Rahmetle anıyoruz

Şair, din alimi, eğitimci (D. 23 Nisan 1904, Petriç Kasabası / Selanik – Ö. 15 Mayıs 1978, İstanbul). Babası Metriç Müderrisi İbrahim Adnan Efendi, annesi Müderris ve hattat Hacı Ali Efendi’nin kızı Latife Hanım’dır.

Güzelyazıcı soyadı hattat dedesinden dolayıdır. İlköğrenimine Petriç’te Hoca Halil Efendi’den aldığı derslerle başladı. 1912 yılında Balkan Harbi felaketi nedeniyle ailesiyle birlikte önce İstanbul’a, sonra da Amasya’ya göç etti. Orada Pendelli İlkokulunda okudu, Ahmed Efendi’den Kur’an, Yahya Efendi’den matematik dersleri aldı.

Bir yıl sonra ailesiyle birlikte Vize’nin Saray kasabasında muhacir sıfatıyla iskân edildi. İlkokulu Saray Ayaspaşa İlkokulunda bitirdi. Dört yaşında babasını, dokuz yaşında da annesini kaybettiği için hamiliğini ağabeyi Abdullah Hulusi Efendi üstlendi. Ağabeyi ve teyzesinin oğlu Asım Bey’le birlikte İstanbul’a yerleşerek sınav kazanıp medrese öğrenimine başladı. 1924 yılında önce Tıbbiye Mektebine yazıldı, ancak maddi imkânsızlık yüzünden bu öğrenimini yarım bırakarak İlâhiyat Fakültesine geçti. İlâhiyatta okurken Süleymaniye Kütüphanesinde açılan kütüphanecilik kursunu bitirdi. Bu dönemde önemli hocalardan özel dersler aldı. Özellikle Evkaf Nazırı Elmalılı Küçük Hamdi’den çok yararlandı.

Aynı yıllarda yazmaya başladığı şiirlerinden bazıları fakülte dergilerinde yayımlandı. 1927 yılında Darülfünun İlâhiyat Fakültesini bitirerek Fatih Millet Kütüphanesi Pertev Paşa Bölümüne atandı. Aynı yıl İstiklal Lisesinde Türkçe öğretmenliği ile Felsefe Fakültesi İhtisas Zümresindeki görevine başladı. Aynı yıl evlendi. Bu döneminde, hep saygıyla andığı hocaları Abduş Efendi ile Nüzhet Efendi’den büyük destek gördü.

Askerlik dönüşü (1932) eski görevlerine yeniden başlayarak Hayriye Lisesine edebiyat öğretmeni olarak atandı. 1935’te Vefa Lisesine geçti, ayrıca Murat Molla Kütüphanesine atandı. 1934 yılında Hilal Cavidan, 1936’da Ayşe Zühal adlarında iki kızı dünyaya geldi. 1936 yılında kızı Hilal’i, 1937’de eşi Hürmüz Hanım’ı kaybetti. Kızı için Yeteradlı şiirini, eşi için Abdulhak Hamid’in Makber’ine nazire olarak Mezarisimli şiir kitabını yazdı. Acılarının ardından Hacı Hasib Efendi’ye bağlandı. Ağabeyi ile birlikte bir defasında İbrahim Vardar’ın, bir başka kez üstadının evinde “halvet”e girdi. Bu yıllarda kendisini tasavvufa verdi, tasavvuf konularında üstadı Serezli Hacı Abdullah Hasib Efendi oldu.

1940 yılında ikinci evliliğini yaptı. İkinci Dünya savaşı nedeniyle 1941-43 yılları arasında askere alındı. Terhisinin ardından Süleymaniye Kütüphanesi tasnif heyetine atandı, Zeyrek Ortaokulunda Türkçe derslerinin okutmaya başladı. 1948 yılında din dersi hocası olarak Kız Öğretmen Okuluna atandı. 1962 yılına kadar devam eden bu görevi sırasında, Celal Ökten Hocaefendi ile birlikte İmam Hatip okullarının kurulması faaliyetlerine öncülük etti. Eğitime başlamasından sonra bu okullarda tefsir, hadis, fıkıh ve usullerini okuttu. 1950’de İstanbul Müftülüğü bünyesinde vaizlik ve hademe-i hayrat murakıplığına, ardından İstanbul ihtisas vaizliğine atandı. 1963’te başladığı Fatih Camii Hatipliğini fahri olarak 1968 yılına kadar sürdürdü. 1972’de başladığı İstanbul Müftülüğü görevi ölümüne kadar devam etti. Bu arada İskender Paşa Camiinde teravih öncesi vaazlar verdi. Güzelyazıcı, 1976 yılında Riyad’da toplanan İslâm Konferansına Türkiye’yi temsilen katılarak “İçtihad” konusunda Arapça bir tebliğ sunmuş, tebliği büyük ilgi görmüştü. Edirnekapı’daki Sakızağacı Mezarlığında, Şeyhi Hasib Efendi’nin yakınına gömülüdür. Ali Siyami, Zühal, Latife, Emine Incıla, Yahya Tayfur, Kadriye Mina adlarında altı çocuğu vardır.

ESERLERİ:

ŞİİR: Eylül Yaprakları(Önsöz: Tahir Olgun, Gönül Yolcuları adlı şiir kitabı ile birlikte, 1938).

DİĞER ESERLERİ: İnanışımın Değişmez Metinleri(?), Din Dersleri(1. cilt, 1957), Müminlere Hutbeler (2 Cilt, 1970).

BASILMAMIŞ ESERLERİ: MANZUM: Divan-ı Şeref, Bahar Dalları, Perişan Çiçekler, Ayna Kırıkları, Mezar (Makber’e nazire),Fani Gölgeler, Gönül Şafakları, Ayrılık Çiğdemleri.

DÜZYAZI: Cennatü’l İrfan fi Tefsirü’l Kur’an(5 cilt), Hakikat Meclisleri(vaazlar, 3 cilt), Livâü’l İslâm fi İlmi’l Kelâm(2 cilt), Ruh ve Söylentiler, Rüyalar – Tabirler, Rumuzü’l Ehadis, Nurgünler ve Geceler, Ongünler ve Geceler, Muhterem Aylar, Din Dersleri(2 cilt: İbadet ve Ahlak), Kırk Defa Kırk Hadis, Yasin Tefsiri, Ayetü’l Kürsi Tefsiri, Usul-ü Hadis, Hac Kitabı.

HAKKINDA: A. Şeref Güzelyazıcı / Eylül Yaprakları (1938), Abdülaziz Bayındır / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 14, 1996)

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi