Brüt Dış Borç stokunun, Milli Gelire (GSYH) oranı %56’ya ulaştığında 2001 krizini yaşadık. Cumhuriyet tarihimizin en ağır krizlerinden biriydi.
Akabinde yaşanan seçimlerde halk, krize karşı tepkisini, yepyeni bir oluşum olan Ak Partisi’ni iktidara getirerek verdi. Tabloda da görüldüğü gibi, 2006’ya kadar aslında işler iyi gitti.Kabaca, 2007 seçimlerine kadar işler fena değildi de diyebiliriz.
Sonra, 2007 seçimlerinden 2011 seçimlerine kadar borçlanmada dalgalanmalar görüyoruz. Burada küresel finans krizi etkilerini de ifade edebiliriz. [1]
2007-2011 döneminde dalgalanmalar bir şekilde bastırıldı. Ancak ondan sonra hızlı bir bozulma ve kontrolden çıkış görüyoruz. Bu dönemde doların da hızlı bir artışına şahidiz.
Bu trendin, geri döndürülemez bir ivme kazandığını da söyleyebiliriz.
2011’de başlayan dalgalanmaların, doğru tedbirler alınmayınca, 2017 sonunda bizi 2001 krizi koşullarına getirdiğini görüyoruz.
2018’in ilk çeyreğinde dış borç faizlerinin %1 arttığını da düşünürsek, krize girdik demektir.
Hızla derinleşeceği muhakkaktır.
Seçimler elbette yapılacaktır.
Ancak bu tabloya çözüm, seçim değildir.
Bu olumsuz sonuç, bu güne değin uygulanan ekonomik sistemin (politikaların) sonucudur.
Seçimleri kim kazanırsa kazansın, kucağında bulacağı en önemli şey işte bu krizdir.
Pekiyi, Bunu Nasıl Çözeceksiniz?
Ülkemiz, seçim sathı mahalline girdi. Ama ekonomi de, kriz sathı mahalline de girdi.
Bu tabloyu saatlerce yorumlayabilirim. Fakat, çok laf ahmağa söylenir.
Vesselam
—
[1] Buradaki verileri Hazine web sitesinden aldım.
Brüt DBS: Kamu sektörü+Merkez Bankası+Özel sektörün dış borç stoğu toplamıdır.
Prof. Dr. Mete GÜNDOĞAN
Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi