Tüm Çalışanları İlgilendiriyor: İş Göremezlik Ödeneğinde Merak Edilen Soruların Yanıtları

Geçici iş göremezlik ödeneği, çalışanların hastalık, analık iş kazası, meslek hastalığı hallerinde raporlu olduğu dönemde gelir güvencesi sağlar. Emekli çalışanlar da geçici iş göremezlik ödeneği alır mı? Özel hastaneden alınan istirahat raporu geçerli midir? Geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazanç nasıl hesaplanıyor? İşe girdiği gün kaza geçiren ödenek alabilir mi? Gibi iş göremezlik ödeneğinde merak edilen sorularla ilgili detaylar haberimizde…

Geçici iş göremezlik ödeneği rapor süresi boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çalışana ödeniyor. Daha önce sigortalı olarak hiç çalışmamış ve işe girdiği gün iş kazası geçirip istirahat raporu alan da iş göremezlik ödeneği alabilir. Özel hastaneden edinilen istirahat raporu geçerli olup işverenin bunu kabul etme zorunluluğu bulunuyor. İş kazası, meslek hastalığı dolayısıyla tedavi gören sigortalıya ilk günden, hasta olana da istirahatin üçüncü günü sonrası ödeme yapılır.

Ayakta muayene olarak evinde istirahat edecek çalışana bir seferde en fazla 10 gün rapor verilebilir. Zatürre gibi ağır bir hastalık durumunda süre uzatılabilir, bir takvim yılında tek hekim tarafından ayaktan yapılan tedavilerde verilecek istirahat süresi 40 günü aşamaz. Raporlu günler kıdem tazminatına esas hizmet süresinde dikkate alınır. İş göremezlik ödeneğinde merak edilen soruların cevapları şöyle:

Geçişi iş göremezlik ödeneği nedir, prim ödeme koşulu var mı?

“İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde” yasada belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde çalışanın gelir kaybını telafi amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödeniyor. İş kazası ve meslek hastalığında ödenekten yararlanmak amacıyla belli bir süre prim ödeme şartı aranmıyor. İlk kez sigortalı işe başladığı gün kaza geçiren çalışan geçici iş göremezlik ödeneği alabilir.

Hastalık, iş kazası, meslek hastalığı hallerinde hangi süre aralığı içinde ödenek yatırılır?

Meslek hastalığı, iş kazası dolayısıyla raporlu olanlara her gün için istirahatli olunan ilk günden itibaren ödeme gerçekleştirilir. Hastalık halinde de istirahatin üçüncü gününden itibaren ödenir.

Analık durumunda ödenekten nasıl yararlanılır?

Analık sigortası kapsamında raporun başladığı tarihte sigortalı olunması, doğumun canlı gerçekleşmesi gerekiyor. Sigortalı kadının doğum yapması halinde hekimin vereceği rapora bağlı olarak doğumdan önceki, sonraki 8’er haftalık süre, çoğum gebelikte doğumdan öncesi 8 haftalık süreye 2 haftalık süre eklenerek çalışmadığı her gün için ödeme yapılır.

Emekli çalışanlar da geçici iş göremezlik ödeneği alır mı?

Emekli olup sosyal güvenlik destek primi verilerek çalışanlara iş kazası, meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanıyor. Hastalık ve analık sigortası hükümleri ise uygulanmıyor. Emekli çalışanlar iş kazası, meslek hastalığı dolayısıyla tedavi döneminde geçici iş göremezlik ödeneği alabilir, fakat hastalık, analık sebebiyle alınan raporlar nedeniyle ödeme yapılmaz.

Bağ-Kur’lu esnaf da iş göremezlik ödeneği alabilir mi?

Muhtarlar, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı sebebiyle gerçek, basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup esnaf siciline kayıtlı olanlar, tarımsal faaliyette bulunanlar iş kazası, meslek hastalığı, analık durumunda ödenekten faydalanabilir. Bunun için genel sağlık sigortası ve primle ilgili bütün borçların ödenmiş olması koşulu bulunuyor.

Özel hastaneden alınan istirahat raporunun geçerliliği var mı?

Özel hastaneden alınan rapor geçerli olup, işverenin kabul etme zorunluluğu bulunuyor. SGK ile sözleşmesi olmayan özel bir hastanede Bakanlıkça yetkilendirilen hekimin verdiği rapor da geçerli oluyor.

Geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazanç nasıl hesaplanıyor?

Meslek hastalığı, iş kazası durumunda iş göremezliğin başladığı tarihten öncesi 12 aydaki son 3 ay içinde prime esas kazançların toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi şeklinde hesaplanıyor. Analık ve hastalık durumunda da benzer şekilde hesaplanıyor. Ancak son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık durumunda ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemiyor.

Trafik kazası geçirip sakat kalanlar iş göremezlik tazminatı alır mı?

Sigorta şirketleri trafik kazasında sakat kalanlara tedavileri boyunca geçici iş göremezlik tazminatı ödeyecek. Yeni düzenlemeyle sakatlı oranı, iş göremezlik süresi sağlık Kurulu raporu ile belirlenecek.

Maktu ücret ile çalışan işçilere işveren raporun ilk günü için ücret ödemesinde bulunur mu?

Maktu ücretle çalışan işçiler istirahatli, izinli olduğunda herhangi bir nedenle ücretlerinden kesinti yapılmaz. Örneğin maktu ücret alan işçi ay içinde 10 gün işe gelmemiş olsa bile ücreti ve SGK primi 30 gün üzerinden ödenir. Rapor alınırsa çalışanın ücreti çalışmış gibi tam ödenir.

Raporlu olunan günler hizmet süresi hesabında dikkat alınır mı?

Kıdem tazminatı hesabında bu süreler dışlanır mı? Raporlu olunan günler kıdem tazminatına esas hizmet süresi hesaplaması yapılırken dikkate alınır. Fakat çalışanın rapor süresi ihbar süresini 6 hafta geçerse bu süre hizmet süresi hesaplanırken buna dikkat edilmez. İş sözleşmesinin askıda olduğu süreler de kıdem süresinden sayılmaması gerektiği için ücretsiz izinde geçen süreler kıdeme esas sürede dikkate alınmıyor.