Katar Dünya Kupası 2022: Bişt Nedir? Neyi Temsil Eder?

Katar Emiri, kupayı kaldırmasından hemen önce Arjantinli yıldız Lionel Messi’ye geleneksel cübbelerini hediye etmiştir.

Arjantinli forvet oyuncusu Lionel Messi, şüphesiz kariyerinin en önemli başarısı olarak hatırlanacak olan günde, geleneksel Arap bişti giyerek dünya kupasını kaldırmıştır.

Mişlah, aba veya abaya olarak da bilinen ayak bileğine kadar uzanan geleneksel pelerin Katar’a özgü olmayıp Orta Doğu’da farklı biçimlerde karşımıza çıkmaktadır.

Önceleri Bedeviler tarafından kışın soğuğundan korunmak amacıyla soğuk aylarda kullanılırken, şimdi önemli günlerde giyilmektedir. Çoğunlukla düğünlerde damat, resmî törenlerde kraliyet ailesi tarafından giyilmekte olup bazen cenaze merasimlerinde de tercih edilmektedir.

Bu cüppe, statü ve krallığı temsil etmektedir ve ayrıca imamlar tarafından- özellikle Körfez ülkelerinde- namaz kıldırdıklarında giyilmektedir.

Biştler neyden yapılır?

En kaliteli biştler, kaşmire benzer ince ve yumuşak bir kumaş olan, inceltilmiş deve tüyünden üretilmektedir.

Diğerleri keçi kılından veya yünden yapılırken, daha uygun fiyatlı olanları pamuk ve polyester kullanılarak üretilmektedir. Kumaş daha sonra çoğu zaman siyaha, bazen de kahverengi ve beyaza da boyanmaktadır.

Zari olarak bilinen dikiş tarzı, pelerini genellikle ipek, altın ve gümüş kullanılarak yapılan ipliklerle işlemek için kullanılmaktadır. Bu süsleme tarzı genellikle boyun çevresinde veya elbisenin kenarlarında görülmektedir.

Düğmesiz olan bişt’in önü açık bırakılır ve yürürken tek elle yandan tutularak kullanılmaktadır.

Bist’in anlamı nedir?

Bazıları bişt kelimesinin Mezopotamya’da eski Akadcada (günümüz Irak) kullanılan ve “asalet” anlamına gelen biştu kelimesinden geldiğini söylerken, diğerleri kelimenin Farsça “arkada olmak” anlamına gelen pusht kelimesinden geldiğini öne sürmektedir.

Bazı geleneklere göre, İranlı hacıların giysiyi İslam’ın kuruluşundan sonra Arap yarımadasına tanıttığı söylenmektedir.

Bişt kelimesi tam olarak kullanılmasa da Arap kabilelerinin giysiyi çok daha önce giydiğine dair kanıtlar mevcuttur.

Pelerin sadece Körfez ülkelerinde değil, Arap dünyasında, Müslümanlar, Hristiyanlar ve Yahudiler arasında da giyilmektedir.

Levant bölgesinde geleneksel olarak Hıristiyan ve Yahudi rahipler tarafından giyilen cüppeler, me’il olarak bilinen rahipler tarafından giyilmekteydi. Fas’ta, burnous olarak bilinen benzer bir dış giysinin ek sivri bir başlığı da mevcuttur.

Hazreti Muhammed’in bugün İstanbul’daki Topkapı Sarayı müzesinde sergilenmekte olan kahverengi bir bişt giydiği söylenmektedir.

Hatta dünyanın dört bir yanında üniversite mezunlarının törenlerde giydiği cübbelerin biştten esinlendiğini iddia eden akademisyenler bile vardır.

Bu tarihçilere göre, cüppeler ilk olarak dokuzuncu yüzyılda Fas’ın Al-Qarawiyyin Üniversitesi mezunlarına, bir alimi toplumun geri kalanından ayırmak için verilmiştir.

Kaynak: https://www.middleeasteye.net/discover/qatar-world-cup-bisht-origins-what-it-represents