Ekonomi

Kadın Girişimcilerin Yeni Kapısı: Trabzon Hurması

Koronavirüse ve daha birçok şeye faydalı olan Trabzon hurması Altın çağını yaşıyor. Ülkemizin daha çok Karadeniz bölgesinde ve Akdeniz bölgesinde yetişen Cennet hurması olarak da bilinen Trabzon hurması son dönemde yoğun ilgi görüyor. Pazar tezgahlarında aktarlarda kurusu da satılan Trabzon hurmasının kadın girişimcilerin yeni kapısı oldu.

Denizli’de ikinci ana ürün olarak yetiştirilen Cennet hurması Karadeniz bölgesinde en çok Ordu’da yetiştiriliyor.
Dünyanın birçok bölgesine kadın girişimciler tarafından kurutulup ihraç edilen Trabzon hurması pekmezi de yapılmaktadır.

KİRAZDAN SONRA İKİNCİ ANA ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLİYOR

Denizli’nin özellikle Honaz ilçesinde yoğunlukla Trabzon hurması üretildiğini söyleyen Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici, yıllık yaklaşık 15 bin ton civarında üretimin olduğunu vurguladı.
Kirazıyla ünlü olan Honaz’da ikinci ana ürün olarak Trabzon hurmasının ön plana çıktığını ifade eden Hamdi Gemici, “Denizli’de yapılan Ege Tarım ve Hayvancılık Fuarı günlerinde hurmanın kurutulmuş hâliyle tanıtımına başladık. Orada Trabzon hurmasına çok büyük bir ilgi oldu. Bunun ekim sahaları kirazdan bile daha üst noktalara taşmaya başladı. Honaz’da yaklaşık 14-15 bin ton civarında kiraz yetiştirilirken, şimdi bir o kadar da cennet hurmasına karşı potansiyel oluştu” dedi

Cennet hurmasının Denizli bölgesine çok güzel uyum sağladığının altını çizen Hamdi Gemici, verimi, kalitesi ve aromasının başka bölgelere nazaran üst seviyelerde olduğunu belirtti.
Öte yandan Honaz Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hüseyin Tok ise Denizli’de cennet hurmasının sadece yeşilinin satıldığını ve kilosunun 5 TL, kurusunun ise 40-45 TL arasında olduğunu aktardı.

Öte yandan Honaz Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hüseyin Tok ise Denizli’de cennet hurmasının sadece yeşilinin satıldığını ve kilosunun 5 TL, kurusunun ise 40-45 TL arasında olduğunu aktardı.

KARADENİZ BÖLGESİNDE EN FAZLA ORDU’DA

Ordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça da, Trabzon hurmasının Karadeniz bölgesinde 10-15 yıllık bir geçmişi olduğunu söyledi..
Ordu’da çikolata tadında, elma gibi veya olgunlaşmış bir şekilde yendiğini ve sonradan kurutulmuş şekilde satışa sunulan bir ürün hâline geldiğini aktaran Akça, “Kurutulmuş şekli çerez olarak da yoğun şekilde talep görüyor. Ordu bölgesinde özellikle şu an da bu işi profesyonel yapacak yeni bahçeler tesis edilmeye başlandı. Zaten Ordu bölgesinin daha önceden özellikle Ünye, Fatsa, Altınordu ilçelerinde bir yapılanma vardı. Son 2-3 yıldır pandeminin de etkisiyle yöremize iyi bir getirisi oldu” ifadelerini kullandı.

Gelecek aylarda ihracata dair gelişmeler de yaşanacağını söyleyen Atakan Akça, sahile yakın 3 ilçede artık cennet hurması bahçeleri kurulmaya başlandığını da ekledi.

Başkan Akça, “Karadeniz bölgesinde en popüler olduğu yer Ordu. Dikim alanları daha fazla, yetişme koşullarına göre aroması diğer Karadeniz illerine göre daha kaliteli” detayını paylaştı.

“Karadeniz bölgesinde en popüler olduğu yer Ordu. Dikim alanları daha fazla, yetişme koşullarına göre aroması diğer Karadeniz illerine göre daha kaliteli. Öte yandan Ordu’da yaş hurmanın kilosu 1,5 – 2 TL, kurusu ise 45-50 TL civarında satılıyor. Meyve yaş olarak toplanıp pazarlara sunuluyor, ihtiyaca göre de kurutmaya tabi tutuluyor.

EN FAZLA ÜRETİM ADANA’DA, ARTIŞ İSE ADIYAMAN’DA…
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Dr. Öğr. Üyesi İlhamı Tozlu ise Trabzon hurmasının Akdeniz bölgesinde artan değeriyle ilgili bilgiler paylaştı. En fazla üretimin Adana’da, en fazla artışın da Adıyaman’da olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhamı Tozlu, “Tabloda görüldüğü gibi bu iki şehir Türkiye üretiminin yüzde 35’ini gerçekleştiriyor” dedi.
En fazla üretimin Adana’da, en fazla artışın da Adıyaman’da olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhamı Tozlu, bu iki şehir Türkiye üretiminin yüzde 35’ini gerçekleştiriyor. Trabzon hurması hasadının sonbahar aylarında başlayıp, kış aylarına kadar (ekim-aralık) devam ettiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi İlhamı Tozlu, bu meyvenin bahçesini kurmak isteyenler için maliyetleri de açıkladı.

