İran Hükümeti: Geçen Yılki Protestolarda 230 Kişi Öldü

Mirat Haber Ajansı

Geçen yılki gösterileri araştıran İran parlamento komisyonu başkanı, Kasım ayı petrol protestoları sırasında benzin fiyatlarındaki artıştan kaynaklanan olaylarda toplam 230 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer ilk kez olaylardaki için genel ölüm sayılarını yayınlıyorlar. Parlamentonun ulusal güvenlik ve dışişleri komitesi başkanı Mücteba Zülnur, öldürülenlerin altısının devletin resmi ajanları ve güvenlik güçleri olduğunu söyledi. Zülnur’a göre, düzeni sağlamak için görevlendirilen yaklaşık 2000 güvenlik görevlisi ve 5000 protestocu da yaralılar arasındaydı.

15 Kasım’da yetkililer tarafından benzin maliyetlerini yüzde 50 artırma ve karneye bağlama kararına tepki olarak protestolar patlak verdi. Ülke sakinleri enflasyonun artması ve bir para birimi krizi ile boğuştuklarından yüzden önlemlerin geri alınmasını isteyen protestolara yöneldiler. Başlangıçta göstericiler sadece birkaç şehirde sokaklara giderken, hoşnutsuzluk yıllar içinde en kötü eylemler olarak ülke genelinde en az 100 yerleşime yayıldı. Yetkililer, benzin pompaları yakan ve dükkanları yağmalayan göstericilerin görüntüleri üzerine durumu kontrol altına almak için bir hafta süren eşi benzeri görülmemiş ülke çapında İnternet kesme uygulamasına gitti.

Hükümet, halka en çok ihtiyaç duyanlara yardım etmek için güvence vermeye çalıştı. Gelirleri nakit para yardımı ile yoksul ailelere yeniden dağıtacaklarını bildirdiler. Ülke ekonomisi, Washington’un üç yıl önce Tahran ve dünya güçleri arasında imzalanan önemli bir nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çıkarılmasının ardından 2018’de ABD tarafından yeniden başlatılan çok ağır ekonomik ambargonun sonucunda ağır darbe yemişti.

Bir grup bağımsız Birleşmiş Milletler insan hakları uzmanı Aralık ayında, en az 12 çocuk da dahil olmak üzere 400 kişinin teyit edilmemiş raporlara dayanarak öldürülebilmiş olduğunu söyledi. ABD hükümeti, şiddet olaylarında 1000’den fazla kişinin öldürüldüğünü iddia etti. İranlı yetkililer, insan hakları gruplarını ve yabancı medyanın protestolar sırasında öldürülen insan sayısı hakkındaki tahminlerini defalarca reddetti ve yalan olarak nitelendirdi. Zülnur, 230 kişinin yüzde 7’sinin güvenlik güçleriyle doğrudan karşı karşıya gelmesi sonucu öldürüldüğünü ve bunların çoğunlukla yarı otomatik silahlar ve makineli tüfeklerle silahlanmış isyancılar olarak nitelenebileceğini söyledi. Yüzde 26’sının isyancılar arasında olmayan sivil halk olduğu ve yedi metreden kalbe veya üç metreden şakağa sıkılması gibi bilinmeyen nedenlerle öldürüldüğünü ekledi. Zülnur, güvenlik güçlerinin protestoculardan bunu yapamayacağını çünkü İran standart güvenlik silahlarında kullanılmayan mermilerin can kaybına neden olduğunu söyledi. Zülnur, şiddetin arkasındaki grupların olayları sistemi “devirmek” için kullanmayı amaçladığını iddia etti.