ÖMRE BEDEL KADİR GECESİNİ RAMAZANIN HER GECESİNDE ARAMALIYIZ

Bismillahirrahmanirrahim

Haram Aylar, Ramazan ve Cuma Farklıdır

Güzel Kardeşlerim! Gündüzleri, geceleri, ayları ve yılları oluşturan tabîat kanunlarını halk eden yüce Allah’ımızdır. Rabbimizin ayrıcalıklı kıldığı süreçler dışındaki bütün zamanlar, tüm geceler birbirlerine eşittirler.

Hac aylarını içine alan, dört büyük haram ay, bir diğer anlatımla dört büyük barış ayı Rabbimiz tarafından ayrıcalıklı kılındığı gibi, oruç ibadetinin tahsis buyurulduğu Ramazan da farklıdır. Cuma günü de özellikli bir zaman dilimidir.

Güzel kardeşlerim; Kadir gecesiyle ilgili olarak yüce Mevla’mız hayat kitabımız Kur’an-ı Kerim’de bir sûre indirmiştir. Kadir Sûresi denilen bu sûrede, Kadir gecesinin özelliği ve güzelliği özetlenmiştir. Bu sûrede Rabbimiz şöyle buyurur:

“Biz, Kur’an’ı, (Kur’an’ın insanın yaratılışını ve bilgiye yetenekli kılınışını konu alan ilk ayetlerini) Kadir gecesinde indirdik. (Ey Peygamber/ bu sûreye muhatap olan ey insan!) Sana Kadir gecesinin yüceliğini/hüküm gecesi oluşunu/ büyüklüğünü kim bildirebilir ? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Rabbinin koyduğu yasalar çizgisinde melekler ve (Vahiy meleği Cibrîl olan) er- Rûh (insanlara, canlılarla ve tabiata yönelik) her bir tür görev için bu gecede inerler de inerler. Bu gece fecrin/tanyerinin ağarmasına kadar devam edecek bir Selâmdır, (güvenlik, , günahlardan arınma ve yücelme gecesidir.)”

Güzel kardeşlerim! Anlamını sunduğumuz bu sureyi, dört bölüm halinde açıklamaya çalışacağız.

I. Kadir, Kur’ân’ın İndirildiği Gecedir

Kadir sûresinin ilk âyetinde şöyle buyrulmaktadır.

“Biz Kur’an’ı, (Kur’ân’ın insanın yaratılışı ve bilgiye yetenekli kılınışını konu alan ilk âyetlerini) Kadir gecesinde indirmeye başladık…”

Kardeşlerim; Bu gecede indirilen Kur’ân veya Kur’ân’ın indirilen ilk ayetleridir, Bu sebeple Kur’an’la alakalı bazı bilgilerimizi hatırlamalıyız. Bu surenin indirilişinin bir amacı da bu konuyu hatırlatmak olsa gerektir.

Kur’ân Evrenseldir

Kur’an Allah’ın kitabıdır. Söz ve mâna olarak, 23 senelik zaman süreci içinde aziz Peygamberimiz Hz. Muhammed’e âyet âyet, sûre sûre indirilmiştir, Peygamberimiz tarafından okunmuş, tebliğ edilmiş, yazdırılmış ve hükümleri de uygulanmıştır. Ayrıca Peygamberimiz ve müminler tarafından ibadet dili olarak da kullanılmıştır.

Güzel kardeşlerim, Kur’an belli bir zaman süreci ile ilgili olarak gönderilmemiştir. Kur’an evrenseldir. Tüm insanlığa hitap eden kitaptır. Kur’an Kıyamet Günü’ne kadar geçerli ilahi yasalar dizisidir. O’nu bize tebliğ eden ve açıklayan Hz. Muhammed de evrenseldir, Peygamberliği Kıyamet Günü’ne kadar geçerlidir.

Kur’ân Allah’ı ve İnsanı Tanıtır

Kur’an bize bütün varlıkların halikı olan yüce Mevla’mızı tanıtır. O, bize evreni açıklar. Kur’an bize insanı ve onun ebediliğe erdirilmiş sorumlu bir varlık olduğunu öğretir. Kur’an bize yeryüzü tarihini, peygamberler örneğinde özetler. Kur’an bize insanın insanı sömüremeyeceği muhteşem bir hayat düzeni de sunar.

