Küresel Enflasyon Tam Gaz!

Mehmet Akif Soysal’ın kaleme aldığı “Küresel enflasyon tam gaz!” yazısını siz değerli okuyucularımıza sunuyoruz..

Son iki yılda yaşanan gelişmeler Dünya’nın son yüzyılda karşılaşmadığı türden tecrübelerdir. İşin farklılığının temelinde daha evvel yaşanan tecrübelerin ülkeler ve bölgeler ile sınırlı kalmasıyken şimdilerde ise küresel ölçekte yaşanmasında yatmaktadır.

Enflasyon derdi de küresel bir sorundur. İşin hem finansal tarafında yatan yani parasal genişleme neticesinde oluşan hali de tedarik zincirlerinin kırılması neticesinde de gerçekleşenler hep yeni tecrübelerimizdir.

Geldiğimiz nokta itibariyle küresel enflasyonun durulacağına dair iyi bir haber vermek pek mümkün görünmüyor.

Dün edindiğimiz haberlerden biri de enflasyonun süreceğine ve hatta artacağına dair işaretler vermektedir.

Toyota, Japonya’nın ve Dünya’nın en büyük otomobil üreticisi, Japonya’nın en büyük çelik alıcısıdır ve metali hem şirket içinde hem de tedarikçileri tarafından kullanılmak üzere tedarik etmekten sorumludur. Satın alma fiyatı, gemi yapımından ev aletlerine kadar çeşitli sektörlerdeki sözleşmeler için bir ölçüt görevi görüyor ve en son artış, Japonya’nın iş sektörünün geniş bir kesiminde hissedilebiliyor.

2010 mali yılından bu yana Toyota ve Nippon Steel, demir cevheri, kok taş kömürü ve diğer hammaddelerin değişen maliyetlerine bağlı olarak altı ayda bir fiyatları yeniden müzakere etmektedir. İki şirket, son müzakerelerinde üst üste üçüncü kez bir artış konusunda anlaştı.

Toyota Motor, Nippon Steel ile yaptığı son görüşmelerin ardından, Ekim-Mart döneminde ton başına yaklaşık 40.000 yen (289$) gibi rekor bir artışla parça üreticilerine sattığı otomotiv çeliğinin fiyatını artıracak.

40.000 yen’lik bir artış kabaca %20 ila %30’luk bir sıçrama anlamına gelmektedir. Daha önce, bu çerçeve altındaki en büyük artış, bu yılın Nisan-Eylül yarısı için ton başına yaklaşık 20.000 yen olmuştu.

Sektör analistlerine göre bir arabanın malzeme maliyeti 2020 mayıs ortalamasından kabaca iki katına çıkmış. Çeliğin bu maliyetin yaklaşık yarısını oluşturduğu bilinmekte. Otomobil üreticilerinin Çelik firmalarından tedarik ettiği mal fiyatlarının artması sonuçta otomobil üreticilerinin araçlarının fiyatını küresel ölçekte yükseltmeye sebep olacaktır.

Enerji fiyatlarındaki artış ve bunun sebep olacağı küresel çıktıdaki düşüş de önümüzdeki kışın büyük sorunları olarak bizleri beklemektedir. Almanya’da bu kışın getireceği enerji kıtlığı neticesinde sanayinin sekteye uğrayacak olması da henüz ana senaryo olarak da fiyatlanmış değil. Umarız böyle bir sorun gerçekleşmez.

Doğu’dan Batı’ya küresel ölçekte enflasyon beklentileri artmaya devam ediyor. İşin kötüsü kalıcı olacağına dair beklentiler de artıyor.

İngiltere’de uzun vadeli enflasyon bekleyişleri Ağustos ayında rekor seviyeye yükseldi.

Citi ve pazar araştırma şirketi YouGov tarafından yapılan araştırmaya göre, İngiltere’de gelecek 5-10 yıl için enflasyon beklentisi Ağustos’ta da yükseldi. Yani İngiltere’de bile orta vadede enflasyonun düşeceğine dair bir beklenti yok.

Salgın ve savaş sonrası tedarik sorunlarının getirdiği yük enflasyonist baskı oluşturmaktadır. Ancak bunlardan önemlisi “Küresel Para Sistemi” bu vakte hazırlıksız yakalandı. Zira finansal genişlemenin en büyüğünü 2008 yılında beridir yaşamaktayız ve para sisteminde oluşan balon ha patladı ha patlayacak!

https://www.yenisafak.com/yazarlar/mehmet-akif-soysal/kuresel-enflasyon-tam-gaz-2063906