TÜRKİYE’NİN FAİZSİZ BİR SİSTEMİ AFGANİSTAN’A KURMA STRATEJİSİ

Yunus EKŞİ

Taliban sözcüsü Süheyl Şahin, Afganistan’ın yeniden imar edileceğini ifade ederek; Türkiye ile yakın ilişkiler içinde olmak istediklerini, herkesten çok Türkiye’ye ihtiyacımız var açıklamasını yaptı. Türkiye’nin İslam ümmeti için çok önemli bir devlet olduğunu vurgulayan Taliban sözcüsü Süheyl Şahin, Türkiye’nin Afganistan’la olan bağı hiçbir ülke ile kıyaslanamaz. Türkiye’nin dostluğuna ve iş birliğine ihtiyacımız var dedi.

Afgan halkı 50 yıldır savaşın içerisinde. Sürekli işgale uğrayan Afganistan, direniş gösteren mücahitlere karşı bütünü ile bir kontrol sağlanamadığından, halk arasında mezhepsel farklılıklar, ırksal farklılıklar körüklenerek iç savaş sürdürüldü. Bu sürecin içerisinde ölen hep Afgan halkı olurken, Nato’yu bir paravan olarak kullanıp Afganistan’a giren ABD, ülkeye getirdiği kukla yönetimlerle, ülkeyi sömürebildiği kadar sömürdü.

Bu arada sürekli Afgan halkının yöresel kıyafetleri öne çıkartılarak medeniyet dışı gösterilmeye çalışıldı. Oysa dünyadan saklanan gerçeklerin başında, Taliban’ın Afganistan halkının büyük bir kısmı tarafından desteklendiği gerçeğiydi. Küresel medya, Taliban’ın yaptığı olumlu açıklamaları sürekli bir perdeleme süreci içerisinde oldu. 

Afganistan’ın 3,5 trilyon $ zengin yer altı zenginlikleri var. Bunların başında Lityum enerji kaynağı olarak çök önemli bir yerdedir.  Bunları işleyecek gücümüz yok diyen Taliban sözcüsü, Türkiye ile tarihi bağlarına da güvenerek Türkiye’nin desteğini istedi. Taliban sözcüsünün açıklamalarında en önemli bir konu olan faizin tamamen kaldırılmasıydı.

Şimdi Türkiye Afganistan stratejisini nasıl yürütecek?

Türkiye’nin beceremediği ama Afganistan yönetiminin kamuoyuna açıkça duyurduğu faizi kaldırması,Türkiye’nin önünde çok büyük bir  fırsat olarak duruyor. Bu fırsatın değerlendirilmesi için kripto zihniyetten arındırılmış, soyu belli, temiz bir akademisyen kadro ile Afganistan’a çıkartma yapılması lazım.

Afganistan’ın faize karşı açık net biçimde aldığı faizi kaldırma kararı, gerçek bir faizsiz modelin kurulması için büyük bir fırsat ve zemindir.

İslam ülkeleri diye bilinen her ülkenin faizci bir ekonomik modelle yönetildiği gerçeğini bilip sessiz kalanlar içinde Afganistan bir fırsat olabilir.

Şimdi denilebilir ki, kelin ilacı olsa kendi başına sürerdi. Türkiye faiz batağında bir ülke olarak Afganistan’a faizsiz bir sistemi nasıl kuracak?

Evet, bu sorunun sorulması son derece haklı. Bu sorunun cevabını mevcut ekonomik politik önerileri uygulayan, ekonomi yönetimi elbette veremeyecektir. Veyahut onlara muhaliflerin siyasi kanatları da cevabını veremeyecektir. Bunun nasıl olacağını Cumhurbaşkanlığı kurum ve yetkilileri de bilmiyor. Türkiye kendi ekonomisini de Afganistan da uygulanacak yeni ekonomik modelle düze çıkarabilir.

Peki biz ne öneriyorsunuz?

Afganistan’da Taban Ekonomisi modelimizi uygulayabiliriz. Yıkılmış bu ülkeyi ayağa kaldıracak yeni bir ekonomik model olarak uygulanması son derece kolay olacaktır.

Taban Ekonomisi, doğal bir ekonomik döngünün içinde, para sisteminin tabanda  ekonomiye girmesini sağlamaktır. Bu parayı, faizsiz bir üretim şekli ile mal ve hizmetlerin tam denklik karşılığı olarak var edilip, toplumsal zorunlu öncelikleri dikkate alınarak; tüm toplumun  önce temel ihtiyaçları sonra ithalata bağımlı olmadan yapılabilecek iç üretim modelleri kurularak yeni iktisadi model uygulanabilir.

Bunun nasıl yapılacağını Türkiye’de İktisat Hareketi olarak iyi bilen bir ekip var. Türkiye ile Afganistan arasında güçlü bir ekonomik modelin oluşması, Türkiye’nin gelecekte ekonomik güç olarak ilk 5 ülke içinde olması hiç de uzak bir ihtimal değildir.

Şimdiden Çin’in Afganistan’la ilgili yaptığı açıklamalar, İngiltere’nin gizli temasları ve diğer batılı ülkelerin Taliban’la yapacağı anlaşmalardan önce Türkiye harekete geçmelidir.

Önerimiz; acilen Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak bir Afganistan Ofisinin açılmasıdır. Bu ofisin içinde Taliban’ın rahatsız etmeyecek, Türkiye  ile Afganistan arasında ortak çıkarların bileşkesini oluşturacak, gerekirse Afgan yetkililerle ofis dahilinde birlikte çalışılarak acil bir stratejinin belirlenmesi lazım.

Türkiye’nin, Türk Cumhuriyetleri  bağımsızlıklarını açıkladığında, geç kalarak yaptığı büyük tarihi hatayı da yeni Türkiye Afganistan ilişkileri uzun vadede kapatabilecektir.

Selam ve dua ile…

@yunuseksi_53