Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. Yıl Dönümü

Kıbrıs Barış Harekatı‘nın 50. Yıl Dönümü: Tarihi Süreç ve Önemli Gelişmeler

Osmanlı Döneminden İngiltere İlhakına

1878’de Osmanlı Devleti, Rusya ile yaptığı savaştan yenilgiyle ayrılınca, Kıbrıs adasını İngiltere’ye kiralamak zorunda kaldı. Bu anlaşma, Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflığını ve dış baskılara boyun eğmek zorunda kaldığını gösterdi. 5 Kasım 1914’te İngiltere, Kıbrıs’ı tamamen ilhak etti.

1923’te imzalanan Lozan Anlaşması ile Kıbrıs, resmi olarak İngiltere’nin egemenliğine bırakıldı. Bu dönemde, Kıbrıslı Rumlar, adayı Yunanistan’a bağlama hayalini, “Enosis”i, daha açık bir şekilde dile getirmeye başladı. Bu istek, adadaki Türk ve Rum toplumları arasında büyük bir gerilime yol açtı.

EOKA ve Kanlı Eylemler

Kıbrıslı Rumlar, diplomatik yollarla hedeflerine ulaşamayacaklarını anlayınca, terör örgütü EOKA’yı kurdu. 1 Nisan 1955’te kanlı eylemlerine başlayan EOKA, “Enosis”e karşı olan herkesi düşman ilan etti. Örgüt, 1958 sonuna kadar 400 Rum, 109 Türk ve 100 İngiliz’i öldürdü. EOKA’nın faaliyetleri nedeniyle 33 Türk köyü boşaltıldı.

Bu saldırılar karşısında Kıbrıslı Türkler, direniş teşkilatları kurarak kendilerini savunmaya çalıştı. 1958’de Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) çatısı altında birleşen Kıbrıslı Türkler, EOKA’ya karşı mücadele etti. Adadaki kaos, Zürih ve Londra Antlaşmaları ile sona erdi ve 1959’da Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.

Kanlı Noel ve Kumsal Katliamı

1963’te Rum tarafı, Kıbrıs Türk toplumuna sağlanan hakları tek taraflı olarak kaldırdı. Bu tarihten itibaren, Türk toplumuna karşı silahlı saldırılar yeniden başladı. 20 Aralık 1963’te EOKA’nın başlattığı “Kanlı Noel” saldırılarında, 364 kişi şehit oldu, 103 Türk köyü boşaltıldı, 25 bin insan evlerinden edildi.

24 Aralık 1963’te Lefkoşa’da yaşanan “Kumsal Katliamı”, tarihe acı bir iz bıraktı. Rum çeteleri, Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ve çocuklarını banyo küvetinde katletti. Bu olay, Kıbrıs Türk toplumunun maruz kaldığı zulmü gözler önüne serdi. Rum ve Yunan birlikleri, 5 Ağustos 1964’te Erenköy bölgesine saldırdı ve Yunan uçakları bölgeyi bombaladı.

Türkiye’nin Müdahalesi ve Barış Harekatı

Türkiye, garantör devlet olarak 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlattı. Birleşmiş Milletler’in çağrısı üzerine 22 Temmuz’da ateşkes sağlandı. Ancak Yunanistan ve Rum tarafının istekleri kabul etmemesi, ikinci harekatı zorunlu kıldı. 14 Ağustos 1974’te başlayan ikinci harekat, adaya barış ve huzur getirdi.

Harekat süresince, 498 Mehmetçik ve 786 Kıbrıslı mücahid şehit oldu. AA, harekatı dünyaya ilk duyuran kurum oldu. Harekatın başlamasını “Başbakan açıkladı: Kıbrıs’tayız” flaşıyla duyurdu. Başbakan Bülent Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, harekatın amacını ve önemini anlattı.

Harekatın Etkileri ve Sonuçları

Kıbrıs Barış Harekatı, adadaki Türk halkının güvenliğini sağladı ve Rumların saldırılarına son verdi. Türkiye’nin garantör devlet olarak müdahale etmesi, uluslararası hukuka uygun bir eylemdi. Harekat, Türkiye ve Kıbrıs Türk toplumunun haklarını koruma kararlılığını gösterdi.

Bu harekat, Türkiye’nin dış politikadaki etkinliğini artırdı ve Kıbrıs Türklerinin varlık mücadelesine önemli bir destek sağladı. Harekatın 50. yılında, bu tarihi olayın önemi bir kez daha anlaşılıyor. Kıbrıs Barış Harekatı, Türkiye’nin milli ve manevi değerlerine olan bağlılığını simgeliyor…

MİRATYOUTUBE

MİRATHABER.COM