Pakistan eski hasmı Bangladeş’e yakınlaşıyor, vizeler kalkıyor

Mirat Haber Ajansı

Pakistan, Bangladeşli vatandaşlar için vize üzerindeki tüm kısıtlamaları kaldırdı. Pakistan Yüksek Komiseri İmran Ahmed Sıddıki ile Bangladeş Dışişleri Bakanı Şehriyar Alam arasında Perşembe günü yapılan görüşme, Güney Asya’daki iki Müslüman ülke arasındaki soğuk ilişkilerde buzları eritmek olarak görülüyor. Görüşmeden sonra yapılan açıklamada, iki tarafın her düzeyde ikili temasları yoğunlaştırma kararı aldığı belirtildi. Sıddıki, Pakistan’ın da Bangladeş tarafından aynı cevabı beklediğini söyledi.

İki Müslüman ülkenin toplam nüfusu 400 milyon civarı. Hindistan’daki azınlıklar, Afganistan, Sri Lanka, Nepal ve Maldivler’dekilerle birlikte Hint Altkıtası olarak da bilinen Güney Asya, dünyada yaşayan her üç Müslümandan birine ev sahipliği yapıyor.

Eski adı Doğu Pakistan olan Bangladeş, Batı Pakistan’da yoğunlaşan iktidara karşı popüler hoşnutsuzluk nedeniyle 1971’de kanlı bir savaştan sonra Hindistan’ın destek vermesiyle bağımsızlığını kazanmıştı. İki ülke arasındaki ikili ilişkiler o zamandan beri gerginliğini korudu, ancak 2009’da Bangladeş’in 1971’de savaş suçlarıyla suçlananları yargılamak için bir mahkeme kurmasıyla zirveye ulaştı. Kurtuluş savaşı sırasında, ülkenin en büyük İslamcı partisi Pakistan ordusunun yanında yer aldı. Ebu-l-Ala el-Mevdudi’nin görüşlerine dayalı olan ve 1970lerde demokratik seçimlerle iktidara gelmekten yana olan Milli Görüş ile İhvan hareketlerine yakınlığıyla bilinen Cemaat İslami partisinin o zamanki Bangladeş şubesi, ülkenin dağılmasını önlemek için Pakistan’dan yana oldu. Bundan dolayı pek çok siyasi lideri aradan 40 yıl geçmesine rağmen çok sonradan idam edildiler.

Pakistan’ın bölgesel rakibi Hindistan, bağımsızlık için Bangladeşli savaşçıları desteklemişti, hatta ordu göndermişti. Ancak analistler, Bangladeş’in son zamanlarda Hindistan’ın BJP hükümetinin aleni İslam düşmanı tavırları nedeniyle Pakistan ile daha yakın ilişkiler aramaya başladığını belirtiyorlar. Hindistan ile ortak nehirler üzerinde tekel kontrolü, sınırlarda silahsız Bangladeşli sivillerin öldürülmesi ve İslamofobik Vatandaşlık Değişiklik Yasası’nın (CAA) kabul edilmesi gibi yeniden ortaya çıkan sorunlar var.

Geçen yıl Temmuz ayında Pakistan Başbakanı İmran Han, Bangladeşli mevkidaşı Şeyh Hasina’yı “herkesle dost ol ve kimseyle kötü olma” dedikleri bir dış politika izleyerek ilan ederken iki ülke arasında nadir bir olay olan telefon görüşmesi yaptılar. Pakistan elçisi Perşembe günü Dakka’da Hasina ve Dışişleri Bakanı Abdülmümin’i de davet ederek çeşitli konuları görüştü. Bangladeş dışişleri bakanlığından ayrı bir açıklamada Bakan Alam, Pakistan ile görüşmeyi dört gözle beklediklerini söyledi. Her iki taraf da, en son 2010 yılında yapılmış olan uzun süredir bekleyen dış büro istişarelerine ihtiyaç olduğu konusunda anlaştı.

Alam ayrıca Pakistan’ı, mevcut Güney Asya Serbest Ticaret Anlaşması (SAFTA) hükümlerini kullanarak, olumsuz listeyi gevşeterek ve ticaret engellerini kaldırarak daha fazla Bangladeş ürününe erişim sağlamaya çağırdı. Pakistan tarafı son görüşmede, üretken ticari ilişkiler kurmak için ticari olmayan tüm engellerin ele alınmasının altını çizdi. Alam ayrıca Pakistan’ı 1971 Bangladeş Kurtuluş Savaşı’nda işlenen soykırım için resmi bir özür dilemeye çağırdı. Pakistan elçisi ayrıca 1974 Üçlü Anlaşması’nın imzalı bir nüshasını Bangladeş devlet bakanına teslim etti.