İnsan ve İlim

İnsan ve ilim hakkında muhtasar bir deneme

وَاِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلٰئِكَةِ اِنّٖى جَاعِلٌ فِى الْاَرْضِ خَلٖيفَةً… 30/2

Hatırla ki Rabbin meleklere: Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım, dedi.

وَعَلَّمَ اٰدَمَ الْاَسْمَاءَ كُلَّهَا… 31/2

Allah Âdem’e bütün isimleri, (ilim olarak) öğretti.

اِنَّا كُلَّ شَیْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ. 49/54

Şüphesiz ki biz, her şeyi bir kader (değişmez bir ölçü) ile göre yarattık.

سَنُرٖيهِمْ اٰيَاتِنَا فِى الْاٰفَاقِ وَفٖى اَنْفُسِهِمْ حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّ اَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ اَنَّهُ عَلٰى كُلِّ شَیْءٍ شَهٖيدٌ. 53/41

Yakında onlara ufuklarda ve kendi nefislerinde (yarattığı her şeyde) âyetlerimizi (ilmî delillerimizi) göstereceğiz ki onun (Kuran’ın) gerçek olduğu, onlara (tebeyyün etsin) açıkça iyice belli olsun. Rabbinin her şeye şahit olması, yetmez mi?

اَلَا اِنَّهُمْ فٖى مِرْيَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ اَلَا اِنَّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ مُحٖيطٌ. 54/41

Dikkat edin; onlar, Rablerine kavuşma konusunda şüphe içindedirler. Bilesiniz ki O, her şeyi (ihata edendir) kuşatandır.

وَلِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوَاتِ وَمَا فِى الْاَرْضِ وَكَانَ اللّٰهُ بِكُلِّ شَیْءٍ مُحٖيطًا. 126/4

Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır ve Allah her şeyi (ihata edendir) kuşatandır.

لٰـكِنِ اللّٰهُ يَشْهَدُ بِمَا اَنْزَلَ اِلَيْكَ اَنْزَلَهُ بِعِلْمِهٖ وَالْمَلٰئِكَةُ يَشْهَدُونَ وَكَفٰى بِاللّٰهِ شَهٖيدًا. 166/4

Fakat Allah sana indirdiğine şahitlik eder; onu kendi ilmi ile indirdi. Melekler de (buna) şahitlik ederler. Ve şahit olarak Allah kâfîdir.

وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلٰى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ. 52/7

Gerçekten onlara, inanan bir toplum için yol gösterici ve rahmet olarak, İLİM üzere açıkladığımız bir KİTÂB getirdik

اَمْ يَقُولُونَ افْتَرٰیهُ قُلْ فَاْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهٖ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ صَادِقٖينَ. 13/11

Yoksa, «Onu (Kur’an’ı) kendisi uydurdu» mu diyorlar? De ki: Eğer doğru iseniz Allah’tan başka çağırabildiklerinizi (yardıma) çağırın da siz de onun gibi uydurulmuş on sûre getirin.

فَاِلَّمْ يَسْتَجٖيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا اَنَّمَا اُنْزِلَ بِعِلْمِ اللّٰهِ وَاَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ فَهَلْ اَنْتُمْ مُسْلِمُونَ. 14/11

Eğer (onlar) size cevap veremiyorlarsa, bilin ki, o ancak Allah’ın ilmiyle indirilmiştir ve O’ndan başka ilâhları reddet/olmadığını, kabul etmediğini söyle.. Artık siz MÜSLİMLER oluyor musunuz?

Resulullah’a gelen/indirilen Vahyin bir ismi de İLİMDİR. 2/120,145 – 3/61 – 13/37

وَفَوْقَ كُلِّ ذٖى عِلْمٍ عَلٖيمٌ. 76/12  Her ilim sahibinin üstünde çok (her şeyi ve çok iyi ) bilen biri vardır.

Allah’ın (c.c) ÂLİM, ALÎM ve ALLÂM isimleri vardır.

Sıfat-ı Hazret-i Mevlâ’dır İLİM. Cümle mevsûftan A’LÂ ve EVLÂDIR İLİM.

وَكَذٰلِكَ اَوْحَيْنَا اِلَيْكَ رُوحًا مِنْ اَمْرِنَا مَا كُنْتَ تَدْرٖى مَا الْكِتَابُ وَلَا الْاٖيمَانُ وَلٰـكِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدٖى

بِهٖ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَاِنَّكَ لَتَهْدٖى اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَقٖيمٍ. 52/42

İşte böylece sana da emrimizle Kur’an’ı vahyettik. Sen, KİTÂB nedir, ÎMÂN nedir bilmezdin. Fakat biz onu kullarımızdan meşiyetimiz gereği kendisiyle doğru yola eriştirdiğimiz bir nur kıldık. Şüphesiz ki sen doğru bir yolu göstermektesin.