Geçen yıl çeşide göre fidan bedeli 10-20 TL üzerinden idi, buna göre ortalama 1000 TL / dekar fidan gideri, 2000 – 2500 TL / dekar tarla hazırlama ve dikim gideri (Derin sürüm + dikim çukuru + dikim + herekleme + dikim gübre ve sulaması) olarak hesaplanabilir. Başarılı bir üretim damla sulama sistemi ile yapılacaktır. Ancak en büyük gider de damla sulama tesis gideridir. Projelendirilmiş iyi bir damla sulama sistemi yaklaşık 300 dolar / dekar’a (4000 TL / dekar) mâl oluyor” dedi.
Ayrıca taze meyve olarak Adana’da 5-10 TL arasında satıldığını belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhamı Tozlu, kuru meyve olarak ise sabit bir fiyat söylemenin zor olduğunu ancak 50-100 TL arasında satılabildiğini de vurguladı.

AKDENİZ’DE MEYVE SİNEĞİ ÇOK YAYGIN!

Meyveyi yetiştirmek isteyenlerin nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda da uyarılarda bulunan Dr. Tozlu, sık dikim yaparak erken dönemde meyve veriminin yükseleceğinin altını çizdi ve, “Kurutmalıkta fark etmemekle birlikte sofralık üretimde tadı buruk (kekre) olmayanlar daha çok rağbet görüyor” dedi. Ayrıca sahil kısmında ciddi bir Akdeniz meyve sineği popülasyonu olduğunu vurgulayan Dr. Tozlu, bu durumun göz ardı edilmemesi konusunda da uyarıp, “Kazanç durumu hesap edilirken alternatif üretim modelleri göz önüne alınmalı. Örneğin Antalya tercihini tropik ve suptropik meyveler üzerine yapıyor” diye konuştu.

İSTANBUL’DA ALICISI FAZLA, KİLOSU EN DÜŞÜK 5 TL’DEN SATILIYOR

İstanbul’da ise son yıllarda cennet hurmasına ciddi bir talep söz konusu. İstanbul Halciler Derneği Başkan Yardımcısı Muhittin Baran, “Şu anda Bayrampaşa Hali’nde 5 TL ila 10 TL aralığında fiyat seyri var. Malın kalitesi, kalibresi ve boylamasına göre fiyat değişiyor. İyi hurma 10 TL civarında ama bunun kalitesi düştüğü zaman 5 TL’ye inebiliyor” dedi.

Ayrıca hurmaların ağırlıklı olarak Ege bölgesinden ve Çanakkale’den geldiğini belirten Muhittin Baran, “Üretim yapılan tüm bölgelerden İstanbul’a ürün geliyor. İstanbul’da üretimin olmamasının nedeni tarım arazilerinin kentleşmesi ve buna ek olarak iklimsel şartlar. Eğer iklim uygunsa Çatalca, Silivri, bazı Anadolu yakasındaki ilçelerimizde üretiliyor” ifadelerini kullandı..

GEÇEN SENE 3 SANDIK ALAN SATICI BU SENE 10 TANE ALIP GÖTÜRÜYOR

Trabzon hurmasının diğer çekirdekli kış meyveleriyle yarıştığını söyleyen Baran, “Eğer İstanbul’da cennet hurması üretilirse, diğer çekirdekli meyvelere nazaran daha verimli, daha sağlıklı ve üretici adına katma değeri yüksek bir meyve olarak sunulabilir. Bir de artı olarak bu yıl yurt dışında da ciddi bir talep söz konusu. Özellikle kurutulmuşunun, bütün kuruyemiş ve perakende sektöründe diğer yıllara göre daha fazla satıldığını gözlemliyoruz. Kaju, hurma, fındık, kayısı gibi tezgâhlarda çokça bulunuyor” açıklamasını yaptı.

Geçen sene de ürünlerin iyi satıldığını vurgulayan Muhittin Baran, bu sene de yoğun bir talep olduğunu belirtip, “Geçen sene 3 sandık alan market veya manav tezgâhı, bu sene 5-10 tane alıp götürüyor” dedi.

ANA VATANI ÇİN, YETİŞTİĞİ BÖLGE AKDENİZ’DİR

Trabzon hurması ya da cennet hurmasının ana vatanının Çin olduğunu söyleyen Gıda Mühendisi Tuğba Parıltı, “Çin’den Japonya’ya çok eski tarihlerde götürülüyor. Buradan Amerika ve Avrupa kıtasına geçiyor. Anadolu’ya da İpek Yolu ile geldiği düşünülüyor” dedi