Yüce Dînimizden ilham alan geleneksel kültürümüzün on bir ayın sultanı olarak nitelediği Ramazan ayı gerçekten sultan olan bir aydır. Çünkü o, diğer aylarda bulunmayan pek çok yüceliğe sahip olan muhteşem bir mâneviyat ayıdır. Onun bu yüce ve yüceltici özelliklerini kısaca özel başlıklar altında açıklamaya çalışacağız…
I. Ramazan Oruç Ayıdır
İslâm, Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’ kadar gönderilen bütün Peygamberlerin ortak teblîği olan Dîn’dir. Hz. Muhammed, bu dînin evrensel kılınan Peygamberi, Kur’ân da son İlâhi Kitab’ıdr.
Yüce Allah, kendi zatına îman edenlere namaz ve zekât gibi oruç ibâdetini de farz kılmıştır. Bir diğer anlatımla bu ana ibâdet, Hz. İbrahim, Mûsa ve Îsa gibi tarihî bütün Peygamber topluluklarına görev kılındığı gibi Hz.Muhammed çağı müminlerine de şöylece farz görev kılınmıştır:
“Ey Îman edenler! Kulluk bilinci içinde Allah’ın emirlerine ve yasaklarına aykırılıktan korunabilmeniz için öncekilere farz kılındığı gibi sizin üzerinize de oruç farz kılındı.”
Açıklamaya çalışacağımız üzere maddî ve mânevî ayrıcalıklar taşıyan oruç ibâdeti, Kur’ân’la bir ay olarak Ramazan ayına şöyle tahsis buyrulmuştur;
“Ramazan ayı… İnsanlar için hidayet olan ve doğru yolu ve (hak ile batılı birbirinden) ayıran apaçık belgeleri (kapsayan)Kur’an’ın indirildiği aydır. Öyleyse sizden kim bu aya şahid olursa artık bu ayda oruç tutsun. Kim hasta ya da yolculukta olursa, tutmadığı günler sayısınca diğer günlerde (tutsun). Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. (Bu kolaylık) sayıyı bir aya tamamlamanız ve sizi doğru yola (hidayete) ulaştırmasına karşılık Allah’ı büyük tanımanız içindir. Umulur ki şükredersiniz.” ( el-Bakara 185)
Her bir günü oruçla geçirilen Ramazan, bu ibâdet ile özellikli tek aydır.
II. Ramazan Kur’ân’ın İndirilmeye Başlandığı Aydır
Kur’ân, Yüce Dînimiz İslâm’ın temel kaynağıdır. O, söz ve anlam olarak Allah’ın Kitabıdır. Vahiy meleği Cibrîll aracılığı ile Hz. Muhammed’e indirilmiş, onun tarafından insanlığa sunulmuştur.
Kur’ân, bütün varlıkların yaratıcısı olan Allah’ı yücelik vasıflarıyla tanıtır. Evreni ve yer küresini tanıtır. Onların yoktan var edildiğini ve Kıyamet olgusuyla birlikte kendilerine özgü ölümü tadacaklarını açıklar. Ölümle başlayacak Âhiret hayatını; bildirir.
Kur’ân, insana insanı tanıtır. Kur’ân’î açıklamalara göre insan en güzel şekilde yaratılmıştır. Yeryüzündeki bütün varlıklar onun için halk edilmiştir. Güneş ay ve yıldızlar ona hizmet vermesi için yapılandırılmıştır. İnsan, tüm iradeli inançları, sözleri, davranışları, işleri ve ilişkilerinden sorgulanacak, mükâfat olarak Cennet’le, ceza olarak Cehennem’le azaplandırılacak ebedîliğe erdirilmiş sorumlu varlıktır.
Kur’ân insanlığın ulu önderleri olan Peygamberleri tanıtır ve onların şahsında insanlık tarihini özetler. Zalimleşen nice inkârcı toplumun yıkıma uğratıldığını duyurur.
Daha da önemlisi Kur’ân, insanlığa, insanın insanı sömüremeyeceği adaletli ve erdemli bir yaşam düzeni sunar.
İşte diğer bütün ilâhi Kitap’ların özünü içeren Kur’ân bir Ramazan ayında Hz. Muhammed’e âyet âyet indirilmeye başlanmıştır. Bu da Ramazan ayını bir özelliğidir.
III. Ramazan Kur’ân’ın Okunması ve Yaşanması Gereken Aydır
Sevgili Peygamberimiz 23 yıllık vahiy süreci içinde her yıl kendisine indirilen Kurân sûreleri ve âyetlerini, bu âyetleri getiren Cibrîl ile mukabele yöntemiyle yani karşılıklı olarak okurdu. Ramazan ayında mukabele okumak geleneğimiz buradan gelmektedir.
Bu sebeple müminler de kendilerine indirilen ve inanmak, anlamak, yaşamak ve ilkelerini duyurmakla görevli oldukları Kur’ân’ı düşünerek okumakla yükümlüdürler:
“:..Kur’ân’dan kolayınıza geleni okuyun…”(Müzzemmil 20)
“Kur’ân okunduğu zaman onu mutlaka dinleyin ve susun ki merhamet olunasınız.”(Araf 204)
“ (İşte bu Kur’ân,) âyetleri üzerinde düşünsünler ve akıl sahipleri ibret alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir Kitap’tır.” (Sâd 29)
Bize yüklenen görevimiz gereği Kur’ân-ı Kerîm’i okurken onun görevleştirdiği meselâ namaz, zekât, adalet, sözleşmelere bağlılık, merhamet, ana-baba, akraba ve komşulara ihsan gibi vazîfelere fiilen yönelmeli; yasakladığı zulüm, zina, faiz, kibir ve yalan gibi eylemlerden kaçınmalıdır.
Bu sebeple Ramazan bütün organlarımıza oruç tutturularak öz benliklerimize Kur’ân terbiyesi uygulanacak aydır.
Devam Edecek..