قُلْ اِنْ ضَلَلْتُ فَاِنَّمَا اَضِلُّ عَلٰى نَفْسٖى وَاِنِ اهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحٖى اِلَیَّ رَبّٖى اِنَّهُ سَمٖيعٌ قَرٖيبٌ. 50/34

De ki: Eğer (dalalete düşersem) saparsam, kendi aleyhime sapmış (kendimi dalalete düşürmüş) olurum. Eğer doğru yolu bulursam, bu da Rabbimin bana vahyettiği sayesindedir. Şüphesiz O, işitendir, yakındır.

Bu kısa girişten sonra bilgi ve çeşitlerine bir göz atarsak;

Bilgi çeşitleri:

I- BİLİMSEL bilgi:Beş duyu (deney, gözlem ve anket) ile elde edilen

1a. KEVNÎayetler (Tabii kanunlar) deney ( laboratuar) yolu ile elde edilen/ kesin (mutlak) bilgi. FENbilimleri.

Bu bilgilerin öznesi/araştırıcısı insan, nesnesi ise Allah’ın değişmez bir kader (bilgi ve ölçü) ile yarattığı bilumum mahlûkât ve beşerdir. ( İnsanın maddi varlığıdır.)

b.İnsanların; zaman, mekân ve şartlara göre değişebilen tepki ve davranışlarına bağlı, anket yolu ile elde edilen izafi/ geçici olup kesin sonuç ifade etmeyen yapıldığı yere, zamana ve duruma göre bir sübjektif değer ifade eden bilgi. SOSYALbilimler!

Bu sübjektif bilgilerin de öznesi/araştırıcısı insan, fakat nesnesi de insandır. İnsanın tepki ve davranışlarına bağlı izafi /kesin sonuç ifade etmeyen yapıldığı yere, zamana ve duruma göre geçici olabilen bir değerlendirmedir.

2. Teori:Herhangi bir olayı, vakayı, görüngüyü açıklamak için elde edilebildiği kadar bilgi ile açıklanan henüz kesin sonuca varılmamış ama bazılarınca bilim!diye kullanılan henüz mutlak/tamamı kesin olamayan düşünce sistemidir. Bu sebeple aynı konuda muhtelif teoriler üretilip, kullanılmak istenmektedir.

II- İMÂNÎ bilgi:Vahiy ile ulaşılan

1. ÜMNİYYE – TEMENNİ

2. ZANN

3. YAKÎN ( İLİM – MUHKEMDEN tedricen hasıl olan )

– İnsan; beşer ile (maddî/objektif) İNS den (manevî /sübjektif) müteşekkil bir varlıktır. Diğer varlıklardan farkı bilgi sahibi olabilme ve akletme kabiliyetine sahip ve dolayısıyla mükellef olmasıdır. İnsanın niçin yaratıldığına bilimincevabı yoktur. Bu bilgi bize vahiy ile verilmektedir. (51/56 – 6/165 – 21/35 – 67/2 ) İNS ile ilgili bilgi onu yaratan tarafından KUR’ANDA verilmektedir.

– İnsanın beşeri varlığı TIBilminin de konusudur. Anatomi ve patolojinin bu konuda aldığı mesafe çok önemlidir.

– İNS (ruhsal boyut) ise laboratuarda incelenebilecek bir meta olmadığından elde edilecek tepki ve davranışına göre ankete bağlı bir bilgi ve değerlendirmedir.

– İnsan hakkında (gerek BEŞER ve gerekse İNS olarak) KUR’ÂN’DA verilen bilgilere; inceleme ve araştırmacılar tarafından yeterli ilgi gösterilmemektedir. Zira biz ülke olarak bu bilimin büyük bir kısmını KUR’ÂN’A inanmayan batılı toplumlardan ithal etmekteyiz. KUR’ÂN’I anlamaya ve anlatmaya çalışan ilahiyatçılar ve diyanetin de böyle bir meselesi, yeterliliği ve Sosyal bilimler ile VAHYİN irtibatının kurulabilmesine dairbir müfredatı da olmadığı da açıktır.

– KUR’AN’I KERÎM bir VAHİYDİR. Objektif olarak (beş duyu ile) biz insanların onu algılamaları mümkün olmadığından (inandığını söyleyenler için) ÎMÂN esasıdır ve bu haliyle PSİKOLOJİYE göre de halüsinasyondur.(*)Hz. Muhammed’e ve ona indirilene (KUR’AN’A) iman etmeyen batılı sömürücüler için, bu kabul ve izah, mümkündür. Fakat aşağıda yapılan tarif; VAHYE, KUR’AN’A ve Hz. Muhammed’e iman ettiğini söyleyenler için ne ifade ettiğini, etmesi gerektiğini doğrusu çok merak ediyorum.

(*) Halüsinasyon,herhangi bir şekilde duyu organına sinyal gönderen bir etken olmadığı halde öyle yaşanmış gibi anlık inanma halidir. Bu ilginç duruma varsanı adı da verilmektedir.

Konuyu daha geniş bir şekilde ele almak üzere şimdilik iktifa ediyorum.

Sıhhat, afiyet dileklerimle, Allah’a (c.c) emanet olunuz.

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi