Kur’ân ve Sünnet’te Cennetin Mânevî Nimetleri

Kur’ân ve Sünnet’te Cennetin Mânevî Nimetleri

Allah’ın zâtî güzelliklerine bakmak, O’nun ebediyen sürecek sevgisi altında bulunmak, O’nun Selâmı ve konuşmalarına muhatap olmak, başta Peygamberimiz ve diğer Peygamberler olmak üzere yüce şahsiyetlerle birliktelik kurmak, içten arzularla hamd ve senâlar etmek, Meleklerle selâmlaşmak ve dostluklar oluşturmak, Cennetliklerle sohbetler yapıp mûsiki oturumlarına katılmak, Cehennemliklerle konuşarak kurtuluşun ve sahip olunan nimetlerin büyüklüğünün hazzını yaşamak ve Cennet’te ebediyen yaşanacağı bilincinde olmak… Cennet’in mânevî nimetleri olacaktır.

Asıl büyük nimetler de bunlardır. Mânevîleştirilmiş de olsa diğer nimetler bunlarla mukayese edilemezler.

Aşağıda sunulacak âyetler ve bu âyetlerin açıklamalarında geçen hadîsler mânevî nimetleri özetlemektedir:

1-Allah’ın Güzelliklerine Bakmak (Rabbimize Nazar)

Güzel isimlerin / sıfatların sahibi ve bütün güzelliklerin yaratıcısı olan Allah’ın güzelliklerine bakmak, kalpleri dolduracak ilâhî aşkla cezbelenmek Cennet’in en büyük mânevî nimeti olacaktır.

Kıyame Sûresi 22-23:

“O gün insanlar vardır, yüzleri ışıl ışıl parlar. Onlar Rablerine; (O’nun güzelliklerine) bakar dururlar.”

Allah’ı ve O’nun yarattıkları üzerindeki hâkimiyetini tanıma- yan Kâfirlerin bu azîm nimetten yoksun kalacakları da şöylece açıklanmaktadır.

Mütaffifîn 15:

“Hayır! Onlar o gün Rablerine (bakamayacak) şekilde perdeleneceklerdir.”

Peygamberimizin       Allah’ın     Güzelliklerine       Bakma Konusundaki Açıklamaları:

a-Sevgili Peygamberimiz “İslâmî çizgide hayatlarını güzelleştirenlere güzellikler yurdu olan Hüsna (Cennet) ve Allah’ın güzelliklerine bakma olan Ziyade’si (artı ilâvesi) verilecektir, ” anlamında ki Yûnus sûresinin 26. âyetinin açıklamasında şöyle buyurmuştur:

– Cennetlikler Cennet’e girdiği zaman Allah tarafından bir yetkili, -Allah’ın size vaadi vardır, – şeklinde duyuruda bulununca, onlar da şöyle diyeceklerdir:

– Allah bizim yüzümüzü nûrlandırmadı mı, bizi Cehennem’den kurtarıp Cennet’e koymadı mı? Bu sözleri üzerine Allah ile aralarındaki engel kaldırılır.

Peygamberimiz açıklamalarını şöylece sürdürür:

–  Allah’ın zâtına yemin ederim; Allah, Cennetliklere, kendisi- ne bakar olmaktan daha çok sevebilecekleri bir nimet vermemiştir.134

b-Allah’ın Resûlü sahâbilerine şöyle buyurur:

–    Sizler dolunay halindeki ayı apaçık görüyor musunuz? (Gündüz vakti bulut engeli yok iken) güneşi de tam olarak izleye- biliyor musunuz?

– Evet, görüyor ve izliyoruz.

– Dolunayı gördüğünüz gibi Rabbinizi de rahatlıkla göreceksiniz.135

Peygamberimiz konumuzla ilgili diğer hadîslerinde de şöyle buyururlar:

Cennetliklerin Allah katındaki en değerlisi, her gün sabah akşam (gibi süre aralıklarıyla) olmak üzere Allah’ın güzelliklerine bakanlar olacaktır.136

Adn Cennet’inde mü’minler, üzerinde yalnızca Kibriya (büyüklük) örtüsü olduğu halde Allah’ın güzelliklerine bakacaklar. Onlarla bakışları arasında sadece bu Kibriya örtüsü bulunacaktır.137

Biz, yerküresi benzeri olan ayı ve dünyamızdan bir 1,3 milyon kat büyük olan güneşi ne ölçüde görebiliyorsak Allah’ın cemalini / güzelliğini de o ölçüde görebileceğiz.

Sevgili Peygamberimiz bile Allah’ı ancak bir nûr tecellisi halinde görebilmiştir. Ona, Rabbini gördün mü diye sorulduğunda, “O, bir Nûr’dur, Onu nasıl görebilirim?” buyurmuştur. Üstelik ay ve güneş yeryüzünden görüldüğü gibi mekândan berî olan Allah da Cennet’te değil, Cennet’ten görülecektir.

Kaldı ki Kur’ân’da görme değil, nazar / bakma ifadesi kullanıl- maktadır. Ayrıca, “Gözler Onu idrak edemez” buyurulmaktadır.138

Allah’ın güzelliklerine bakma, Cennet’te   erebileceğimiz en büyük nimet olacağı içindir ki güzellikler örneği Sevgili Peygamberimiz, bize de örnek oluşturan yakarışlarında şöylece duâ etmişlerdir:

Allah’ım! Senden güzelliklerine baktıracağın kullarınla birlikte beni de Cennet’e ulaştırmanı isterim.

Kehf sûresinin 29. âyeti de, Allah’ın güzelliklerine bakmak isteyenleri, beraber olunacak kişiler olarak nitelemektedir:

“Sabah akşam Rablerine, sadece O’nun vechini / zâtî güzelliklerini dileyerek duâ edenlerle beraber olmaya bak. Dünya ha- yatının geçici güzelliklerini arzulayarak gözlerini onlardan ayırma. İsteklerine uyup gittiği, işlerinde de ölçü tanımaz olduğu için kalbini bizi anmaktan yoksun bıraktığımız kişiye de baş eğme.” 139

2-Allah’ın Rızası ve Sevgisi (Rıdvanullah)

Allah, güzelliklerini izlettireceği Cennetliklere rızası ve sevgisini de saçacaktır.

Bu büyük mânevî nimet bizlere Tevbe Sûresi’nin 72. âyetinde şöylece tanıtılmaktadır:

وَعَدَ اللّٰهُ الْمُؤْمِن۪ينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْر۪ي مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ خَالِد۪ينَ ف۪يهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً ف۪ي جَنَّاتِ عَدْنٍۜ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللّٰهِ اَكْبَرُۜ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظ۪يمُ۟

“Allah, îman eden erkeklere ve kadınlara, içlerinden ırmaklar çağlayan, içinde ebedî olarak kalacakları Cennetler ve Adn Cennetlerinde güzel meskenler vaad etmiştir.

Rıdvanullah; Allah’ın onlardan razı olup onları sevgisiyle kuşatması ise daha büyük bir nimettir. İşte büyük kurtuluş budur.”

Rıdvanullahı açıklayan bir hadîs-i kutsîde ise şöyle buyrulmak- tadır:

Size Sevgimi Veriyorum

Ebû Saîd el-Hudri (r.a.) anlatıyor:

“Allah’ın Resûlü Hz. Muhammed, Allah’ın, kullarına şöyle buyuracağını anlattı:

-Ey Cennet Ehli (Kullarım!) Ey Cennet Ehli (Kullarım!)

-Buyur Rabbimiz! Emirlerine

-Sizlere verdiğim nimetlerden hoşnut ve razı mısınız?

-Nasıl hoşnut ve razı olmayız. (Yâ Rab?) Yarattığın kullardan hiç birine vermediğin nimetleri bize

-Size, verdiklerimden daha da yüce olanını vereceğim.

-Hangi nimet bundan yüce olabilir? (Ya Rab!)

– Size sevgimi / rızamı bahşediyorum. Bundan sonra ebediyen size öfkelenmeyeceğim.140

Böylece Allah onları sever ve onlardan râzı olurken, onlar da Allah’tan râzı olacaklardır. Kur’ân bu gerçeği açıklamaktadır. Maide sûresinde şöyle buyrulur:

“Sorgulamanın yapılacağı gün, (İslâmî çizgide) dosdoğru olanlara doğruluklarının fayda vereceği gündür. Onlara altlarından ırmaklar akan Cennetler verilecektir ve onlar orada sürekli olarak kalacaklardır. Allah, onlardan râzı olacaktır, onlar da O’ndan râzı olacaklardır. İşte bu, çok büyük bir kurtuluştur.”141

3-Allah’ın Cennetliklerle Konuşması ve Selâmı

Cennet’e girecek mü’minlerin erecekleri bir mânevî nimet de aracısız ve sözlü olarak Rabbimizin “Selâm”ına muhatap olacak olmalarıdır. Bu Selâm hakkında Kur’ân’da şöyle buyrulmaktadır:

اِنَّ اَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ ف۪ي شُغُلٍ فَاكِهُونَۚ* هُمْ وَاَزْوَاجُهُمْ ف۪ي ظِلَالٍ عَلَى الْاَرَٓائِكِ مُتَّكِؤُ۫نَ* لَهُمْ ف۪يهَا فَاكِهَةٌ وَلَهُمْ مَا يَدَّعُونَۚ* سَلَامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَح۪يمٍ

“Cennet’e girecekler ‘Bu Gün’ hiç şüphesiz sevinecekleri uğraşılar içinde olacaklar. Onlar ve eşleri (mutluluk) gölgeleri içinde koltuklarına yaslanarak oturacaklar; onlara orada her bir tür meyve sunulacak ve istediklerinin bütününe de kavuşacaklardır. Merhameti engin olan Rablerinden aracısız ve sözlü olarak onlara “Selâm olsun” da denilecektir…”142

Mahiyetini bilemediğimiz fakat Cennetliklerin rûhlarında derin coşkular oluşturacak bu Selâm hakkında sevgili Peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyurur:

“Cennet ehli nimetler içinde mutlu iken birden üzerlerinde bir Nûr belirir. Başlarını kaldırıp bakarlar. Rablerinin üstlerinden kendilerine nazar ettiğini ve ‘Selâm olsun size Ey Cennetlikler!’ diyerek Selâm verdiğini anlarlar.

“Rableri onlara, onlar da Rablerine bakar. Bu sırada hiçbir nimetle de ilgilenmezler. Bu durum Rableri ile araları perdeleninceye kadar devam eder. Ne var ki perdelendikten sonra bile Rabbin Nûr’u ve o Nûr’un bereketi onların ve bulundukları yerlerin üzerinde etkisini sürdürür.”143

4- Yüce Kişilerin Dostluğu

Cennet’te başta Sevgili Peygamberimiz olmak üzere insanlık semasının yıldızları olan Peygamberlerle, milyonları erdemlere yönlendirmiş olan mü’min âlimler ve yöneticilerle, insan hakları ve hürriyetleri uğruna Allah için can vermiş şehîdlerle, özetlersek, Allah’ın rızasını kazanmış büyük insanlarla beraberlik ve sohbet de pek azîm nimetlerden birini oluşturacaktır. Cennetliklerin dereceleri arasındaki farklılık birlikteliği engellemeyecek, belki şekli ve süreyi etkileyecektir.

Nisa 69:

وَمَنْ يُطِـعِ اللّٰهَ وَالرَّسُولَ فَاُو۬لٰٓئِكَ مَعَ الَّذ۪ينَ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيّ۪نَ وَالصِّدّ۪يق۪ينَ وَالشُّهَدَٓاءِ وَالصَّالِح۪ينَۚ وَحَسُنَ اُو۬لٰٓئِكَ رَف۪يقاًۜ

“Allah’a ve O’nun elçisi Muhammed’e itâat edenler, Allah’ın kendilerini nimetlendirdiği Peygamberlerle, inançları ve yaşayışlarında dosdoğru olanlarla, hakîkatin şâhitleri / şehîtleriyle ve İslâm’a ve ortak akla uygun işler yapanlarla beraber olacaklardır. Onlar ne güzel arkadaşlardır.”

Yüce insanlarla birliktelik âhiretin yaşanan ilk mânevî nimetlerinden olacaktır. Çünkü Şanı büyük olan Allah, “Gir Cennet’ime.” emrini vermeden, “Gir kullarımın arasına.” emrini verecek, Cennet’e beraberce sevk olunacaklardır. (Fecr, 29-30)

5- Allah’ı Tesbîh ve O’na Hamd

Kıyâmet Günü’nün korkuları ve elemlerinden korunarak Cennet’e girmiş olma sebebiyle ve çeşitlenerek artacak mânevî ve maddî nimetlere erme nedeniyle içten içe duyulacak ve vecdin doru- ğuna yükseltecek Allah’a övgü de mânevî nimetlerdendir. Görevimiz olmaksızın yapılacak hamd ü sena ile ilgili olarak Kur’ân’da şöyle buyrulmaktadır:

Fâtır 33-35:

“(İslâm’ın ve ortak aklın gösterdiği hayırlarda yarışanlar) Adn Cennetlerine girecekler, orada altın bilezikler ve incilerle süsleneceklerdir. Orada elbiseleri de ipekten olacaktır. Onlar da şöylece hamd edip övgüde bulunacaklardır:

–   Bizden hüznü gideren Allah’a hamd olsun. Hiç şüphesiz Rabbimiz çok bağışlayan ve şükrün karşılığını da çokça verendir. O, lütfuyla bizi Dârul-Mukâme olan Cennet’e yerleştirdi, Orada ne yorgunluk çekecek, ne de usanç duyacağız.”144

Yûnus 9-10:

“Îman edip de kendilerine emredilen güzel işleri yapanları, Rableri îmanları sebebiyle altlarından ırmaklar akan Ne’îm Cennetlerine iletir. Onların oradaki duâsı şöyle olur:

-Allah’ım! Sen her türlü eksiklerden berîsin.

Birbirlerine sağlık dilekleri de ‘Selâm’dır. Duâlarının sonu ise ‘Âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamdolsun ’ şeklinde hamd ü senadır.”

Şanlı Peygamberimiz de Cennet ehlinin sabah-akşam yani fasılalı olarak Allah’ı tesbîh edeceklerini, bir diğer anlatımla Onu bütün yüceliklerle vasıflayıp eksikliklerden berî kılacaklarını açıklamaktadır. O, kendilerine ilham edilecek bu tesbîhlerin kişilerin nefes alması gibi tabîi bir şekilde gerçekleştirileceğini de beyan etmektedir.145

6.  Meleklerin Selâmı ve Dostluğu

Başta Vahiy Meleği Cibrîl ve diğer Elçilik Makamı’na erdirilmiş Melekler olmak üzere bize refakat ettirilerek sözlerimiz tescil ve işlerimiz tesbit ettirilmiş Meleklerle ve ayrıca bizim için görevlendirilmiş olan Cennet görevlisi Meleklerle ilişkilerimiz- dostluklarımız da bizler için mânevî nimetlerden birini oluşturacaktır. Çünkü onlar bizi karşılayacak ve bizimle -bilemediğimiz şekilde- dostluklarını sürdüreceklerdir. Kur’ân bu hakîkati şöylece açıklamaktadır:

Fussilet 30-32:

“Melekler, Rabbimiz Allah’tır diyenlerin ve sonra da İslâmî çizgide dosdoğru olanların yanı başına inerler ve onlara şöyle derler:

-Korkmayın, üzülmeyin, size vaad olunan Cennet’le sevin- Biz dünya hayatında sizin dostlarınızdık. Âhiret’te de dostlarınız olacağız. Cennet’te çok bağışlayan ve pek merhametli olan (Allah’tan) bir ağırlama olarak canlarınızın çektiği ve arzu ettiğiniz her şey sizin olacaktır.”

Zümer 73:

“Rableri olan Allah’ın emirleri ve yasaklarına aykırılıktan korunanlar da bölük bölük Cennet’e sevk edilecekler; oraya vardıkları ve Cennet’in kapıları (merasimle kendilerine) açıldığında Cennet’in özel görevlileri olan Melekler onlara şöyle diyecek:

-Selâm olsun size! Mutluluk içindesiniz. Ebedîyen mutlu olarak yaşamak üzere giriniz Cennet’e.”

Burada meleklere ilişkin özet bilgiler verme gereğini duyuyoruz:

Meleklerin varlığına îman etmekle mükellefiz. Onlar insanlardan önce yaratılmış varlıklardır. Yaratılış özellikleri farklıdır. Evrenle ve insanlarla ilgili görevleri vardır. Biz, dünya hayatında, bizimle alakalı görevleri sebebiyle bize refakat eden ve ilhamlar saçan Melekleri göremiyoruz. Ama Cennet hayatımızda onları aslî hüviyetleri içinde göreceğiz.146

(Devam Edecek)

ALİ RIZA DEMİRCAN

MİRATHABER.COM -YOUTUBE-

DİP NOTLAR

134-Cennet 16, Hn. 2555.

135-Tirmizi Cennet 17, 2553.

136-Tirmizi Cennet 17, 2556.

Cennet’te dünya ölçeğinde gün olmayacağına göre görmenin sıklığına vurgu yapılmaktadır.

137-Müslim Îman 180; Buhârî Tevhid Vücûhün Yevmeizin Nâdıretün; Dârimî Rikâk 101.

138-Müslim Îman 78, Kıyame 23, En’am

Kur’ân, sülasi mazileri ile söylersek Nazara / bakma, Rea / görme ve Ebsere / kalp gözü ile görme fiillerini birbirinden ayırmaktadır. Bu fiiller farklı anlamlarıyla A’raf 198’de bir arada şöylece kullanılmaktadır: “:. Sen onları sana bakarken görüyorsun, oysa ki onlar gerçeği görmüyorlar. ”

139-Allah’ın Vechi, Onun zatı anlamındadır. Peygamberimizin anlatımına göre “Allah güzel ve güzelliklerin kaynağı” olduğu için O’nun Vechi’ni istemek, güzelliklerine bakmayı istemektir. (Bak. A’raf 180, Haşr 24, Et-Tac 5 / 32, Rağıb Vech maddesi)

140-Buhârî Rikak 51, Tirmizî 2558.

141-Maide Ayrıca bak. Mücadele 22, Fecr 28, Beyyine 8

142-Yâsîn 55-58.

143-İbn Kesîr Yasin Rabbimizin Cennetliklerle konuşacağına ilişkin dolaylı delil için bak. Âl-i İmrân 73.

144-Cennet’te yorgunluğun olmayacağını açıklayan Fâtır 35, “Ölümün kardeşi olduğu için Cennet’te uyku olmayacağına” ilişkin Peygamberimiz tarafından söylendiği ileri sürülen hadîsin doğruluğunu kanıtlamaktadır. İstisnaî de olsa hiç uyumayan insanların mevcudiyeti de bu doğruyu pekiştirmektedir.

145- Müslim Cennet 17-18; Buhârî Enbiya

146-Hac 75; İnfitar 10-12; En’am 61.