Ana Görevimiz Kur’ân’ın Bütününe İnanmak ve Onu Yaşamaktır

Bizim bu kitaba karşı görevlerimiz vardır. Ana görev; bu kitaba inanmaktır ama yalnızca inanç esaslarına değil. İnsan hayatını yönlendiren bütün esaslarına iman etmekle yükümlüyüz. O’nun her bir yasası taptazedir. Çağımızın ihtiyaçlarına cevap verebilecek niteliklidir. O’nun âhiret hayatına iman gibi bir inanç esasını, adalet ve zekât gibi bir emrini veya faiz ve zina gibi bir yasağını ya da aile, miras ve ceza gibi sunduğu sistemlerden birini inkâr, Kur’an’ın bütününü inkârdır. O’nun bütününe iman etmekle yükümlüyüz. O’nda eksiklik yok, O’nda fazlalık yok, O, insanın ihtiyaçlarına cevap verebilecek yüceliktedir.

Güzel kardeşlerim, inanmak ona karşı temel görevimiz olduğu gibi onu orijinal harflerinden okumaya çalışmak, anlamanın gayretini gütmek, anladıklarımızı uygulamak, uyguladıklarımızı uygulatmak ve de insanlara tebliğ etmektir.

Güzel kardeşlerim; burada bir hadisi zikretmeden geçemeyeceğim: Peygamberimiz şöyle buyurur:

“Allah’ın kitabı Kur’an, çare O’na uymaktır. Zira Allah’ın kitabı Kur’an’da sizden önce yaşamış bulunan toplulukların mutluluk ve felaket haberleri vardır. Sizden sonra gelecek nesillerin de yararlanacağı hakikat duyuruları vardır. O’nda, çağdaşlarınızın prensip edineceği düsturlar mevcuttur. O’nu bırakanların, O’nunla yönetmek ve yöneltilmek istemeyen zorbaların düzenlerini Allah başlarına getirir. Başka düzen yasalarıyla doğru yaşantıya ermek isteyenleri Allah çıkmazlara saptırır. O, Allah’ın yapışılacak ve yapışanları yükseltecek sağlam bir ipidir. O, takdim edecek çok yönlü bir öğüttür. Dosdoğru bir hayat yoludur. O’na bağlı görüşler eğriliğe, duygular da çirkinliğe sapmaz. Diller de ancak O’nunla batınlara kayıp sürçmez. Âlimler O’nun gerçeklerine doyamaz. O’nu ölçü edinerek karar veren doğruya erer, O’na göre amel eden sevap kazanır. O’nunla hüküm veren adaletli olur, adalet dağıtır.” (et-Tac 4/7; Tirmizî Sevabüu’l-Kurân 14…)

II. Kadir Bin Aydan Daha Hayırlı Olan Gecedir

Güzel kardeşlerim; sûrenin ikinci bölümünde şöyle buyuruluyor:

“ Kadir gecesi bin aydan daha hayırlı bir aydır.”

Sevgili kardeşlerim; bin ay ve fazlası, uzunca bir insan ömrüne tekabül eder. Dolayısıyla âyetin bu bölümünün anlamı şudur: bu gece ömre bedel bir gecedir. Ondan da hayırlıdır.

Bin ay ve daha da fazlasından hayırlı bir gece. Hayırlı bir gece de, nasıl hayırlı bir gece? Kur’an bize bunu açıklamıyor. Ama ‘Hayır’ Kur’an’ın kullandığı kavramlardan biridir. İyi olan, güzel olan, doğru olan, ferde, aileye, topluma yarar sağlayan, Allah’ın rızası kazanılabilecek her bir şey hayırdır. Böylesi genel bir anlamı düşünerek âyete bir daha bakabiliriz.

III. Kadir Meleklerin Görevlerle İndiği Gecedir

Ayetin sevgili kardeşlerim; Kadir sûresinin üçüncü bölümünde şöyle buyrulmaktadır.

“Rabbinin koyduğu yasalar çizgisinde melekler ve ( Vahiy veya Vahiy meleği Cibrîl olan) er- Rûh (insanlara, canlılarla ve tabiata yönelik) her bir tür görev için bu gecede inerler de inerler.”

Melekler ve Görevleri

Sevgili kardeşlerim; melekler, Allah’ın insanlardan önce nûrdan yarattığı varlıklardır. Onların varlığına iman etmek farzdır. Melekleri inkâr, kişiyi kâfirlerden kılar. Nûranî bir maddeden yaratıldıkları için, aslî hüviyetleri içinde ancak peygamberler tarafından görülebilirler. Göklerde yaşarlar, görevleri gereği yeryüzüne de inerler. Erkeklik ve dişilikleri yoktur. Yemezler, içmezler ve uyumazlar, süratle gider ve gelirler. İnsan sûreti dâhil değişik suretlere girebilirler. Onların Evrenle ve  İnsanlarla İlgili Görevleri vardır.

Değinildiği gibi Meleklerin Kadir gecesi inişi daha bir geneldir. İslam bilginleri bu inişin doğumlarla, ölümlerle, rızıklarla, tabiat olaylarıyla ilgili olduğu üzerinde müttefiktirler. Âyetlerin işaretleri de bu yöndedir.

Doğumlar, Rızıklar ve Ölümler Kader Planıyladır

a. Şura sûresinin 49. ila 50. âyetlerinde açıklandığı üzere dilediğine kız, dilediğine erkek, dilediğine erkek ve kız veren, istediğini de kısır kılan yüce Allah’tır.

b. Rızıklar da Yaradan’ın tekelindedir. O her bir canlının rızkını üstlenen Rab’dır. Kur’an Ankebut suresinin 60. ayetinde bizleri şöylece uyarır:

“Nice hayvanlar, sürüngenler böcekler vardır ki onlar kendi rızıklarını taşıyamazlar. Onları da sizi de Allah rızıklandırıyor.”

Bu ayet aziz kardeşlerim; Mekke’den Medine’ye hicret etmek durumunda kaldıklarında, biz ne yeriz ne içeriz nasıl barınırız diye endişelere kapılan sahâbileri teselli sadedinde indirilmiştir.

c. Doğumlar ve rızıklar gibi ömürler de İlahi Kader’le programlıdır. Bu gerçek Âl-i İmran 145 de şöyle açıklanır:

“Her bir nefsin ölümü yalnızca Allah’ın yasasına bağlıdır. Belli bir süreye göre yazılmıştır…”

IV. Kadir, Fecire Kadar Selâm Olan Gecedir

Bu gece güneşin batışından tan yeri ağarıncaya kadar, Kur’âni ifadeyle fecrin doğuşuna kadar selam olan gecedir:

“Bu gece fecrin/tanyerinin ağarmasına kadar devam edecek bir Selâmdır (güvenlik, günahlardan arınma ve yücelme gecesidir.)”

Fecir, orucun başlayacağı ve sabah namazının kılınabileceği ilk vakittir.

Kardeşlerim! Sûrede geçen “Hayır” sözcüğü gibi “Selâm” sözcüğü de açıklanmıyor. “Selâm” anlamı geniş olan Kur’an kavramlarından biridir.

“Selâm” Allah’ın isimlerinden biridir. Müslümanlar arasında selamlaşma şeklidir. Meleklerin, müminleri Cennet kapılarında hoş geldin diyerek karşılarken kullanacakları ifadedir.

Kadir Hangi Gecedir?

Sevgili kardeşlerim; Kadir gecesi ne zamandır? Cevabı özetleyeyim:

Kur’an-ı Kerim’deki ilgili ayetlerin işaretleriyle Kadir gecesi Ramazan geceleri arasında bir gecedir ama belirli değildir. (Bakara 185; Kadir 1) Bu konuda Aziz Peygamberimizin bazı hadisleri de var. Onlar Ramazanın son on gününü, son on gününün tek gecelerini işaret ediyorsa da, belirlemiyor.

Sakın ha bir gaflete düşüp de Kadir gecesini yalnızca Ramazanın 27. gecesinde aramaya kalkmayalım. Ramazanın 1. gecesi de, 3. gecesi de, 15. gecesi de Kadir gecesi olabileceği gibi, 21. ve 29. gecesi de olabilir. Dolayısıyla biz Ramazanda her gecemize kulluk bilinciyle başlayalım.

Kadir Gecesi Ne Yapılabilir?

Ramazan gecelerimiz içinde her bir gece, telefonlar aracılığıyla olsun ana baba, akraba ve dostlarımızdan bir kişiyi arayalım. Maddi ve mânevi yardımlar yapalım. Namaz kılalım. Rabbimizden bağışlanma dileyelim. Geleceğimiz için dualar edelim ve özellikle Peygamberimizin öğrettiği şu duayı yapalım

“Allah’ım affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet. Allah’ım affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet. Allah’ım affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet.”