaklarında haber verildiğine göre Müşrikler Hz. Muhammed’den (sav.) Allah’ın soyu ve çocukları ile ilgili soru soruyorlardı, bize “Allah’ını/Rabbini tanımla” diyorlardı. Bunun üzerine bu sure nazil olmuştur. Özellikle bu surenin üçüncü ayeti, onların sormuş oldukları sorulara cevap niteliğindedir. Bu ayette, “Allah doğurmamıştır ve doğurulmamıştır” anlamında bilgi verilmektedir.

ALLAH’A DENK OLAN HİÇ BİR ŞEY YOKTUR

Bu surenin son ayetinde de “Hiç bir şey O’na denk değildir”. Anlamı verilmekte ve kâinatta Allah’a denk gelecek herhangi bir şeyin bulunmadığı anlatılmaktadır. Hiçbir şey Allah’ı yaratmamıştır, ona denk ve benzer olmamıştır. O her şeyi yaratmıştır. Allah’ın varlığı, başka herhangi bir şeyin varlığına dayanmamaktadır. Allah’ın dışındaki tüm varlıkların varlığı, Allah’ın varlığına dayanmaktadır.

1 Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır (ö. 1361/1942), Hak Dini Kur’ân Dili, Eser Kitabevi, İstanbul 1971, VIII, 6269.

2 Her şey ona muhtaçtır. O, hiçbir şeye muhtaç değildir.

3 el-İhlâs 112/1-4.

Hz. Muhammed (sav.) pek çok hadiste, İhlâs suresinin manasının Kur’an-ı Kerim’in üçte birine denk olduğunu söylemiştir. Onun için Müslümanlar, İhlâs Suresini okumaya ayrı bir önem vermektedirler. İnsan, Allah rızası için canı gönülden İhlâs Suresini okuduğu zaman, psikolojik açıdan bir rahatlama hissetmektedir.

İhlâs Suresinin Kur’an-ı Kerim’in üçte birine denk olması, bu surenin tevhit inancını özet bir şekilde anlatması anlamındadır. Kur’an-ı Kerim, özet olarak saf ve temiz bir inancı, dürüst bir ibadet ile hukuki muamelatı ve güzel bir ahlakı emretmektedir. Ona göre şek ve şüpheden arınmış bir tevhit inancı, bunların üçte birini ve en önemli olanını oluşturmaktadır. Bu sureyi okumanın sevabı da, ona göre fazla olmaktadır.

SONUÇ

İhlâs Suresi, namazda okuduğumuz kısa surelerdendir. Namazda onu okurken manasını bilmemiz ve onu anlamı itibariyle düşünmemiz, bizi başka düşüncelerden arındırmaktadır. Onun için bu surenin manasını çok iyi bir şekilde öğrenmemiz ve onu okuduğumuz zaman manasını zihnimizde canlandırmamız, isabetli olacaktır. Bu surenin manası, insanı her türlü şirkten uzaklaştırmakta, saf ve temiz bir Allah inancına götürmektedir. Katıksız bir Allah inancı, bir tevhit inancı olmazsa, her türlü ibadet ve iyilikler herhangi bir anlam taşımamaktadır. İbadetler, iyi ameller, iyi niyet ve temiz inançla anlam kazanmaktadır. 

Herkese selam, saygı ve hürmetlerimi sunuyorum.

Nurettin TURGAY

YAZARIN DİĞER YAZILARINI OKUMAK İÇİN BURAYA TIKLAYINIZ

MİRATHABER.COM – YOUTUBE