Viyana görüşmeleri, İran’ın nükleer anlaşmasıyla ilgili umutlandırdı

2015 yılında İran’ın dünya güçleriyle imzaladığı nükleer anlaşmanın eski haline getirilmesi ve anlaşmazlığın çözümlenmesi için Viyana’da görüşmeler başladı.

Mirat Haber Ajansı

İran’ın dünya güçleriyle 2015 nükleer anlaşmasını eski haline getirme görüşmelerinin ilk haftası, tüm tarafların Viyana’da başlayan görüşmeleri sürdürme ümidiyle sona erdi. Ortak Kapsamlı Eylem Planı’nın (JCPOA) geri kalan katılımcıları – İran, Çin, Rusya, Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık – Avusturya’nın başkentinde bir Ortak Komisyon toplantısı düzenlendi. Görüşmeler, geçen hafta sanal bir toplantıyı ve Salı günü yüz yüze bir toplantıyı takip ediyor. İran dışişleri bakanlığı, Tahran’ın, ABD’nin Mayıs 2018’de tek taraflı olarak terk ettiği anlaşmayı eski haline getirmek için tüm tarafların siyasi irade ve ciddiyet sergilemeye devam etmesi halinde görüşmelere devam etmekten yana olduğunu belirtti. Şimdilik, ABD’li olanlar da dahil olmak üzere müzakereciler, bu hafta kaydedilen ilerlemeyi yansıtmak için geri dönecekler. Görüşmeler Çarşamba günü devam edecek. İran onlarla doğrudan görüşmeyi reddettiği için Viyana’da bulunan ABD heyeti üyeleri farklı bir otelde kaldılar.

Salı günkü toplantının ardından iki çalışma grubu oluşturuldu. Birincisi, ABD’nin 2018’de uygulamaya başladığı ve kaldırılması gereken yaptırımları listelemek, diğeri ise anlaşmaya tam olarak uymak için İran’ın alması gereken önlemleri toplamaktı. ABD yaptırımlarına yanıt olarak İran, uranyum zenginleştirmesini ve stoklanmasını artırdı, kademeli yeni santrifüjler kurdu ve araştırma ve geliştirmeyi genişletti. Perşembe günü, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) yöneticisi, Ortak Komisyon mesajlarını ABD’ye iletmekle görevli İran, ABD ve Avrupa temsilcileriyle ayrı ayrı Viyana’da bir araya geldi. Cuma günü tartışmaların başlamasından saatler önce, İran’ın Baş Lideri Ayetullah Hamaney’in web sitesinde, Viyana’daki uluslararası kuruluşların temsilcisi ve İran müzakere ekibinin kıdemli üyesi Kazem Gharibabadi ile bir röportaj yayınlandı.

Gharibabadi, tüm yaptırımların başlangıçta JCPOA’nın bir parçası olarak kaldırıldığını ve daha sonra eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından yeniden uygulandığını, tüm yeni yaptırımların ve nükleer olmayan bahaneler kullanılarak uygulanan tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirtti. Perşembe günü, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, ABD’nin anlaşma ile tutarsız olanlar da dahil olmak üzere yaptırımları kaldırmaya hazır olduğunu ifade etti. Washington, İranlı yetkililerin talep ettiği gibi tüm yaptırımları kaldırmaya hazır olmayabileceği için bu, ABD ve İran’ın tutarsızlığının, ne anlama geldiği konusunda anlaşmazlığa düşebileceği, anlamına gelebilir.