ÜROLOJİK HASTALARDA EN ÖNEMLİ BELİRTİLER NEDİR?

Uzman Doktor Ali Hatay Mirat Haber’de yazmaya başladı. Hatay ilk makalesinde “Ürolojik Hastalarda En Önemli Belirtiler Nedir?” başlığı ile ürolojik hastalıklara değindi.

1-AĞRI:

Ürolojik hastalarda en önemli belirti ağrıdır. İki tip olur

Yerel ağrı

Yansıyan ağrı

Yerel ağrı hastalığın müzminleştiğini gösterir.Hasta organın bulunduğu yerde veya hemen yakınında duyulur.Yansıyan ağrı ise hastalığın ilk başlarında görülür.Ağrıyan organın olduğu yerde değil başka bir yerinde yayılan ağrı şeklinde görülür.

Böbrek ağrısı genellikle 12 ci kaburganın hemen altında künt bir ağrı şeklinde duyulur.Ağrı karına doğru yayılır.Bu ağrı ile birlikte bulantı, kusma, bağırsaklara etki ettiği için gaz sancısı belirtileri verir.

İdrar yolu ağrıları: Acil tıkanma sonucu böbreğe ve mesaneye, testislere yayılan sancı karakterinde çok şiddetli ağrılardır. Bulantı kusma bu ağrılara eşlik eder.

Mesane Ağrısı: İdrar çıkışını engelleyen her hangi bir sebeple mesanenin şişmesi sonucu ağrı meydana gelir.Bu ağrı künt bir ağrıdır ve hemen göbek altında kemiğe doğru olur. Mesane iltihaplarında ve yaralarında da ağrı vardır.Bu ağrıya huzursuzluk duygusu da eklenir..

Testis ağrısı: İltihaplarda darbelerde ve testisin ters dönmesinde meydana gelir. Meni yolunu takip ederek karına yayılabilir. Varikosel denen damar genişlemelerinde şiddeti değişebilen künt bir ağrı vardır.

Prostat ağrısı: Prostat ağrıları nadirdir. Sadece prostat iltihaplarında bele vuran ağrıları olur.Bel ağrıları ve sırt ağrıları sıktır.

2-İDRARDAN KAN GELMESİ: (HEMATÜRİ)

İdrarın kırmızı görülmesi ya ilaç veya yenilen içilen bir şey sonucunda idrarın boyanmasıdır (Şalgam, karadut, kara üzüm, pancar yemek) veya karaciğer hastalıklarında urobilin dediğimiz maddenin idrar ile atılması sonucu kırmızı renk olur. Kan olduğunu anlamak için idrarda alyuvar yani eritrositlerin görülmesi lazımdır. Bunu anlamak için idrar tahlili, kan tahlili ve karaciğer fonksiyon testleri yapılmalıdır.
İdrarda kan koyu kırmızı veya açık pembe renginde gözükür.
İdrarda kan böbrekten idrar çıkış deliğine kadar olan bir yerinden kanama olduğunu gösterir. Bu kan ya mikroskopta gözükür veya çıplak göz ile görülebilecek miktardadır. Mikroskopta erkek için 3-4 alyuvardan fazlasının, kadında 5-6 alyuvardan fazlasının gözükmesi hastalık belirtisidir. İdrarın kırmızı olması önemli değildir çünkü 1-2 damla kan bile idrarı kırmızıya boyar.
Parlak kırmızı renkli ve pıhtılı idrar mesane ve idrar çıkış borusu hastalıkları gösterirken, koyu kahverengi idrar üst üriner sistem hastalıklarının belirtisidir. Böbrekten geldiğinin diğer bir belirtisi sicim gibi pıhtıların olmasıdır. Pembe kan idrar sisteminin her hangi bir yerindeki kanamayı gösterir.
Başlıca nedenler şunlardır.
1- Taş, kum hastalığı, üşütme, az su içme bilhassa mesane ve böbrek tümörleri, darbeler, iltihaplar, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek ve prostat iltihapları başlıca idrar kanamalarının sebepleridir.
2- Böbreğin nefrit, glomerulonefrit gibi nefolojik hastalıkalrında idrarda kanama olur.
3- Ayrıca bazen hiç bir hastalık yoktur. Fizik muayenede bir şey bulunamaz. Filmde ultrasonda bir şey gözükmez sadece idrarda kan vardır. Bunlar nedensiz kanamalar olup takibi gerektirir.
4- Bayanların adet döneminde yapılan tahlillerde idrarda kan görülebilir. Kadın organlarından bulaşan bu kan gerçek bir idrarda kanama değildir.
5- Aşırı eksersizlerde idrarda kan çıkmasına neden olur.
6- Bazı kan hastalıklarında (orak hücreli anemi) idrarda kan olabilir.
7- Bazı aspirin veya kumadin gibi kan sulandırıcı ilaçların kullanılması. Rif gibi antibiyotik iğnesi bazı müshil ilaç kullanımında idrarda kan olabilir.
8- Kurşun cıva zehirlenmerinde de idrara kan çıkar

3-İDRARDAN İLTİHAP GELMESİ: (PYÜRİ)

İdrarda kanın beyaz hücreleri olan akyuvarların bulunmasıdır.Mikroskopta 5 den fazla akyuvar gözükmesi patolojik kabul edilir.Genellikle başka bulgular ile birlikte bulunur.En sık nedenleri idrar yolu iltihapları, taş hastalığı, tüberkülozdur.

4-İDRARDA MİKROP BULUNMASI:(BAKTERİÜRİ)

Normalde idrarda mikrop bulunmaz.Başka bir taraftan bulaştığını gösterir.Dışarıdan sonda koyma veya böbreğe kan yoluyla gelen mikrop idrar ile atılır.İdrarda iltihap ile birlikte olabilir veya olmaz.İdrarda mikrobun çeşidini anlamak için kültür denilen laboratuar tetkiki lazımdır.Burada idrar besiyerine konur ve mikrop üretilmeye çalışılır.1 cc idrarda 100.000 mikrop kolonisi olması patolojiktir.100.000  altı şüpheli karşılanılır.

5-İDRARDA KUM:(KRİSTALÜRİ)

İdrarda tortu maddelerin (kalsiyum oksalat, amorf ürat, ürik asit, kalsiyum fosfat) gözükmesidir ki halk arasında buna yanlışlıkla kum dökme denir.Belirgin bir hastalığı göstermez.Vücudun metabolizma artıkları sonucu olabildiği gibi bekletilmiş idrarda da gözükür.Çok defada Taş hastalığının belirtisidir.

6-İDRARDA PROTEİN:(PROTEİNÜRİ)

İdrarda 24 saatte 150 mg üzerinde proteinin bulunmasıdır.Fizyolojik olarak,sıkı eksersizler,uzun süre soğukta kalma,ateşli hastalıklarda geçici olarak gözükür.Hastalık olarak ve kalıcı ise böbreğin hastalıklarında tipiktir..Böbrek yetmezliğinin belirtilerindendir.

7-İDARIN HİÇ ÇIKMAMASI veya AZ ÇIKMASI:(ANÜRİ-OLİGÜRİ)

Normal bir insan 24 saatte 2-3 litre idrar çıkarır.Bir kimse 24 saatte 100 ml den az idrar çıkarıyorsa.İdrar çıkarmıyor denir.24 saatte 600 ml den az çıkarması ise az idrar çıkardığını gösterir.Şayet mesane şişkinse alt idrar yollarında bir tıkanıklık olduğunu gösterir.İlk akla gelecek şey idrar yolunun tıkanmasıdır.Prostat büyümesi veya idrar yolunun bir taş ile tıkanması bu belirtiyi verir.

Mesanede idrar yoksa böbrek süzmüyor demektir. Kan kayıplarında, norojenik sebepler ve şokta, ameliyat sonralarında böyle durum oluşur

8-BOL İDRAR (POLİÜRİ)

Günlük idrar miktarı 2000 ml yani 2 Litreden fazla olmasıdır.Şeker hastalığı, böbrek hastalıkları, bol sıvı alınması, beyin hastalıkları başlıca sebepleridir.

9-SIK İDRARA ÇIKMA:(POLAKÜRİ)

En sık idrar şikayetidir.Kişiler normalde günde 3-4 defa ve gece 1 den fazla olmamak üzere idrar yaparlar.Burada bol idrar yapma değil sık çıkma vardır.Her idrar yapılışında 300 ml kadar idrar çıkarılır.Nedeni mesane kapasitesinin azalmasıdır.Mesanenin iltihaplarında mesane tahriş olduğu için meydana gelir.Mesanenin sinirsel bozukluklarında veya psikolojik olarak görülür.Tam büyüyüp tıkamamış prostatta en sık bu bulguyu verir.

10-GECE İDRARA KALKMA:(NİKTÜRİ)

Normal kimse gece idrara kalkmaz veya alınan mayiye (su,çay,neskafe,bira) göre 1 defa kalkabilir.Gece sık idrara kalkma prostat büyümelerinde olur.İdrar söktürücülerin alınması,tansiyon ilaçlarının kullanılması sonucunda gözükür.Mesanenin kapasitesinin azaldığını gösterir.

11-İDRARDA YANMA (DİSÜRİ)

Ağrılı idrar yapma demektir.En sık nedeni idrar yolları iltihaplarında olur.Mesane ve idrar yolları taşları, Mesane tümörü belli başlı nedenlerdir.Sık idrara çıkma ile beraberdir. Alt idrar yollarının tahrişinden ileri gelir.