İsa Mesih Neden Tanrı Olamaz?

Bir önceki yazımızda İsa Mesih’in neden tanrı olmayacağını, Allah’ın kulu ve elçisi olduğunu İncil’den alıntılarla ortaya koymaya çalıştık. İncil üzerinde yapılacak daha derin tahliller bu gerçeği daha fazla bir şekilde ortaya koyacaktır. Makalemizin ikinci bölümünde konumuzun farklı boyutlara değinerek yazı dizimizi nihayete erdireceğiz.

d) Kitab-ı Mukaddes’te Yer Alan Baba-Oğul Kavramları

Hıristiyanlar İsa (as)’ın Allah’a Babam diye hitap etmesinin onun tanrı olmasına delil sayarlar. Onlara göre Tanrı özellikle İsa’nın babasıdır ve kendisi de oğul tanrıdır. Teslisçiler İncil’in şu kısımlarını kendilerine delil sayarlar:

“İsa ona, “Ne mutlu sana, Yunus oğlu Simun!” dedi. “Bu sırrı sana açan insan değil, göklerdeki Babam’dır” (Matta, 16/17).

“Filipus, “Ya Rab, bize Baba’yı göster, bu bize yeter” dedi. İsa, “Filipus” dedi, “Bunca zamandır sizinle birlikteyim. Beni daha tanımadın mı? Beni görmüş olan, Baba’yı görmüştür. Sen nasıl, ‘Bize Baba’yı göster’ diyorsun? Benim Baba’da, Baba’nın da bende olduğuna inanmıyor musun? Size söylediğim sözleri kendiliğimden söylemiyorum, ama bende yaşayan Baba kendi işlerini yapıyor. Bana iman edin; ben Baba’dayım, Baba da bendedir. Hiç değilse bu işlerden dolayı iman edin. Size doğrusunu söyleyeyim, benim yaptığım işleri, bana iman eden de yapacak; hatta daha büyüklerini yapacaktır. Çünkü ben Baba’ya gidiyorum. Baba Oğul’da yüceltilsin diye, benim adımla dilediğiniz her şeyi yapacağım. Benim adımla benden ne dilerseniz yapacağım.” (Yuhanna, 14/8-14).

Yukarıdaki ifadeleri öncesi ve sonrası ile okumazsak ve Kitab-ı Mukaddes’in bu konu ile ilgili diğer kısımlarını incelemezsek yanıltıcı olur. Oysa Kutsal Kitap’ta yer alan Baba-Oğul ifadeleri İsa Mesih’in tanrı olmasını gerektirmediği gibi bu inancı ortadan kaldıran bir yapıya sahiptir. Önce Eski Ahit’e bakalım:

“Siz Tanrınız RAB’bin çocuklarısınız….” (Yasanın Tekrarı, 14/1).

“RAB Musa’ya, “Mısır’a döndüğünde, sana verdiğim güçle bütün şaşılası işleri firavunun önünde yapmaya bak” dedi, “Ama ben onu inatçı yapacağım. Halkı salıvermeyecek. Sonra firavuna de ki, ‘RAB şöyle diyor: İsrail benim ilk oğlumdur. Sana, bırak oğlum gitsin, bana tapsın, dedim. Ama sen onu salıvermeyi reddettin. Bu yüzden senin ilk oğlunu öldüreceğim.” (Çıkış, 4/21-23).

“… Ben İsrail’in babasıyım, Efrayim de ilk oğlumdur… Efrayim değerli oğlum değil mi?

Hoşnut olduğum çocuk değil mi?” (Yeşaya, 31/7-20).

“O haksızlık etmeyen güvenilir Tanrı’dır. Doğru ve adildir. Bu eğri ve sapık kuşak, O’na bağlı kalmadı. O’nun çocukları değiller. Bu onların utancıdır. RAB’be böyle mi karşılık verilir, Ey akılsız ve bilgelikten yoksun halk? Sizi yaratan, size biçim veren, Babanız, Yaratıcınız O değil mi?” (Yeremya, 43/4-6).

“Allah oğulları adam kızlarının güzel olduklarını gördüler ve bütün seçtiklerinden kendilerine karılar aldılar. Allah oğulları insan kızlarına vardıkları ve bu kızlar onlara çocuk doğurdukları zaman, o günlerde, hem de ondan sonra, yeryüzünde Nefilim vardı; bunlar eski zamandan zorbalar, şöhretli adamlardı.” (Yaratılış, 6/2-4).

“Ben kralımı Kutsal dağım Siyon’a oturttum” diyor. RAB’bin bildirisini ilan edeceğim: Bana, “Sen benim oğlumsun” dedi, “Bugün ben sana baba oldum” (Mezmurlar, 2/6-7).

Görüldüğü gibi İsa (as)’ın içinde yetiştiği Yahudi kültüründe “Allah’ın oğlu” ifadesi “Allah’a yakın kişi, seçkin kul” anlamına gelmektedir. Eski Ahit’e salih kullara, İsrailoğullarına, krallara ve meleklere “Tanrı oğlu” denirdi ve hiç kimse Allah ile arasında fiziksel bağ olduğunu iddia etmezdi. İncil’de de bu anlamada kullanılmıştır:

“Kendisini kabul edip adına iman edenlerin hepsine Tanrı’nın çocukları olma hakkını verdi. Onlar ne kandan, ne beden ne de insan isteğinden doğdular; tersine, Tanrı’dan doğdular.” (Yuhanna, 1/12-13).

“Siz düşmanlarınızı sevin, iyilik yapın, hiçbir karşılık beklemeden ödünç verin. Alacağınız ödül büyük olacak, Yüceler Yücesi’nin oğulları olacaksınız. Çünkü O, nankör ve kötü kişilere karşı iyi yüreklidir. Babanız merhametli olduğu gibi, siz de merhametli olun.” (Luka, 6/35-36).

“Ne mutlu barışı sağlayanlara! Çünkü onlara Tanrı oğulları denecek. Ne mutlu doğruluk uğruna zulüm görenlere! Çünkü Göklerin Egemenliği onlarındır.” (Matta, 5/9-10).

“Ben size diyorum ki, düşmanlarınızı sevin, size zulmedenler için dua edin. Öyle ki, göklerdeki Babanız’ın oğulları olasınız.” (Matta, 5/44-45).

“İsa, “Bana dokunma!” dedi. “Çünkü daha Baba’nın yanına çıkmadım. Kardeşlerime git ve onlara söyle, benim Babam’ın ve sizin Babanız’ın, benim Tanrım’ın ve sizin Tanrınız’ın yanına çıkıyorum.” (Matta, 20/17).

“Yavrularım, kimse sizi aldatmasın. Mesih doğru olduğu gibi, doğru olanı yapan da doğru kişidir. Günah işleyen, İblis’tendir. Çünkü İblis başlangıçtan beri günah işlemektedir. Tanrı’nın Oğlu, İblis’in yaptıklarına son vermek için ortaya çıktı. Tanrı’dan doğmuş olan, günah işlemez. Çünkü Tanrı’nın tohumu onda yaşar. Tanrı’dan doğmuş olduğu için günah işleyemez. Doğru olanı yapmayan ve kardeşini sevmeyen kişi Tanrı’dan değildir. İşte Tanrı’nın çocuklarıyla İblis’in çocukları böyle ayırt edilir.” (1. Yuhanna, 3/7-10).

Eski ve Yeni Ahit dikkatlice incelendiğinde Baba ve Oğul kavramlarının mecaz anlam taşıdığı net olarak görülecektir. Yukarıdaki alıntılardan da İsa (as)’ın kendisi ve başkaları için de bu mecaz dilini kullandığı anlaşılmaktadır. İsa (as), Allah’a baba demekle, O’nun aslında acıyan, bağışlayan ve ikram eden olduğuna vurgu yapmıştır. Zaten o dönemde bu kullanım yaygındı. Oğul kavramı da böyledir itaatkâr, seçilmiş salih kul anlamına gelen oğul kelimesi daha sonra anlam kaymasına uğrayarak şirke alet edilmiştir.[1]Tanrı oğlu olmak Tanrıya eşit olmayı değil ona sadık bir kul olmayı ifade eder. Şayet İsa (as) gerçek anlamda Tanrı oğlu sayılacaksa bu kavram başkaları için de kullanılmıştır. Öyleyse herkesi Tanrı oğlu saymak gerekecek ki bu, çok tanrıcılığa ardına kadar kapı açmaktır. Şu halde İsa acıyan ve bağışlayan yüce Allah’ın merhametine muhtaç bir kuldur.

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi