SAVAŞTA ÖLDÜRÜLEN SUDANLI BARIŞ ŞARKICISI SHADEN

Geçen Mart ayının ortasında, BBC haber ajansına savaş ve nefret söyleminden vazgeçme ve barış için yazdığı şarkıları hakkında bir basın konuşması planlamak için merhum sanatçı Shaden Muhammed el-Hasan’ın benim de yaşamakta olduğum Ümm-ü Derman şehrinde bulunan evine gittim

Shaden, neslinin sanatını ve hayatını savaşa ve nefret söylemine, bireysel yönetime ve barışı, sevgiyi ve demokrasiyi yüceltmeye adamış birkaç kadın sanatçıdan biridir.

Her zaman olduğu gibi neşeli, samimi, doğal aynı zamanda oldukça misafirperverdi. Bahsettiğim fikri duyunca da coşkuyla kabul etti. Çoğu Sudanlı gibi BBC platformlarıyla ilgili olduğu için dileklerinden birinin de zaten hep BBC platformlarında yer almak olduğunu söyledi.

Prensipte fikir üzerinde anlaşarak kayda alma tarihi ve gidilecek mekanlar gibi ayrıntıları görüşmek için tekrar buluşmak üzere ayrıldık. Ne var ki onunla vefatından önceki son görüşmem olacağını bilmiyordum.

Shaden, 13 Mayıs Cumartesi günü Ümm-ü Derman şehrinde ordu ile Hızlı Destek Güçleri arasında gerçekleşen çatışmada evine düşen bir mermi nedeniyle öldü.

Trajikomik bir biçimde, şarkılarıyla ve gerçekleştireceği sanatıyla savaşı bitirmek için hazırlanıyordu. Ne var ki ülkeyi karanlık bir tünele sokan söz konusu savaş yüzünden hayatını kaybetti.

Shaden ve ailesi, dört hafta süren savaş boyunca evin içinde kapalı kaldılar, buna rağmen yaşamaya olan isteklerini hiçbir zaman kaybetmemişlerdi. Ayrıca onurlu bir şekilde ölmeye olan isteklerini de her zaman dile getiriyorlardı. Nitekim Shaden sosyal medyada Facebook sayfasında şunları yazdı: “Biz hapsedildik. 24 gün evlerimizde susuz ve yemeksiz bırakıldık. Sırf bu sıkı yüzünden yan komşuna ait olan yiyecek ve malzemelerin nasıl yağmalandığına şahit olduk. Şu da var ki bizleri dört bir yandan saran ölümden korkmuyoruz. Aksine onu selamlıyoruz. Çünkü bizler inanıyoruz ki Yüce Allah insanların üzerinden bu belayı kaldırsın.”

Shaden ülkenin batısında yer alan Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti El-Ubeyd’de doğdu. Ümm-ü Derman Ulusal Üniversitesi’nde ekonomi okudu. Daha sonra ise sanata, özellikle Kordofan bölgesinin halk müziği ve kültürel şarkılarına yöneldi.

Darfur ve Kordofan’da genellikle şiir ve popüler şarkı söyleme konusunda şanlı ve bu toplumlarda erkekler üzerinde büyük güce sahip kadınlara verilen “el-Hükkame” unvanıyla tanınıyordu.

Askeri yönetime karşı çıkan popüler grupların savunulmasında önemli bir role sahipti ve şarkılarını, ülkeyi otuz yıl boyunca demir yumrukla yöneten Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir rejimini devirmeyi başaran barışçıl göstericilerle paylaştı.

El Beşir’in devrilmesi ve ordu liderlerinin iktidarı ele geçirmesinin ardından yüzbinlerce göstericinin sivil yönetim talebiyle düzenlediği ordu komutanlığının oturma eylemine şarkılarıyla katıldı.

Ne var ki ne kadar çok sevdiğinin bir kanıtı olarak Sudanlıların, özellikle gençlerden birçoğunun Facebook platformundaki kişisel sayfaları yasın tutulduğu, sanatçının başarılarının sıralandığı satırlarla doldu. Bir yandan profil resimleri onun resimleriyle değiştirilirken, halk diğer yandan vefatına neden olan bu savaşı kınadı.

https://www.bbc.com/arabic/middleeast-65589431