ÜRDÜN’DE GÖSTERİLER: YETKİLİLER SOSYAL MEDYAYI DURDURDU

Ürdün makamları, meşhur sosyal ağ uygulamalarından TikTok Uygulamasınınım Krallık genelinde faaliyet göstermesini askıya aldı.

Asayiş Müdürlüğü, Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, Siber Suçlar Birimi’nin “TikTok platformunun kötüye kullanımı ve şiddeti teşvik edip kaos çıkarmaya dair çağrıda bulunan yayınlarla işlem yaptıktan sonra geçici olarak Krallık içinde faaliyet göstermesini durdurma” kararı aldığını söyledi.

Sosyal medyadaki bir çok İnternet kullanıcısı ve aktivist, İnternet hizmetlerinin Krallığın birçok bölgesinde yavaş çalıştığını bildirdi.

Bu durum ise güney kentindeki birçok kargaşanın ve halk tarafından akaryakıt fiyatlarındaki artışa karşın gerçekleştirilen protestoların hemen sonrasında meydana geldi.

Siber Suçlar Birimi tarafından yapılan görüşmelerde ise ; “Özellikle nefret söylemi, şiddete yönelik kışkırtma, tahrik, kolluk kuvvetlerine, kamu malına ve barikatlara yönelik saldırılar başta olmak üzere, sosyal medyada yapılan paylaşımlar birimler ve siber suç ekipleri tarafından takip ediliyor.” şeklinde açıklamalarda bulunuldu.

Ürdün İletişim Bakanı ve aynı zamanda hükümetin resmi sözcüsü olan Faysal Al-Şebul, düzenlediği basın toplantısında, “TikTok platformu, cinayeti ve kaosu kışkırtan çok sayıda video yayınladı” dedi.

Ürdünlüler Cuma günü birden fazla sayıda oturma eylemi düzenlediler. Aktivistler, krallık içerisinde birçok alanda yaşam maliyetini artıran akaryakıt vb. unsurların fiyatlarındaki artışı protesto etmek için daha fazla gösteri yapmayı istediklerini belirterek çağrıda bulundular.

Aynı zamanda kamyon şoförleri, akaryakıt fiyatlarındaki artışları protesto etmek için son bir-iki haftadan itibaren devamlı olarak bazı güney şehirlerinde grev yapıyorlar. Bu süreçte bir taraftan bahsi geçen hadiseler yaşanırken diğer yandan da bazı internet kullanıcıları başkentin güneyindeki Ma’an Valiliği’nde gerçekleştirilen isyanları ve yanan lastikleri gösteren bir dizi fotoğraf ve video paylaştılar.

Polis tarafından yapılan açıklamaya göre bu durumlar da, Ma’an Valiliği polis şefi yardımcısı Albay Abdür Rezzak Al-Dalabeh’in kafasına kurşun sıkılarak şehit edilmesinden bir gün sonra meydana geldi.

Perşembe gecesi boyunca ise çevik kuvvet polisleri Umman, Zerqa, Irbid ve diğer şehirlerde kendilerine karşı provakatif hareketler göstererek durmadan taş atan düzinelerce sayıdaki genci kovaladı.

Cuma günü, Ma’an Valiliği’ndeki Ulu Camii önünde ve Cuma namazından sonra da başkent Umman’daki bir caminin önünde olmak üzere, düzenlenen oturma eylemleriyle ara sıra devam eden gösterilere rağmen, Ürdün sokaklarında temkinli bir sükunet havası hakimdi. Ne var ki diğer yandan da aktivistler daha fazla gösteri çağrısı yapmaktaydılar.

İçişleri Bakanı Mazen Al-Faraya, isyancı ve provokatör olarak tanımladığı kişilere karşı caydırıcı ve katı önlemler alacağına dair halkına birtakım sözler verdi.

Ürdün hükümeti de grevcilerin taleplerini inceleyeceğine dair söz verdi, ancak aynı zamanda bu yıl boyunca akaryakıt fiyatlarındaki artışı durdurmak için 500 milyon dinardan (700 milyon dolar) fazla pompaladığını söyledi. Ayrıca IMF anlaşmasının şartlarını bozmadan da bundan daha fazlasını yapamayacaklarını da sözlerine ekledi.

Ürdün’deki gösteriler geçmişte barışçıl bir havada geçmişti. Söz konusu gösteriler demokratik reform taleplerini ve yolsuzlukla mücadeleye dair halk tarafından oldukça üzerinde durulan birtakım çağrıları içeriyordu.

Öte yandan Ürdün Kralı II. Abdullah ise Cuma günü söz konusu saldırıyı kınadığını belirtti.

Kraliyet mahkemesi tarafından yayınlanan bir açıklamada, kralın Ceraş Valiliği’nde öldürülen subayın ailesine ve aşiretine taziyelerini sunarken, “Bu hem benim oğlum hem tüm Ürdünlülerin oğludur. Suçlu her kimse, bulunana kadar ve işlediği iğrenç suçtan dolayı adalet önünde cezalandırılana kadar da dinlenmeyeceğiz” dediği aktarıldı.

“Vatandaşların içinden geçmekte olduğu zor ekonomik koşullara ve hukuk çerçevesinde barışçıl yollarla görüşlerini açıklama haklarının doğal olarak sabit olduğu ve bu hakkı kullanmakta özgür olduklarına” dair atıfta bulundu.

Cuma günü Ma’an’ın ileri gelenleri ve oğulları, Albay Al-Dalabeh için yas tutan bir bildiri yayınlayarak “yasa dışı her türlü eylemi reddettiklerini ve kınadıklarını” vurguladılar.

Ma’an’da bir AFP muhabiri, şehrin ana caddelerinde zırhlı araçlar ve polis araçları ile kazanın meydana geldiği Al-Hüseyniye’de yanmış lastik ve taş izleri gördü.  Ayrıca belirtmek gerekir ki şehirde hakim bir sakinlik havası vardı.

Birkaç kez hükümetle grevi sona erdirmek için bir anlaşma yapıldığı konuşuldu. Ancak Ürdün Başbakanı Beşer Al-Khaşaveneh’in birkaç gün önce yaptığı ve “hükümetin akaryakıta sübvansiyon verme lüksü yok” şeklindeki açıklaması protestocuları kışkırtmış görünüyor.

Akaryakıt fiyatları, özellikle kamyon ve otobüslerin ana yakıtı olan mazot ve yoksullar için ana ısınma yakıtı olan gazyağı olmak üzere geçen yıla göre neredeyse iki katına çıktı.

Hükümet, en çok etkilenen aileleri desteklemek için ücret oranlarını artırmak ve belli meblağlarda para dağıtmak gibi seçenekler de dahil olmak üzere birtakım çözümler önerdi. Ancak görünüşe göre bunlar grevcileri yeterince tatmin etmedi.

Nitekim Ukrayna’daki savaşın da küresel akaryakıt fiyatlarındaki artışta önemli bir rolü olduğu ortada.

Ürdün bugün, 50 milyar doları aşan borçlar ve Covid salgını nedeniyle ağırlaşan zorlu ekonomik koşulları nedeniyle mustarip bir vaziyette. İşsizlik oranları 2021’de resmi rakamlara göre yaklaşık yüzde 25’e, gençler arasında ise yüzde 50’ye yükseldi.

AFP’ye göre krallığın ekonomisi büyük ölçüde özellikle ABD, Avrupa Birliği ve Körfez ülkelerinden gelen yardıma dayanıyor.

Geçen ay, Umman ve Washington, kamu bütçesini desteklemek için Umman’a 845 milyon dolarlık hibe sağlayacağı bir anlaşma imzaladı.

Eylül ayında iki ülke, Washington’ın 2023’ten başlayarak (2023-2029) döneminde yıllık 1,45 milyar dolar değerinde, toplamda ise 10,15 milyar dolar değerinde yardım sağlayacağına dair bir mutabakat zaptı imzaladı.