On bin yıllık tarıma tehdit: Konya’daki dev obrukların nedeni açgözlülüğümüz

Allah Ademoğullarına tabiatı, yeryüzü nimetlerini emanet etti. Ancak insan Allah’a başkaldırdıkça açgözlü şekilde bu nimetleri yarın gelmeyecekmiş gibi, ahirette hesap sorulmayacakmış gibi yağmalıyor, bir yandan Küresel Isınma’ya neden olurken diğer yandan da ovaları, gölleri kurutuyor, on bin yıllık ekmek sepetini parçalıyor.

A. Galip Gümüşdere

Türkiye’nin en büyük ili olan, Çatalhöyük kazılarında en az 10 bin yıllık tarımsal geçmişi ortaya çıkan Konya ilinde yüzlerce yeraltı çukuru bir anda ortaya çıkarak, bölgeyi, tarımı, insan hayatını tehdit ediyor. Sadece Karapınar ilçesinde 600 obruk ortaya çıktı. Bazıları içine bir otobüsü alabilecek büyüklükte derin yer çöküntüleri, bütün dünyada merakla izlenirken, yerel çiftçilerin gelirini elinden alıyor ve korku içinde yaşamalarına neden oluyor.

Obrukların ardındaki gizem çözüldü

Obrukların nedeni araştırmaların ardından ortaya çıktı. Yeraltı obruklarının nedeni aşırı suya ihtiyaç duyan yeni tarım yöntemleri ve gelişkin teknolojiler sonusunda hızla yeraltı kuyu sularının kullanılmasından kaynaklanıyor. İklim değişiklikleri nedeniyle kuraklığın sonucunda çiftçilerin kuyu sularını yüksek dozda çekmesine karşılık su beslemesi olmadığından bir süre sonra yeraltındaki su havzaları kuruyor. Bu kuruma ardından oluşan boşluk üstündeki ağırlığı taşıyamadığından, toprak boşalan havzaya çöküyor ve obruklar meydana geliyor.

AFAD ve Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından Karapınar bölgesinde obrukların sayısı, yeri, oluşturdukları riskler ve obruk olabilecek bölgelerin belirlenmesine yönelik çalışmalarda bölgenin risk haritası oluşturulurken, 2020 yılında yapılan çalışmalardan sonra oluşan yeni obruklar ve daha önce ölçüm yapılmayan obrukların eklenmesiyle bölgedeki obruk sayısının 600’ü geçmiş olduğunu ortaya koydu.

Konya Teknik Üniversitesi Obruk merkezi, büyük Sultaniye ovasındaki Kayalı ve Yağmapınar bölgelerinde obrukların kilometrekarede 100’den fazla obruk olmasıyla birim alana düşen obruk sayısı bakımından aşırı yüksek olduğunu bildirdi. Bu, her 100 metrede bir obruk anlamına gelmekte. 100 metrede bir yerin çökmesiyle tarımın da yapılması olanaksız hale gelmekte. Dahası ne zaman nerenin çökeceğini bilmemek yaşam tarıznda korku ve tehlike oluşturmakta.

Obruklar genelde birkaç metre çapında ancak bunlar yer yer 30 metre çapa kadar çıkabiliyor. Kayalı obrukları sadece tarım alanında değil. Yerleşim yerlerine bir kilometreden daha yakın mesafeye yaklaştı. Geçtiğimiz yıllarda bölgenin birçok yerinde yerleşim merkezlerinin içerisinde de obruklar oluştu. Bir gece uyurken evin olduğu gibi yer tarafından yutulması tehlikesi çok uzak değil.

Havzanın kuzeyindeki Altınekin, Cihanbeyli, Sarayönü ve Kadınhanı bölgelerindeki farklı obruk oluşumları da incelenmekte olduğu belirtiliyor. Yapılan araştırmalar henüz tamamlanmasa da insanın aşırı su tüketimi, yine insandan kaynaklanan küresel ısınmayla birleşince tarımın başladığı, insanlık kadar eski olan Konya ovasının adım adım doğa tarafından delindiğine şahit oluyoruz.

Faizci Vahşi kapitalizmle dünyada çokuluslu firmalar, enerji şirketleri, gıda şirketleri, kimya şirketleri, yeryüzünde ve gökyüzünde doğayı yok ediyorlar. Gerek salınan gazlar, gerek bunları düzenleyebilecek ormanların sistematik tahribiyle küresel ısınma artıyor. Çıkan kuraklık sonucu kuyulardan çıkarılan suların yerin yenisi gelmiyor. Bu da obruklara toprağın çökmesine neden oluyor. Bunların hepsi insan eseri, yeryüzünde fesat çıkarmanın sonucu. İnsanlık doğru düşünse, Allah’ın yaratıcılığını tanısa ve Rabbine teslim olsa, gerek küresel ısınmayı, gerekse yeraltı sularını aşırı tüketimini kolayca önleyebilir.

Ancak insanlık bugün her yerde meczuplar gibi gözü dönmüş doğayı imha ediyor, Kuran’da belirtildiği gibi, yeryüzünde fesat çıkarıyor, ekinleri kurutuyor, davarların kulaklarını kesiyor.