Sabır Eğitimi

İnsan dünyada karşılaştığı sorunlar karşısında çabalamak ve aynı zamanda sabretmek ile yükümlü olduğuna göre yetiştirdiği evlatlara da sabretmek ve onlara sabır eğitimi vermek görevindedir.

“Sa-be-ra” kökünden mastar olan sabır kelimesi sözlükte, “hapsetmek, tutmak, birini bir şeyden alıkoymak, dayanmak, kefil olmak, cüret ve şecaat” anlamlarına gelmektedir.

Bunun yanında gelecek olan bir şey için acele ve telaş etmeyip beklemek, sükûnet, huzur, dinginlik, sebat,metanet, kendine hâkim olma, kendini tutma, başa gelen acıya karşı telaş ve üzüntü göstermeyip dayanma, dayanıklılık, sızlanmamak, yakınmamak, itidali muhafaza etmek, tahammül, ağrı ve acıya dişini sıkmak, edebi bozmamak, sıkıntı ve belalara sızlanmayı terk etmek, kızgın davranışlara girmemek, dili şikâyetten, uzuvları yanlış hareketlerden korumak, kader ve kazaya teslimiyet, işin sonunu gözlemek, dili korumak, öfkeyi yenmek ve kanaat anlamlarında da kullanılmaktadır.

Kur’an-ı Kerimde Sabır

Sabır kelimesi Kuran’ı Kerim’in birçok ayetinde kullanılmış ve inanlara tavsiye edilmiştir.

“Ey Muhammed! Tarafımdan söyle: Ey iman eden kullarım! Rabbinizin emirleri ve yasaklarına aykırılıktan korunun. Bu dünyada güzellik yapanlara bir güzellik vardır. Allah’ın yeryüzü geniştir. Ancak sabredenlere mükafatları hesapsız ödenecektir.” (ZÜMER/ 10)

“Ey iman edenler, sabırla ve namazla yardım dileyin. Gerçekten Allah, sabredenlerle beraberdir. (BAKARA 153)

Ey iman edenler, sabredin ve sabırda yarışın, (sınırlarda) nöbetleşin. Allah’tan korkun. Umulur ki kurtulursunuz. (Al-İ İMRAN/200)

Sabır inananlara tavsiye edildiği gibi birçok ayette ise sabredenler müjdelenmişlerdir.

“Çaresiz biz sizi biraz korku, biraz açlık, biraz da mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltme ile imtihan edeceğiz. Müjdele o sabredenleri!” ( BAKARA/155 )

İnsan dünyada karşılaştığı sorunlar karşısında çabalamak ve aynı zamanda sabretmek ile yükümlü olduğuna göre yetiştirdiği evlatlara da sabretmek ve onlara sabır eğitimi vermek görevindedir.

Çocuk yetiştirme konusunda da kılavuzumuz olan yüce kitabımızın sabır emrini çocuk yetiştirirken ebeveynlerin ne kadar uygulayabildiği üzerinde durulması gereken çok önemli bir konudur. Çünkü çocuklara verilecek her ahlaki eğitimin, her akademik bilginin ve davranış değişikliğinin temelinde sabır yatmaktadır.

Çocuğa Sabır Göstermek

Çocuklara kazandırmaya çalıştığımız her davranış kazanımı belli sürece muhtaçtır. Ebeveynlere düşen ise bu sürece sabredebilmektir. Misal el ve ayak kaslarının gelişmesi istenilen bir çocuğa kendi yemeğini yemesi için fırsat verilmelidir. Bu süreçte etrafın kirlenmesi, yemek saatinin uzaması, annenin sabretmesi gereken bir durumdur. Yürümeyi yeni öğrenen bir çocuğun elini tutarak yavaş yavaş yürümesini desteklemek yine ebeveyne düşen bir sabırdır. Ancak özellikle büyük şehirlerde yoğun trafiğin, çalışma hayatının içerisinde günü koşuşturma şeklinde geçen ve her an aceleleri olan anne ve babalar bu aceleciliklerini çocuklarına yansıtarak yani sabır göstermeyerek Onların hırçın olmasına sebep olabilirler.

Çocuğun yavaş yavaş ayakkabısını bağlamasına bile sabredemeyen, bir diğer ifadeyle çok acelesi olan ebeveynler çocuğun yapması gereken sorumlulukları (hızlıca olması adına ) kendileri yaparak hiç farkında olmadan çocuğun öğrenme sürecine müdahale etmiş olurlar. Oysaki çocukların becerilerini geliştirebilmesi, bir işi kendilerinin yapabilmesi için yetişkinlere kıyasla çok daha fazla zamana ve ebeveynlerinin sabırlarına ihtiyaçları vardır.

Çocuğun sabra ihtiyaç duyduğu alanlardan biri de akademik çalışmalardır. Her çocuğun gelişim aşaması aynı olmayacağı gibi öğrenme şekli ve süresi de aynı değildir. Bu süreçte sabırsız davranmak çocuğun motivesini etkileyecek, öğrenme hızını yavaşlatacak ve kendine duyduğu güveni olumsuz etkileyecektir. Ebeveynlerin sabır konusunda yaptıkları hatalardan biri de çocuklarına koymak istedikleri düzeni, kendi sabırsızlıkları yüzünden bozmaları ve böylelikle sonuca ulaşamamalarıdır. Çocuğa hayır denmesi gerekli bir durumda hayırdendikten sonra çocuğun ağlamasına, mızmızlanmasına sabır gösteremeyip yenilen ebeveyn, koymaya çalıştığı düzende başarılı olamayacaktır. Yine çocuğun dağınıklık, hırçınlık gibi düzelmesi gerekli olumsuz davranışları ebeveynlerin sabırlı ve istikrarlı davranışları ile düzene girebilecek davranışlarıdır.

Çocuğa sabır göstermesi gereken kişilerin sadece ebeveynler olmadığını da hatırlatmak faydalı olacaktır. Sokaklarda ya da camilerde koşan çocuklara Onların yetişkinler gibi sakin olmayacaklarını hatırlayarak sabır göstermek, kızmamak tüm yetişkinlerin vazifesidir.

Çocuğa Sabrı Öğretmek

Sabırsız insan sabırlı insana kıyasla daha zayıf karakterli, daha çabuk ve kolay vazgeçen ve daha umutsuz ve mutsuzdur. Haberleşmenin ve her türlü işin hızlı ve kolayca yapıldığı çağımızda ise “sabırlı olmak” zordur ve fıtri bir yatkınlık yoksa bu konuda eğitilmiş olmak gerekir. Yetişkinlere göre çok daha sabırsız olan ve dikkat süreleri oldukça kısa olan çocuklara sabrı öğretmek ise ailelerin görevidir. O halde çocuğa sabrı öğretebilecek bazı davranış biçimlerinden örnekler vermek faydalı olacaktır.

a. Çocuklar gelişimleri gereği oldukça meraklıdırlar ve çokça soru sorarlar. Ebeveynler bazen cevaplarını bilmedikleri bu soruları geçiştirerek çocuğun sorularından kurtulmak isterler. Oysaki ebeveyn olarak her şeyi bilmek zorunda olmadığınızı çocuğa açıkça söyleyip sorunun doğru cevabını çocukla birlikte araştırmak çocuk içinde ebeveyn içinde bir sabır alıştırması olacaktır.

b. Çocukların hemen olması mümkün olmayan bazı isteklerini ertelemek ve çocuktan isteğinin olacağı zamana kadar sabredebilmesi beklemek doğru olacaktır. Geç saatte bir yakınını arayıp sohbet etmek isteyen ve bunun için mızmızlanan çocuğun isteğini yapmak yerine “şimdi karanlık ama gökyüzü aydınlık olduğunda arayabiliriz “ denilebilir.

c. Küçük çocukların odalarına günleri gösteren bir takvim hazırlanıp birkaç gün sonrası için plan yapılabilir. Çocuk okumayı bilmese bile her bir günün üzerini çizip gelecek olan günü beklemeyi öğrenebilir.

d. Sabır eğitiminde sabredilecek sürenin çocuğun yaşı ile doğru orantılı olması çok önemlidir. 5 yaşında bir çocukla 10 yaşındaki çocuğun aynı süreli sabır gösterebilmesini beklemek doğru olmayacaktır. Sabır kavram olarak da çocuğa anlatılmalıdır.

Bazı şeylerin çokça zamana ve emeğe ihtiyacı olduğu bilgisi çocuğa verilerek tecrübe etmesi sağlanabilir. Bunun için bir tohumu her gün sulayarak çiçek olmasını beklemek, yavru evcil hayvanı büyütmek faydalı olabilir.

Başarılı Olmak İçin

Kazandırılmaya çalışılan her davranış gibi sabır eğitimi de yetişkinlerin örnek davranışları ile gelişecektir. Trafikte kırmızı ışığa, markette ödeme kuyruğuna, doktorda sıraya tahammül

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi