İSİMSİZ AFGAN KADINI VE ÇAĞDAŞ İLKELLİĞİMİZ

“Habertürk kaynaklı haberin bir bölümü de şöyle:

http://www.haberturk.com/dunya/haber/1580154-afganistan-da-kadinlar-isimlerini-geri-istiyor-ismim-nerede

“Doğum belgelerinde, mezar taşlarında ve hatta düğün davetiyelerinde bile kadınların isimlerinin yer almasının uygun görülmediği Afganistan’da kadınlar, bu geleneği değiştirmek için harekete geçti.”

İslam’ın onaylamayacağı bu durum, Afganistan’ın yerel geleneklerinin bir parçası olarak görülüyor. 

Afganistan’da önekleri görülen bu tür geleneklerin İslâm’da Örf olarak hiç bir geçerliliği yoktur ve bunlar mücadele edilerek yok edilmesi gereken uygulamalardır. Afgan kadını hareket geçmekte geç bile kalmıştır. Ama kemikleşen geleneklerin aşılmasının zor olduğu da bir gerçektir. Biz, dinimizin gereği/öğüdü olduğu halde geleneği kırarak kadınlarımızı Cuma ve Bayram namazlarına götürebiliyor ve Fas gibi Kuzey Afrika İslam ülkelerinde bilinmeyen zuhr-ı âhır namazı kılma uygulamasını kaldırabiliyor muyuz?

Kadınlar Erkeklerden Bağımsız İnsanlardır

Allah insanları en güzel kıvamda erkek ve kadın olarak yaratmıştır. Erkek gibi kadın da ilahi emirlere ve yasaklara muhataptır. O da sorgulanacak, Cennet ile armağanlanacak veya Cehennem’le cezalandırılacaktır.

Kur’ân’da erkekler gibi kadınlar da defalarca konu edilir. Erkeklerden seçilen peygamberlerin isimleri zikredilirken sahabi ismi olarak yalnızca Zeyd tek bir yerde geçer. Buna mukabil Hz. İsa’nın annesi Meryem ise defalarca geçer. İsimleri zikredilmemekle birlikte Kur’ân’da Hz. Nuh’un ve Lut’un eşleri; Fravun’un ve Ebu Leheb’in karıları; Hz. Şuayb’ın kızları ile Hz. Musa’nın annesi ve kızkardeşi anılır. Üstelik Kur’ân’ımızda Erkekler sûresi yok iken NİSA yani KADINLAR sûresi yer almaktadır.

Peygamberimizin annesi ve eşleri yanısıra pek çok sahabİ kadınıın isimlerini, üstelik hadîs rivayetleri ile birlikte biliyoruz.

Kaldı ki insan hayatına yönelik pek çok ilahi emir var. Bunlara kadınlar da muhatap.

İsimler açık ve seçik olarak bilinir olmadan nasıl işlem yapılabilir?

Bu ölçüde olmasa da benzeri ilkellikler bizde de hâlâ daha yaşanmaktadır. Mesela kadın evlenince soyadı devreden çıkıyor, hangi ailenin çocuğu olduğu bilinemiyordu. Neyse ki yasal bir değişiklikle kadınlar soyadını kullanabilir oldu:

Bir Hatıra

Bundan yıllar önce bir vesile ile İstanbul İl müftülüğüne gitmiş Müftü yardımcısı hanımefendinin yanına uğramıştım. Eserlerimizden yararlandığını ifade ile her zaman yardımcı olacağına değinerek kartını verdi ve ben kartı bakarken beni takibe aldı.

Kartta kocasının soyadından evvel kızlık soyadı yer alıyordu. Nasıl tepki vereceğimi merak etmiş…Yedi kız babası olarak bundan son derece mutlu olduğumu, telefonumda evli kızlarımın isimleri yanına soyadımla eşlerinin soyadlarını birlikte yazdığımı beyan ettim. Mutlu oldu.

İşte böyle.. İslâm dışı gelenekler uygulaması hayatımızı kuşatmış durumda. Hâlâ İslam ile çelişen kültürel birikimleri Din diye algılamaya ve uygulamaya devam ediyoruz. Değil sadece Afganistan’da bütün İslam ülkelerinde ilga edilmesi gereken nice İslam’la çelişkili gelenekler var. Bu da İslam’ın değil bilgi ve bilinç yoksunu Müslümanların hatasıdır.

Ali Rıza Demircan