“Organ Nakli Sömürüsüne Karşı Çıkış Sebeplerim” başlıklı makalemi kendisine gönderdiğim değerli bilim adamı dostum İ. S. Beyefendiden cevabi bir yazı aldım. Faydalı olur ümidiyleler sunuyorum:
Sayın Hocam,
Prensip olarak organ nakline karşı değilim ancak;
1. Nakil öncesinde nakil dışı bütün seçeneklerin hasta için denendiğinden emin olunması veya hastanın sağlık durumunun diğer seçeneklere uygun olmadığının mutlak ve net bir şekilde Devletin belirlediği kurullarca belgelenmesi gerekir kanaatindeyim..
2.Nakillerin de alt tiplerinin ayrılması gerekir.
A. Kornea ve ilik gibi nakiller vericide hemen hiç problem oluşturmaz,
B. Böbrek ve karaciğer gibi nakiller verici sağlıklı ise genellikle rahat tolere edilir
C. Kalp nakli gibi vericinin beyin ölümü gerektiği durumlar ise tartışmaya açıktır çünkü Beyin ölümü meselesi gri alanın bulunduğu bir konudur.
3.Nakillerin devlet tarafından çok ciddi bir şekilde denetlenmesi gerekir.
4. Nakil zincirinde görev alan sağlık personelinin eğitim, ve nakil görevlerindeki bütün giderlerinin devlet tarafından karşılanarak firmalarla ilişkisinin kesilmesi gerekir kanaatindeyim.
5. Nakil dışı yapay organ gibi seçeneklerdeki araştırmaların teşvik edilerek bu duruma ihtiyacın azaltılmaya çalışılması için gayret gösterilmelidir. Çünkü nakilde bazen verici adayları üzerinde sosyal baskılar olabilmektedir.
6. Hayvandan insana nakiller ve kişinin kendi hücre/dokusundan genetik yollarla çoğaltma yöntemleri ile doku/organ elde etme (konunun dinimize uygunluğunun ilgili kurullarda tartışıldıktan ve çerçevesinin çizildikten sonra) yapılabileceği kanaati taşıyorum.
7. Doğum sonrası kord kanı alınarak çocukta ileride olabilecek kanserlere karşı saklanması konusunun da ilgili uzmanlarca tartışılması gerektiği kanaatindeyim.
8. Sperm depolama, yumurta nakli, taşıyıcı anne gibi durumları da bu meseleden ayrı tutamayız kanaatindeyim. Bu konular denetlenmezse tehlikeli sonuçlara neden olabilir.
9. Genetik bilimi yakın gelecekte bizlere yeni birçok açılımı getirecekken birçok yeni sorun ve açmazlarla karşı karşıya kalacağız. Şimdiden kafa yormak gerekmektedir.
10. Ayrıca, akıllı telefon ve saatler dışında giyilebilir teknolojiler, vücuda yerleştirilebilir sağlık verisi tarayıcılar bizim için hem fayda ve avantaj hem de risk taşıyabilir.
11. Bütün bu süreçlerin, organ ve doku bazında tek tek Din alimleri, Tabipler, Bilim insanlarının olduğu ve her konuda karşıt görüşlerin gerekçeleri ile dillendirildiği çalıştaylar ve/veya akademik toplantılarla karara bağlanması gerekir kanaatindeyim. Akademi kurulması gerekir.
ALİ RIZA DEMİRCAN