VAV HARFİ

İbn-i Arabi:

“Vav seçkinlerin seçkinlerinde belirginleşip ortaya çıkar. Yolun sonu ona aittir.” 

Anne karnındaki çocuğun aldığı şekli simgelemesi yönüyle de bilinen bu harf, vahdetin yani tekliğin ve Allah’ın “Vahid” isminin sembolü olarak da tasavvuf dünyasında önemli bir yere sahiptir. Kimilerine göre kutsal kabul edilen, ebced hesabına göre 6 rakamını temsil eden Vav harfinin imanın 6 şartını simgelediği söylenir.

Evliya Çelebi tarafından Bursa’nın Ayasofya’sı olarak tabir edilen Ulu Cami’nin duvarlarını göz kamaştırıcı Vav harfleri süslemektedir. Adeta bir hüsnü hat sergisi olan camide bulunan bir Vav harfinin altında Hızır (as)’ın namaz kıldığı rivayet edilmektedir. Zaman içerisinde bu nedenle harfin parçaları koparılmaya başlansa da alınan önlemlerle cam tablo içerisinde muhafaza edilmeye başlanmıştır.

Bursa’da çok bilinen bir rivayette Ulu Cami inşaatında çalışanlara somun ekmek dağıtan Somuncu Baba lakaplı Şeyh Hamid-i Veli adlı alim zat, bu sırada Hızır (as)’ı görür ve her gün Ulu Cami’ye gelerek namaz kılmazsa herkese onun Hızır (as) olduğunu söyleyeceğini dile getirir. Hangi vakit namaz kılacağının kendisine kalması şartıyla Hz. Hızır (as) bu teklifi kabul eder.

Vav harfiyle ilgili bir diğer rivayet ise Hafız Osman adlı ünlü hat sanatçısına aittir. Hafız Osman fırtınalı bir günde kayığa binerek ikamet ettiği Üsküdar’dan Beşiktaş’a geçmek ister. Kesesini evde unutan Hafız Osman, ücreti isteyen kayıkçıya çizdiği bir Vav harfini sahaflara götürerek parasını tahsil edebileceği yönünde bir teklifte bulunur. İstemeye istemeye teklifi kabul eden kayıkçının yolu sahaflara düşer ve çizimi bir sahafa gösterir. 

İşinin erbabı olan sahaf çizimin bir Hafız Osman sanatı olduğunu anlar. Açık artırmayla hatırı sayılır bir fiyata satar. Bir haftalık kazancının üstünde bir parayla sevinci katlanır. Tekrar karşıya geçmesi icap eden Hafız Osman, aynı kayıkçıya denk gelir. Ücreti uzatsa da kayıkçı bunu reddeder ve bir çizim daha yapmasını ister. Hafız Osman ise karşılık olarak “O ‘Vav’ her zaman yazılmaz, dua et de diğer sefere yine kesemi evde unutayım” der.

Ulu Camii’nde günümüzde bayanların namaz kıldığı yerin batı cephesinde
duvardaki levhada değişik şekil verilmiş dört tane vav harfi bulunmaktadır. Vav harflerinin içine ise müsenna olarak ‘İttaku’l‐vâvât’ diye bir ifade yazılmıştır. Hadis olarak geçen bu önemli ikaz; ‘Vav’lardan çekinin’ anlamını taşımaktadır. Bu hadiste Allah Resulü (s.a.s), insanları sorumluluğu büyük olan şeylerden sakınma noktasında uyarmaktadır.