Klasik mukayeseler dinler tarihinde daha çok farklılıkların, ana yapıların ve temel kavramların mukayesesini öne çıkarmaktaydı. Günümüz din biliminde Postmodern mukayese ise yeni bir anlayışla detayların karşılaştırılmasını, keskin ve kesin çizgilerden uzak ortak ve genel noktaların bilhassa benzerliklerin yüzleştirilmesini amaçlamaktadır.
Postmodern dönemde mukayese, zihinsel, bilişsel ve analitik araştırmaları önemseyen bir alan olup artık kaba ideoloji olmaktan çıkıp kanıksanmaya ve yeni sömürgeci bir konjuktürel duruma doğru gitmektedir.
Bu dönem bilgi ve bilimsel çağ olduğundan Postmodern cahil, okuma yazma bilmeyen değil artık okumayanlardır. İslama göre gerçek cahil, kainatı, insanı ve bu ikisi arasındaki ayetlere kör olup hakkıyla “okumayandır”. Her türlü islamsızlık haline geleneğimiz cahiliyye demektedir.
Bu açıdan Postmodern cahil, kelimenin tam anlamıyla yanlış öğrenen, saptırıcı öğrenen hatta bununla da kalmayıp yanlış bilgiyi öğretip yayandır. İslam’ın cahil ise, bile bile dalalete düşüp etrafındakileri de düşüren insandır.
Postmodern cahil, doğruya ulaşsa da kasıtlı olarak ideolojik saplantıları, haz ve hevesleri yüzünden kendini, zihnini veya inancını değiştirmek istemeyendir. Buna çok benzeyen bir tarzda İslama cahil olan ise Hak olan Yüce Varlık yerine batıl putlara körü körüne bağlanan zihnen ve şirke bulaşarak bu cehaletini bile bile sürdürendir.
Postmodern cahil, yeni şeyler öğrenmeyen, eskilerle yetinip cahil kalan veya kendini güncellemeyenlerdir. İslam’a cahil olan ise şeriatın gençleştirici, dinamik kılıcı, zamanı durdurucu ahkam ve muamalatına karşı gözlerini yumup kulaklarını tıkayanlardır.
Postmodern cahil, doğrulara karşı en hafifinden kayıtsız veya bilinemezci (agnostik) ve sözüm ona nötr durup gri tonlarla bile olsa pasif açıdan doğrular karşısında ve onu haykırarak reddedenlerdir. İslam’a cahil olan Hak karşısında suskun kalan böylece Batıl olanların aleni veya pasif savunucusu olandır.
Son olarak Postmodern cahil, zamanı iyi okuyamayan karanlıktaki kişiye denirken İslam’a göre cahil en radikal tanımla İslam’dan onun nurlu yolundan aydınlık değerlerinden, irfanı temellerinden yoksun kalan, ondan mahrum kalan ve daha korkuncu zulmeti aydınlık olarak bile bile sunan kişidir.
Prof. Dr. Mustafa ALICI